Çocuk Gelişiminde Program

Yanıt Açıklaması: Okul öncesi eğitimde ders planı (programı) yerine etkinlik planları vardır. Etkinlik planında amaç ve kazanımlar, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve değerlendirme bölümleri bulunur. Konunun (içerik) öğretilmesinin nasıl yapılacağı öğretme-öğrenme sürecinde açıklanır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İşlevsellik: eğitim programının işlevsel olması, programların bireyin ve toplumun gereksinimlerini karşılaması ve programda yer verilen konuların ve etkinliklerin gerçek yaşamla ilişkili, gerçek yasamda geçerli ve gerçek yasama hazırlayıcı olması anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: 6-17 yaş grubundaki çocukların çalışma nedenlerinden kendi gereksinimlerini karşılamak %6.8 ile en düşük orana sahiptir (TÜİK, 2012).

Yanıt Açıklaması: Çocuğun yaşama en iyi koşullarda başlaması, ailenin de okuma, meslek edinme ve ekonomik yeterlilik konusunda desteklenmesini hedeflendiği erken çocukluk ve aile eğitimi programları İki Kuşağa Yönelik Programlar olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik temeller, insanların gelişim özelliklerinin ve öğrenme ilkelerinin incelenerek, eğitim ortamlarının etkili bir biçimde düzenlenmesini ve öğretme yoluyla öğrenmenin verimli bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlar.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal temeller: bu program geliştirilirken toplumun kültürünün, beklentilerinin, gereksinimlerinin ve sorunlarının da dikkate alınmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Etkin bir müdahale programının taşıması gereken bazı özellikler bulunmaktadır. Etkili erken müdahale programları olumlu ve önleyicidir, öğretmeni ve aileyi de sürece dâhil eder, çocuklarda olumlu davranışın kalıcılığını ve genellemesini destekler. Ayrıca program çocuklar için bireysel olarak planlanmış olma özelliği de taşımalıdır. Tüm çocuklar için tek bir programın olması bir programın tüm çocuklar için uygulanabilir olması uygun değildir. Etkili erken müdahale programları bireysel olarak planlanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Destek Programı  (SODES) Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında yer alan illerde çocuk ve gençlere yönelik olarak kültür, sanat, spor, eğitim, gezi, burs gibi etkinlikleri içeren ve sosyal kalkınmanın ve sosyal refahın artırılmasını hedefleyen projelerden oluşan sosyal dezavantajlı çocuklar için geliştirilmiş bir gelişimsel destek programıdır.

Yanıt Açıklaması: UNESCO (2010) dezavantajlı bireyleri; grupsal, yoksullukla ilişkili, konumsal ve bireysel farklar olmak üzere dört kategori altında incelemektedir: Grupsal: Etnisite, dil, din, ırk ve yerliliği kapsamaktadır. Yoksullukla ilişkili: Sosyoekonomik statü ve gelir yoksulluğunu kapsamaktadır. Konumsal: Yaşanılan yerin kentsel ya da kırsal bölge oluşu ile göçmenlik statüsünü ifade etmektedir. Bireysel farklar: Eğitilebilirlik ve özel eğitim gereksinimini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri Eğitim bilimleri çok disiplinli bir alandır. Öğrenci, öğretmen, eğitim programı, veli gibi temel değişkenleri arasında dengeli bir sistem oluşturma çalışmaları birbiri ile ilişkili bilimsel alanların işe koşulması ile gerçekleştirilebilir. Bu bağlamda program geliştirme çalışmalarını beş temel kuramsal dayanak ile açıklanabilir (Demirel, 2006). Bunlar; • Tarihsel temeller • Ekonomik temeller • Toplumsal temeller • Psikolojik temeller • Felsefi temellerdir.

Yanıt Açıklaması: Öğretmenin okuduğu öykünün içinde hava olaylarının nedenlerini öğrenme, yönlendirilmiş bir öğrenmedir.

