Coğrafi Bilgi Sistemleri Standartları ve Temel Mevzuat

Yanıt Açıklaması: Ören Yeri: Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topoğrafik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş, insan emeği kültür varlıkları ile tabiat varlıklarının birleştiği alanlardır. Ören yeri kavramı, uluslararası belgelerden 2863 sayılı Kanun’a geçen bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: Akifer; ekonomik olarak önemli miktarda suyu depolayabilen ve yeterince hızlı taşıyabilen (iletken) geçirimli jeolojik birimlerdir. Akiferler, yeraltı sularını tutması ve çekilebilmesi için yüksek gözeneklilik ve geçirgenliğe sahip olmalıdır. Pekişmemiş kumlar ve çakıllar, kumtaşları, konglomeralar, kireç taşları, dolomitler, bazalt akıntıları, çatlaklı plütonik ve metamorfik kayaçlar akifer olarak nitelendirilen kayaçlardır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: CBS Operatörü (Seviye 4)’nün temel görevleri; • iş sağlığı, güvenliği ve çevre koruma önlemlerini uygulamak, • kalite yönetim sistemi dokümanlarına uygun çalışmak, • iş organizasyonu yapmak, • kullanılan yazılım ve donanımları hazır hâle getirmek, • verileri düzenlemek ve hazırlamak, • raporlama ve sunum yapmak ve • mesleki gelişim faaliyetlerine katılmak olarak belirlenmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Akiklüd, düşük geçirimliliği nedeniyle, yeraltı suyu akımına karşı bariyer gibi davranan, genellikle akifer ve akifer sistemlerini sınırlandıran hidrojeolojik birimdir

Yanıt Açıklaması: INSPIRE Mekânsal Veri Altyapısını oluşturan ve Uygulama Esasları’nda ele alınan teknik bileşenler aşağıdaki gibidir: Metaveri Mekânsal Veri Setleri ve Mekânsal Veri Servislerinin birlikte çalışabilirliği Ağ Servisleri ve Teknolojileri Veri Paylaşımı, Erişimi ve Kullanımı Koordinasyon ve İzleme.

Yanıt Açıklaması: Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlere yaylak denir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası alanda, çevre hakkının dile getirildiği ilk toplantı 1972 yılında Stockholm’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı’dır. Bu konferansın bildirisinde yer alan “İnsan, onurlu ve iyi bir yaşam sürmeye olanak veren nitelikli bir çevrede, özgürlük, eşitlik ve yeterli yaşam koşulları temel hakkına sahiptir.” ilkesi çevre hakkı açısından ayrı bir öneme sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün görevleri; • Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine dair iş ve işlemleri yapmak ve yaptırmak. • Çağdaş coğrafi bilgi teknolojilerinin ülkede etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasını teşvik etmek ve eşgüdümü sağlamak. • Coğrafi veri ve bilginin ulusal düzeyde üretimine, kalitesine ve paylaşımına yönelik standartlar ile bunlara ilişkin temel politika ve stratejilerin belirlenmesini sağlamak ve gerekli mevzuatı hazırlamak. • CBS konusunda ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca gerçekleştirilen çalışmalarda ülkemizi temsil etmek, işbirliği ve uyum çalışmalarını koordine etmek. • Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi kapsamına giren tüm konularda, resmi ve özel kurum ve kuruluşlarca üretilen verilerin bakanlık birimlerince kullanılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak.

