Çocuk Gelişiminde Program

Yanıt Açıklaması: Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gelişimsel destek programları ya da alanyazında- ki adıyla erken müdahale programları, daha çok toplumda “risk altındaki” çocuklara ve ailelerine hizmet sunmak üzere geliştirilmiştir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Temele alınan öge açısından program değerlendirme yaklaşımları: • Amaca dayalı değerlendirme • Yönetime dayalı değerlendirme • Uzman odaklı değerlendirme • Katılımcı odaklı değerlendirme

Yanıt Açıklaması: Sıfat ve zarfların tekrarlı ve az kullanılması, çocuğun kısıtlı dil ortamına sahip olduğunu gösteren bir durumdur.

Yanıt Açıklaması: Bilinen ilk ve en kapsamlı erken müdahale programlarının başında gelmektedir. 1960 yılında ABD’de ekonomik açıdan yoksul ailelerin çocuklarının bilişsel, sosyal, duygusal ve fiziksel gelişimlerine yönelik destek vermek amacıyla uygulanmaya başlanan program Head Start Programıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal dezavantajlı çocuk kavramının genellikle çalışan çocuklar, sokak çocukları, şiddete maruz kalan ve suç işleyen çocuklar, göç etmiş, mülteci çocukları kapsadığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eğitim ve özellikleri konusunda verilen ifadelerden 4 tanesi doğrudur. Bunlar: II. Bir süreçtir. III. Bireyde davranış değişikliği oluşmasını sağlar. IV. Davranış değişikliği bireyin yaşantıları sonucunda oluşur. V. Kültürü geliştirmekle yükümlüdür ifadeleridir. I. Okul döneminde başlar ifadesi ise doğru değildir. Çünkü eğitimin doğumla hatta anne karnında başladığı savunulmaktadır. Bu nedenle sorunun doğru yanıtı "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dezavantajlı bireylerde eğitilebilirlik ve özel eğitim gereksinimini bireysel farklılıkları ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Grupsal kategori etnisite, dil, din, ırk ve yerliliği kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Program içeriğinin düzenlenmesinde benimsenen birçok yaklaşım vardır. Bunlar doğrusal, sarmal, modüler, piramitsel, çekirdek, konu ağı-proje merkezli, sorgulama merkezli yaklaşımlar olarak adlandırılmaktadır. Bu yaklaşımlardan modüler yaklaşım Öğretmen-öğrenme etkinliklerinin kendi kendine öğrenme olanağı sağlayacak biçimde, kendi içerisinde bütünlüğü olan ve birbirlerini tamamlayacak biçimde bağımsız öğrenme bölümleri biçiminde düzenlendiği içerik düzenleme yaklaşımıdır.

Yanıt Açıklaması: SODES kapsamında, istihdam edilebilirliğin artırılması, sosyal içermenin sağlanması ile kültürel, sanatsal ve sportif etkinliklerin desteklenmesi öngörülmüştür. SODES Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ekonomik büyüme, sosyal gelişme ve istihdam artışı sağlayarak bölgede yaşayan vatandaşların refah, huzur ve mutluluğunun artırılması amaçlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: İstediği her an bilgisayarda vakit geçirememesi çocuğun sosyal açıdan dezavantajlı olduğunu göstermemektedir.

Yanıt Açıklaması: Tek odaklı erken müdahale programları; yetişkin merkezli, aile merkezli ve çocuk merkezli programlardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Perry (2001) aşağıdaki özelliklere sahip çocukların şiddete başvurma bakımından risk altında olduklarını belirtmektedir: Saldırgan ve tepkisel olanlar, dürtülerini kontrol edemeyenler, Okulda sosyal etkinliklere katılmayıp dışarıda kalanlar, Derslerinde sorun yaşayan başarısız öğrenciler, Parçalanmış ailelerden gelenler ve çocuğa nasıl davranması gerektiğini yeterince bilmeyen anne ya da babası olanlar, Evde şiddete uğrayan ya da şiddete şahit olanlar, Geçmişinde istismara uğrayanlar.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap "B" seçeneğinde verilen analitik yaklaşımdır. Eğitim programının planlama aşamasında gereksinim analizi yapılır. Gereksinim belirlemede kullanılan yaklaşımlar:  farklar yaklaşımı, demokratik yaklaşım, analitik yaklaşım ve betimsel yaklaşımdır. Analitik yaklaşımda ulusal ve uluslararası koşullara bağlı değişmelerle ilgili yönelimlerin incelenerek ve gelecekte karsılaşılacak olası durumlardan yola çıkarak gereksinimler belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Öğrenilmiş davranışlar, sonradan kazanılan ve öğrenme ürünü olan davranışlardır. Planlı eğitim ürünü davranışlar da öğrenilmiş davranış olarak değerlendirilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dünyada Gelişmiş Ülkelerde Uygulanan Gelişimsel Destek Programı Örnekleri Bu bölümde dünyada gelişmiş ülkelerde çocukların ve ailelerin gereksinimlerinin en üst düzeyde karşılanarak desteklenmesi amacıyla geliştirilen ve uygulanan destek ya da müdahale programlarının örnekleri yer almaktadır. Çocuk Sağlığı ve Gelişimi Programı (Infant Health and Development Program-IHDP) Çocuk Sağlığı ve Gelişimi Programı, prematüre doğan ve düşük doğum ağırlıklı bebekler için geliştirilmiş olan bir programdır. Müdahale, düşük doğum ağırlığıyla doğan prematüre bebekler arasında yaygın olan sağlık ve bilişsel gelişim problemlerinin azaltılmasında eğitsel ve aile destek hizmetlerinin etkisini belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Program bebeğin hastaneden çıkarılmasıyla başlayıp üç yaşına kadar sürmüştür. Program ilk yıl haftada bir, diğer yıllarda ise iki haftada bir yapılan ev ziyaretleriyle, kurumlarda çocuklar için haftada bir kez 25-30 dakikalık yoğunlaştırılmış hizmetlerle ve ailelerle ayda bir yapılan grup toplantılarıyla gerçekleştirilmektedir (Kartal, 2005; Kartal, 2008).