Yanıt Açıklaması: Ailenin sosyoekonomik koşulları da çocuğun kişiliğini etkilemektedir. Yoksulluk nedeniyle sürekli aç ve sokakta kalan çocukların suç işleme olasılığı artmaktadır. Suçlu çocuğun ev koşullarının ilki ve en belirgin olanı, ailenin maddi durumudur. İstatistiksel veriler, çocuk suçluluğuyla yoksulluk ve onun getirdiği koşullar arasında dikkate değer bir ilişkinin bulunduğunu ve bu ilişkinin de önemli sayılacak ölçüde yüksek olduğunu göstermektedir. Düşük sosyoekonomik düzeydeki evde görülen bir başka yaygın eksik de ev içinde çocuk için gerekli uğraş ve eğlence olanaklarının bulunmamasıdır. Çocuğun oyun oynama, arkadaşlarını başka bir odada kabul etme hakkı vardır. Ev koşulları oyun oynamayı engelliyorsa çocuk doğal yaşamını sürdürecek özgür bir ortam aramaya çalışacaktır. Böyle bir ortamı bulduğu anda da çocuk, anne babasının sert denetiminden uzaklaşacaktır. Bireye toplumsal değer hükümlerini kazandıran, ona ilk sosyal deneyim fırsatını veren aile ortamının gelişim sürecindeki önemi büyüktür. Ancak aile ortamındaki duygusal ve toplumsal etkileşim yetersizliği ya da kötü modellerin bulunması, bu kurumun olumsuz bir uyaran kaynağı olmasına yol açmaktadır. Aile kurumunun yetersiz ya da eksik olması durumunda, bu eksikliği giderecek en güçlü ve düzenli toplumsal kurumun okul olduğu görülür. 17. yüzyılda Victor Hugo “Bir okulun yapılması, bir hapishanenin kapanması demektir.” sözüyle eğitim ve suçluluk arasında doğrudan bir ilişki bulunduğunu vurgulamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kırsal bölgelerde yaşayan çocukların bir kısmı düşük sosyo-ekonomik düzey, ailenin eğitimsizliği vb. nedenlerle dezavantaja sahip olma potansiyeline sahiptir. Ancak bir çocuğun sosyal dezavantajlı olarak kabul edilebilmesi için kırsal bölgede yaşıyor olması yeterli bir sebep değildir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kolombiya Kolombiya’da iki farklı program uygulanmıştır. İlk program 1973’te Bogota’da gebeliğinin son üç ayındaki anne adayları ile 36 ay arasındaki çocuklara yönelik olarak uygulanan “Bogotá Study of Malnutrition, Diarrheal Disease, and Child Development” isimli bir müdahale programıdır. Anne ve çocuğu, yaşadığı çevreden soyutlamadan uygulanan bu destek programı, gelişimde çevrenin etkisinin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Bunlara ek olarak, doğum öncesinde anneye, doğum sonrasında da bebeğe sağlanan beslenme desteğinin, okul öncesi dönemde çocukların başarılarını olumlu yönde etkilediği, annelik eğitimi alanların çocuklarından, liseyi okuyanların sayısının diğer annelerin çocuklarına göre daha fazla olduğu ve yine bu annelerin çocuklarında sınıf tekrarlarının diğerlerine oranla daha az olmasının yanı sıra, besin desteği alan çocukların ilkögretimde hiç sınıf tekrarı yapmadan ve eğitimlerine ara vermeden ortaöğretime devam ettikleri araştırma sonuçlarıyla ortaya konmuştur (Kartal, 2005). İkinci program olan “Eve Dayalı Toplumsal Bakım Programı (Home-Based Community Day Care)” 1987 yılında başlamış ve programa altı yılda 2-7 yaş arasındaki bir milyon çocuk katılmıştır. Program 15 kişilik gruplar hâlinde, gruptaki çocuklardan herhangi birinin evinde bir uzman tarafından uygulanmaktadır. Programa aileler ve yakın çevrede yaşayanlar da etkin olarak katılabilmektedirler. Programın temel amacı, yedi yaşın altındaki çocukların dengeli olarak gelişimlerini sağlamaktır. Çocuklara verilen özel sağlık, beslenme, psikolojik ve sosyal gelişim desteğinin yanı sıra, aileler çalışırken de çocukların bakımı üstlenilmektedir. Program kadının meslek sahibi olmasına, iş bulup çalışmasına fırsat vererek ailenin gelir düzeyinin artmasına neden olduğu gibi artan gelir düzeyi de çocuğa daha uygun sosyal ve kültürel bir çevrenin oluşmasını sağlamıştır. Aileler programa katılan çocuklarının artık daha hareketli olduklarını, daha çok oyun oynayabildiklerini, topluma daha iyi uyum sağladıklarını ve çocuklarıyla daha az tartıştıklarını belirtmişlerdir (Kartal, 2005).

Yanıt Açıklaması: Çalışma gruplarının oluşturulması ve gereksinim analizleri çalışmalarının yapılması, program geliştirme sürecinin "Planlama" aşamasında yer almaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Temel düzeyde tanımları verilen kavram eğitim programıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eğitim ve öğretim kavramlarının farklı ve ortak çeşitli özellikleri bulunmaktadır. Eğitim zaman ve mekan yönünden kapsamlı iken; öğretim sınırlıdır. Eğitim sürecinde, öğrenme yaşantıları eğitsel olmayabilir ancak öğretim sürecinde öğrenme yaşantılarının eğitsel olması esastır.  Bu iki kavramın ortak özellikleri; (a) süregeldiği toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik olgularından etkilenme, (b) yerel, ulusal ve uluslararası özellik taşıma ve (c) araştırma alanlarının benzer olmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bloom taksonomisine göre bilişsel hedeflerin doğru aşamalarda sırlanmış hali: Bilgi-Kavrama-Uygulama-Analiz-Sentez-Değerlendirme şeklindedir. Bu nedenle sorunun doğru yanıtı "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Erken çocukluk dönemi, bireylerin doğdukları andan öğrenim görmeye başladığı yaşa kadar olan 0-6 yaş aralığını kapsayan ve fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimin yapı taşlarının oluşturulduğu zaman dilimini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Bireyin ve toplumun gereksinimlerini karşılaması ve programda yer verilen konuların ve etkinliklerin gerçek yaşamla ilişkili, gerçek yaşamda geçerli ve gerçek yaşama hazırlayıcı olması eğitim programlarının işlevsel olması anlamına gelmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.