Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş

Yanıt Açıklaması: Düzenli (sistematik) hatalar aynı yönde (negatif veya pozitif) ve aynı değerde olan hatalardır. Bu tür hatalar genellikle aynı şartlar altında meydana gelen hatalardır.

Yanıt Açıklaması: Altlık harita üzerinde herhangi bir olayın nerede olduğunu gösteren basit haritalar noktasal haritalardır.

Yanıt Açıklaması: I.Bağlanırlık II.Bitişiklik III.Yakınlık

Yanıt Açıklaması: Raster veri iki boyutlu ortamda düzenli grid yapısında satır ve kolonlara bölünmüş hücrelerden oluşur. Bu hücrelerin her birine piksel (pixel) adı verilir. Piksel İngilizce sözcük anlamı olarak “picture element” (resim elemanı) teriminin kısaltmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Pafta resim alanı, haritalanacak alanın yer aldığı bölümdür.

Yanıt Açıklaması: Raster veri formatında verinin sol üst köşe koordinatı, piksel boyutu ve düzenli grid verinin boyutları (kaç piksele kaç piksel olduğu) bilindiğinde, satır ve kolonlardan oluşan matris yapısı içerisinde veri koordinatları kolaylıkla hesaplanabilmektedir. Grid yapısı bilgisayar yordamları ile iki boyutlu dizinler (array) olarak kodlandığı için, analitik ve cebirsel hesaplamalar hızlı ve kolay yapılabilmektedir. Bu nedenle küçük karelere bölünmüş raster veri modeli birçok CBS yazılımı tarafından tercih edilmektedir. Topoloji raster veri modeli için anlamlı bir yapı değildir. Çünkü piksel komşulukları, konumları ve sıralaması bilgisayar yordamları tarafından matris yapısı içerisinde kolaylıkla işlenebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ölçme işlemlerinde işin büyüklüğü ve hassasiyetine göre alet ve yöntem seçimi yapılır.Ölçme işlerinde kullanılan aletler, teknolojinin ilerlemesine paralel olarak gelişen aletlerdir.

Yanıt Açıklaması: Koordinatlarla ifade edilen konum bilgisinin gerçek konuma yakınlığına konumsal hassasiyet denir. Kağıt harita üzerinden çizimler ve ölçümlerin pafta üstündeki konumsal hassasiyetleri genellikle yaklaşık 0.5 mm’dir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki önermelerden hepsi CBS’de kullanılan tematik haritaların özelliklerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Bitişiklik (Adjacency): Bitişiklik topolojik elemanların birbirleri ile komşuluklarını irdeleyen bir topoloji kuralıdır. İki kapalı poligonun birbiri ile olan komşuluk bilgisini tanımlamak için kullanılır. Örnek verecek olursak, Türkiye il haritası üzerinde, Eskişehir ilinin komşuları bitişiklik kuralı ile sorgulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Konumlandırmanın piksel bazında bilinmesi Raster Veri Modeline ait bir özelliktir.

Yanıt Açıklaması: Altlık harita üzerinde o bölge ile konumsal olarak ilişkili her konuda bilgi aktaran, veri sınıflarına göre renklendirilmiş, tonlanmış veya taranmış basit haritalar tematik haritalardır.

Yanıt Açıklaması: Poligon, çizgisel elemanlarla sınırlandırılmış iki boyutlu homojen kapalı alanlardır. Ada, göl, parsel, il sınırı vb. alansal yeryüzü elemanlarının konum bilgilerini CBS’de tanımlamak için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Nokta, Çizgi ve Poligon gibi geometrik ifadeler, CBS’de konumsal veriyi tanımlamaya yarayan temel harita elemanlarıdır. Nesnelerin yeryüzündeki mutlak ve göreceli konumları, bu elemanlar yardımı ile konumsal veri olarak CBS platformuna aktarılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tablo7.1'e göre doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Öznitelik Verisi Sorgulama: Öznitelik verisi sorgulama diğer veritabanı sorgulamala­rında olduğu gibi özellik bilgi alanından istenilen verinin aranması şeklinde yapılır. Örnek verecek olursak, poligon tipindeki mahalle katmanında mahalle adı içinde “TEPE” olan mahalleleri seçme ve seçilen verileri göstermek için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Nokta: Belirli hacmi, alanı ve uzunluğu olmayan mutlak konum belirlemek için kullanılan geometrik bir nesnedir. Ağaç, direk vb. noktasal yeryüzü elemanlarının konum bilgilerini CBS haritalarında tanımlamak için kullanılır. • Birbirinden ayrık noktasal konumları belirtir. • Kullanıldığı ölçek için alansal ve uzunluk cinsinden büyüklüğü yoktur. • Genellikle X,Y cinsinden tek bir koordinat çifti ile gösterilir. • Kullanılan ölçekte alan veya çizgi olarak gösterilse, çok küçük değerler olacağı için noktasal nesne olarak gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Verinin verisi olarak tanımlanan, bir veri setinin kim tarafından ne zaman yaratıldığı, kim tarafından, ne zaman, hangi yöntemle güncellendiği vb. bilgileri içeren veri türü.

Yanıt Açıklaması: CBS’nin çalışabilmesi için gerekli olan temel bilgisayar sistemlerinin geneli donanım bileşeni olarak tanımlanabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Vektör Veri Modelinin Avantajları: - Vektör veri modelinde, raster veri modelinde olduğu gibi çözünürlük ve hassasiyet sorunu yoktur. Veri üretildiği orijinal çözünürlükte görüntülenmektedir. - Veri gösterimi daha estetik olarak yapılabilmektedir. - Genellikle harita baskı işlemleri vektör veri kullanılarak yapıldığı için baskı aşamasında veri dönüşümüne gerek duyulmamaktadır. - Raster veri modelinde konum bilgisi ancak piksel boyutları kadar hassas olabilirken, vektör veri modelinde konum kesin koordinatlarla belirtilmektedir. - Topolojik eleman ilişkilerinin bilinmesi ile şebeke, yakınlık vb. konumsal sorgulamalar kolaylıkla yapılabilmektedir. - Raster veri modeline kıyasla veri boyutları daha küçüktür.