Yanıt Açıklaması: Bernstein, çocuklarının zihinsel gelişimiyle ilişkili olarak ailelerin dil davranışları üzerinde çalışmıştır. İki biçim ya da tür dil bulunmaktadır. Birinci türdeki dil “kısıtlı”, ikinci türdeki dil de “özenli” dildir. Kısıtlı dil uygulayan bir aile çocuğa şu özellikleri olan bir dil ortamı sunar (Akt.: Havighurst, 1965): • Kısa, gramer olarak basit, çoğunlukla tamamlanmamış cümlelerin bulunduğu, • Basit ve tekrarlı bağlaç kullanıldığı (böylece, o hâlde, çünkü), • Bilgisel içerikte anlam kaymasına yol açılan, • Sıfat ve zarfların tekrarlı ve az kullanıldığı, • Kişi zamirinin sık kullanıldığı, • Neden ve sonucun şaşırılarak kesin anlam içeren cümlelerin üretilemediği ifadelerin sık kullanıldığı, • Bir önceki konuşma dizisinin pekiştirilmesi gerekliliğine işaret eden çok sayıda ifade ve sözcük grubu bulunan “Olmaz mıydı? Anlıyorsun ya? Biliyorsun ya?” vb. anlayışın sergilendiği, • İmalı anlam içeren bir dilin kullanıldığı. Diğer taraftan, “özenli” bir dil uygulayan aile çocuğa şu özellikleri içeren bir dil ortamı sunar: • Doğru gramer ve söz diziminin kullanıldığı, • Mantıksal değişimlerin ve vurgunun özellikle farklı bağlaç ve yan cümlecikler kullanımıyla gramer olarak karmaşık cümle oluşturularak iletildiği, • Mantıksal ilişkileri gösteren edatların sık kullanıldığı, • “Ben” şahıs zamirinin sık kullanıldığı, • Deneyimin düzenlenmesinde olasılıklara işaret eden bir dil kullanıldığı. Evde kısıtlı dil öğrenen çocuğun, öğretmen tarafından kullanılan ve öğretilen özenli dilin olduğu okulda zorluklar yaşaması olasıdır ayrıca okulda beklenen özenli dili öğrenmemesi durumunda okulda ilerlediği süre içerisinde çocuğun yaşadığı bu zorluk tahminen artacaktır. Diğer taraftan, erken yıllardan itibaren özenli dil deneyimi olan çocuk, göreceli olarak okulda daha rahat olacaktır çünkü çocuğun dili ve ona ait düşünce biçimini geliştirmeye devam edeceği düşünülmektedir (Havighurst, 1965).

Yanıt Açıklaması: Sosyal Bilgiler Eğitimi alanında uzman olan kişilerin birbirinden bağımsız ve habersiz bir biçimde aynı konu üzerinde görüşlerinin yazılı bir biçimde alınarak ortak görüşlerin ortaya çıkarılmaya çalışıldığı eğitim gereksinimlerini belirleme tekniği Delphi tekniğidir. Bu teknik planlama, politikalar geliştirme, olayları ve eğilimleri kestirme ve standartlar oluşturma amacıyla kullanılır. Sorunun doğru yanıtı "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin yaşam boyu süren eğitiminin okulda, planlı ve programlı olarak yürütülen kısmına öğretim denir. Yakın bir kavram olan öğretme ise öğrenmeyi sağlama ve kılavuzlama etkinliğidir. Bireyde istenilen davranış değişikliğini sağlayabilmek için önceden belirlenmiş amaçlar doğrultusunda yürütülen bir etkinliktir.

Yanıt Açıklaması: Çocuk suçluluğuna, problemli evre ya da geçiş evresi olarak adlandırılan ergenlik döneminde daha çok rastlanmaktadır.