CBS’de Proje Tasarımı ve Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Kuyular, yeraltısuyundan faydalanmak, su seviyesinin yıl boyunca değişimini gözlemlemek, akiferin hidrolik ve kimyasal özelliklerini belirlemek gibi farklı sebeplerden açılabilirler. Genel olarak iki tip kuyu vardır. Bunlar pompaj ve gözlem kuyusudur. Pompaj kuyularında pompalama testleri yapılarak akiferin hidrolik iletkenlik ve depolama katsayısı gibi parametreleri belirlenmeye çalışılır. Gözlem kuyuları ise su seviyesindeki değişimleri kaydetmek amacıyla açılır.

Yanıt Açıklaması: Yeryüzünün aşınması ve engebelenmesindeki gelişimleri inceleyen bilim dalı jeomorfolojidir. Yüzey bilimidir. Yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Akımın debisini ve hızını kontrol eden bir diğer önemli parametre K ile gösterilen hidrolik iletkenliktir.

Yanıt Açıklaması: Kütle hareketleri, depremlerden, eriyen karın ya da yoğun bir yağmurun etkisiyle, volkanik ak tivitelerin yarattığı titreşimler ile patlamalar ve gök gürültülerinden dahi etkilenip gerçekleşebilirler. Yenilme seviyesine gelmiş bir dayanıma sahip olan bir kaya kütlelerini veya dik dağ şevlerinden hızlı kar ya da buzun hızla aşağı hareketi olan çığları, gürültülü bir tüfek atışının sesi ya da ender durum larda bir kişinin bağırması bile harekete geçebilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Deterministik Sismik Tehlike Analizi (DSTA), çalışma alanında geçmişte meydana gelen depremler doğrultusunda, oluşabilecek benzer depremlerin yerleşim yeri, baraj, enerji santralleri, hastaneler gibi önemli bölge ve yapıları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılır. DSTA çalışmaları birkaç aşamadan meydana gelir (Şekil 7.10). Bu aşamalar; Çalışma alanında meydana gelen depremler ve çalışma alanını etkileyecek boyutta deprem meydana getirme potansiyeline sahip deprem kaynakları belirlenir. Belirlenen her bir deprem kaynağının çalışma alanına en yakın mesafeleri belirlenir. Çalışmada kullanılacak deprem kataloğu sayesinde çalışma alanında meydana gelmiş depremler belirlenir. Meydana gelmiş ve gelebilecek deprem büyüklükleri uygun Azalım İlişkileri kullanılarak çalışma alanını etkileyecek ivme değerleri hesaplanır.

Yanıt Açıklaması: Afet Olay Sayısının Afet Türlerine Göre Dağılımı / Etkilenen Toplam Afetzede Sayısı Afet türü - (Yüzde)/Kişi sayısı Heyelan - (%45) /[13494] / %21 [59345] Çığ (%2) [731] / %2 [4384]

Yanıt Açıklaması: Etkilenen Toplam Afetzede Sayısı; Deprem 55% Heyelan 21% Su Baskını 8% Kaya Düşmesi 7% Çoklu Afetler 4% Diğer Afetler 3% Çığ 2%

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen bilgilerin hepsi KBS'nin yerel yöentimler için ağladığı faydalardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Boş arazilerin yerleşime açılması, plansız kentleşme, denetimsiz yapılaşma ve güvensiz yapılarda yerleşim afet risklerini arttırır. Toplu konutlar ise denetim altında inşa edildiği için riski düşüktür. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: KBS'nin vatandaş tarafından kullanılan kentli arayüzünde aşağıda verilen hizmetler yer alır. Belediye hizmetlerine kolay erişim Kent bilgilerine kolay erişim İnternet üzerinden başvuru yapma İnternet üzerinden işlem yapma

Yanıt Açıklaması: Piyezometrik yüzey: Akifer içinde her noktadaki basıncı temsilen gösteren yüzeye verilen isimdir. Basınçlı akiferde açılan bir kuyuda suyun yükseldiği noktaya piyezometrik seviye adı verilir. Farklı yerlerde kuyular açıp, bu kuyulardaki su seviyelerini doğrusal olarak birleştirerek piyezometrik yüzeyi belirlemek mümkündür. Piyezometrik yüzeyin eğimi akım yönünü gösterir.