Yanıt Açıklaması: Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de mesleki alanlarda standartların geliştirilmesi ihtiyacı baş göstermiştir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere, 1993 yılında İş ve İşçi Bulma Kurumu koordinasyonunda, İstihdam ve Eğitim Projesi hayata geçirilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek E şıkkıdır. Jeolojik olaylara ait jeolojik yaş renk kodları ise Uluslararası Stratigrafi Komisyonu’nun (2008) (http://www.stratigraphy.org/) direktiflerine uygun yapıda standartlaştırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: UMS’ler, eğitim programlarının oluşturulması ve mesleki yeterliliklerin belirlenmesi için esas alınan temel girdilerdendir. Bu sayede mesleki eğitim sonucu bireylere kazandırılacak bilgi, beceri ve yetkinliklerin işgücü piyasasının beklentilerini karşılaması sağlanmakta ve nitelikli işgücü yetiştirilebilmektedir. UMS’lerin; • ilgili tüm tarafların görüşünün alınarak hazırlanması, • işverenler, çalışanlar ve halk için katma değer yaratmasının hedeflenmesi, • yayınlanarak yürürlüğe girmesi ve uygulanmasına yönelik araçların geliştirilmesi, • ihtiyaçlar doğrultusunda iyileştirilmesi ve gücellenmesi, • ulusal ve yasal şartlar kadar, uluslararası ortak bazı çerçeve ve gerekliliklerle uyum içinde hazırlanması, • mesleğe ait farklı, karışık ve birbiriyle tutarsız tanımları/kuralları ortadan kaldırarak tüm çevrelerce kabul gören ortak bir norm oluşturması, • kalite güvencesi sağlayacak gerekli tedbirler alınarak oluşturulması ve izlenmesi, meslek standartlarının bir standarttan beklenen temel ilkeleri yerine getirmesini sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Proje kapsamında analizlerin yapıldığı paydaşlar, ülkemizde jeoloji verisi üreten başlıca kurumlar arasından seçilmiştir. Bu kurumlar şunlardır: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Tarım ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri (DSİ) İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil ve Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Devlet Demiryolları (TCDD) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İller Bankası Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (İLBANK) Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek A şıkkıdır. Jeomorfolojik özellik jeoloji alt veri teması bileşenlerinden içerisinde yer alır.

Yanıt Açıklaması: 08.09.1956 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6831 sayılı Orman Kanunu ile, orman alanlarının belirlenmesi, orman arazisi olduğu, devlet ormanları, devlet ormanlarının yönetimi ve orman kadastrosu ve ormanların korunması konularına açıklık getirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Afet öncesi dönemden başlayarak afet sonrası döneme uzanan ve aradaki tüm evreler-de her türlü yasal ve yönetsel çalışmaları düzenleyen, mevcut sistem üzerinde geliştirici etkisi bulunan bir model yaklaşımı olan afet yönetimi temelde 3 bölüme ayrılabilir. Bu bölümler afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası olarak adlandırılmaktadır. Bu bölümlerden en çok özen gösterilmesi gereken, afet öncesi dönemde yapılan çalışmalardır. Zaten afet yönetiminin asıl amacı, afet sırasında meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını ortadan kaldırmak olduğu için afet öncesi dönemde tüm planların oluşturulması ve organize edilmesi büyük önem arz etmektedir. Afet sonrası dönem ise yine afet öncesi olduğu gibi yoğun emek isteyen ve afet sırasında meydana gelen zararların etkilerini en aza indirmek için yapılan çalışmaları kapsayan dönemdir. Bu dönemde alternatif kaynakları ortaya koymak, enkaz çalışması yapmak, yardım ekiplerini organize etmek gibi hayati öneme sahip çalışmaların yapılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Jeomorfolojik Özellik; çizgisel ve alansal arazi oluşumu veya şeklini ifade eder. Jeomorfolojik özellik, Doğal (erozyon, çökel süreçleri vb.) ve Antroponejik (insan faaliyet ve aktiviteleri) olmak üzere iki alt bileşende düşünülmektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru bilgi; 0. Düzey: genel harita kullanım düzeyleri dışında <1:250b ölçekten küçük coğrafi veri setleri için tanımlanmıştır. Bu bağlamda doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Afet yönetimi temelde 3 bölüme ayrılır: afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası. Bu bölümlerden en çok özen gösterilmesi gereken, afet öncesi dönemde yapılan çalışmalardır. Zaten afet yönetiminin asıl amacı, afet sırasında meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını ortadan kaldırmaktır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: CBS, günümüzde birçok alanda ve farklı meslek grupları tarafından kullanılan önemli bir araç ve teknolojidir. Dünyadaki verilerin birçoğunun mekâna ilişkin olması ve CBS’nin mekânsal verileri yönetmek için kullanılan en etkili araçlardan biri olması bunun başlıca nedenidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek A şıkkıdır. Akiklüd hidrojeoloji alt temasına ilişkin veri tabanında yer almaktadır.