Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş

Yanıt Açıklaması: Yakın çevremizi daha geniş boyutta tanıyabilmek için yöre, bölüm ve bölge kavramlarını da bilmek gerekir. İklim, bitki örtüsü, yüzey şekilleri gibi doğal özellikler ile nüfus, yerleşme ve ekonomik etkinlikler gibi beşerî ve ekonomik özellikler açısından diğer alanlardan ayrılan, fakat kendi içerisinde bir bütünlük gösteren en büyük coğrafi birime bölge (örnek: Akdeniz Bölgesi) adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Üzerinde yaşadığımız yer kürenin tüm özelliklerinin bozulmadan düz bir alan üzerinde gösterilmesi olanaksızdır. Bu yüzden projeksiyonlar korudukları özellik bakımından üçe ayrılırlar. Bunlar; • Açı Koruyan Projeksiyonlar, • Uzunluk Koruyan Projeksiyonlar, • Alan Koruyan Projeksiyonlar, dır. Haritalar oluşturulurken hangi özelliğin korunacağı kararı haritanın kullanım alanına göre değişiklik gösterir. Kimi haritalarda alan çok önemli bir unsurken, kimi haritalarda açı veya uzunluk büyük önem arz edebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fiziki coğrafyanın alt grupları şunlardır: Matematik coğrafyası, hidroğrafya, iklim bilimi, biyocoğrafya ve jeomorfoloji. Tarım coğrafyası, ekonomik coğrafyanın alt gruplarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Uzunluk ölçme işlemlerinde en çok kullanılan yöntem yatay mesafe ölçüm yöntemidir. Bu yöntemde esas olan çelik şerit metrenin yatay olarak tutulması ve ölçülmesidir. Diğer verilen yöntemler detay ölçümlerinde kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fiziki Coğrafyanın alt grupları; Jeomorfoloji,Klimatoloji,Hidroğrafya,Biyocoğrafya,Matematik coğrafya olarak beş bölüme ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Soruda bahsedilen koordinat sistemi coğrafi koordinat sistemidir.

Yanıt Açıklaması: Birbirlerini dik açı altında kesen iki doğrunun oluşturduğu sisteme “Dik Koordinat Sistemi” denir. Dik koordinat sistemi, bir düzlem içerisinde bulunan noktaların birbirlerine olan konumlarını belirlemek için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: İlk haritanın Babiller tarafından yapıldığı bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Projeksiyonlar yüzey konumlarına göre çeşitlilik gösterirler. Projeksiyon yüzeyinin yerin dönme eksenine olan konumuna göre 3’e ayrılırlar. Bunlar; • Normal Konumlu Projeksiyonlar, • Transversal Konumlu Projeksiyonlar, • Eğik Konumlu Projeksiyonlar dır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arazide harita yapımında kullanılan belli başlı noktalar vardır. Bu noktalar zemine gömülü haldedirler. Bunlara nirengi veya poligon ismi verilir. Bu noktalar zaman zaman beton bloklarla işaretlenirken zaman zaman boru, demir çivi vb. şeklinde işaretlenmiş noktalardır. Bu noktaların uzaktan görülebilmesi ve ölçüm yapılabilmesi için “Jalon” dediğimiz ölçme araçları kullanılır.

Yanıt Açıklaması: İz düşüm (dikler); uzayda herhangi bir nokta, doğru veya yüzeyin istenilen herhangi bir eksen veya doğru üzerindeki dik gösterimidir.

Yanıt Açıklaması: Açıları koruyan projeksiyon tiplerinde kenar zunlukları büyük veya küçük olabilir, aynı şekilde yüzey alanları da büyük veya küçük olabilir. Ancak harita üzerinde gösterdikleri şekil bakımından aynı fiziksel yeryüzü şekillerine benzemektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yer kabuğundaki hareketlerin ve oluşumların mekanik olarak incelendiği bilim dalı jeolojidir.

Yanıt Açıklaması: Orta O¨lçekli Haritalar: Genellikle bir ülkeyi veya kıtayı gösteren haritalardır. O¨lçekleri 1:100.000 ile 1:800.000 arasında olan haritalar bu gruba girerler.

Yanıt Açıklaması: Gnomonik Projeksiyonların başlıca özellikleri; • Meridyenler düz bir hat halinde doğrulardan oluşur, • Paraleller eşit aralıklarda değildir. Paraleller Kutbi Gnomonikte daire şeklinde, Ekvator ve Eğik Gnomonikte ise kavisli şekildedir, • Büyük daireler düz hat halindedir. Kerte hattı eğridir, • Teğet noktasından uzaklaşıldıkça şekil ve alanlarda çok büyük miktarda bozulmalar meydana gelir.

Yanıt Açıklaması: Bir çemberin 400’e bölünmesi sonucu oluşan merkez açısına grad denir.

Yanıt Açıklaması: Trigonometrik daire, yarıçapı 1 birim olan dairedir. Dolayısıyla çapı 2 birimdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu yöntemlerden en uygunu, ölçü değerlerine göre hesap yöntemidir. Alan hesabında hata olarak sadece ölçü hataları etkilemektedir. Bu alanların ölçekli çizilmesi de gerekmemektedir. Bu yöntemin dışındaki diğer üç yöntemde ise alanın ölçekli olarak çizilmesi gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Merkator projeksiyonu ile yapılan haritaların özellikleri şöyledir; - Meridyenler, birbirine paralel ve eşit aralıklı düz çizgiler halindedir, - Kutuplara doğru deformasyonlar çok arttığından kutup bölgesine yakın bölgelerin haritası bu projeksiyon yöntemi ile yapılamaz, - Meridyenler ve paraleller birbirine diktir, - Meridyenler birbirine paralel olduğu için kerte hattı doğrudur. Bu sebepten dolayı genellikle seyrüsefer için bu projeksiyon sistemi ile yapılan haritalar kullanılır, - Mesafeler ve alanlar kutup civarında aşırı derecede bozuktur.

Yanıt Açıklaması: 1/500.000 ölçekli bir harita 500.000 cm'yi 1 cm olarak göstermektedir. O halde 5 cm uzunluğunda olan bir bölgenin gerçek uzunluğu = 5 x 500.000 = 2.500.000 cm = 25.000 m = 25 km olur.