Yanıt Açıklaması: Jeolojik ve hidrojeolojik yapı, havzadaki bitki örtüsü, havza büyüklüğü, havzanın ortalama kotu, havzanın eğimi, havzanın alanı ve şekil parametreleri ile havza alanının, çıkış noktasına olan uzaklığa göre dağılımı havzayı karakterize eden parametrelerdir.

Yanıt Açıklaması: Belirlenen deprem büyüklükleri, mesafe parametreleri ve çalışma kapsamında ele alınan Azalım İlişkileri kullanılarak Deterministik Sismik Tehlike Analizi hesaplamaları yapılmıştır (Tablo 7.4, 7.5, 7.6, 7.7). Yapılan hesaplamalar sonucunda Noktasal, Alansal ve Çizgisel Kaynaklar için meydana gelen ve fayların meydana getirebileceği depremler incelendiğinde çalışma alanını etkileyecek bölge Eskişehir Fay Zonu’dur.

Yanıt Açıklaması: Tehlike, Can ve mal kayıplarına neden olmanın yanında, sosyo-ekonomik düzen ve etkinliklere zarar verme potansiyeli olan her şeydir.

Yanıt Açıklaması: Basınçsız akiferler genel olarak aşağıdan geçirimsiz bir kaya tabakası veya sızıntılı düşük geçirgenlikli bir katman ile sınırlandırılmışken üst taraflarında böyle bir katman bulunmaz. Bu sebepten aynı zamanda serbest akifer olarak da adlandırılırlar. Basınçsız akiferlerin içinde serbest yüzeyli bir su kütlesi bulunur. Serbest su yüzeyine su tablası adı verilir ve üzerinde sıkıştıran bir katman olmadığı için tıpkı yüzeydeki su kütleleri gibi atmosfer basıncına maruzdur. Su tablasının aşağısındaki kısımda akifer içindeki boşluklar tamamen suyla dolu olduğundan buraya doygun bölge adı verilir. Su tablasının yukarısındaki kısımda ise boşluklar kısmen suyla doludur. Buraya doygun olmayan bölge veya vadoz bölge adı verilir. Bu bölgedeki doygunluk değişken olup doygunluk oranı denen bir parametre ile ifade edilir. Doygunluk

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütünün raporuna göre Dünya nüfusunun % 40’ı su kıtlığı çekmekte ve 1.7 milyon insan temiz su bulamadığı için ölmektedir.

Yanıt Açıklaması: Derinlerde soğu­yan ve kristallenen magmanın oluşturduğu kayaç­lar derinlik (plütonik) kayaç olarak tanımlanırken, magmanın yeryüzüne volkanlar aracılığı ile çıkması sonucu oluşan kayaçlara ise yüzey (volkanik) kayaç denilmektedir. Derinlik kayaçlarına granit, gabro, vb. kayaçlar örnek oluştururken, yüzey kayaçlarına ise andezit, bazalt, tüf, vb. kayaçlar örnek göste­rilebilir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Dünya yüzeyinin yaklaşık %71’i sularla kaplı olup, bu suların yaklaşık %96,5’i okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su olarak bulunmaktadır. Yaklaşık %1’lik orana sahip olan karasal ortamlardaki tuzlu sular da çıkartıldıktan sonra geriye kalan %2,5’luk oran dünyadaki tatlı suları temsil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Afet olayı gerçekleşmeden afete dirençli kentler kurmak ve yönetmek kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu kapsamda, gerek doğa kaynaklı gerekse teknolojik afetlerin azaltılması mümkünse önlenmesi noktasında bilim ve ileri teknolojiden yararlanmaya yönelik çözümler hızla geliştirilmeye devam etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde meydana gelen afetlerde %45 yüzde oranıyla heyelan en fazla karşılaşılan afet olarak görülmektedir.