Çocuk Edebiyatı Ve Medya

Yanıt Açıklaması: Fabllar dört bölümden oluşur: Olayın ve kahramanların tanıtıldığı giriş bölümü, olayların entrikalarla düğümlendiği gelişme bölümü, düğümün çözüldüğü sonuç bölümü ve olay veya olayların arkasında yatan ana fikrin açıklandığı ders.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de çocuk edebiyatına önemli katkılar sunan yazarlar arasında; çocuklar için yazmış olduğu şiirlerle Fazıl Hüsnü Dağlarca ve İsmail Uyaroğlu, eğitimci kişiliğinin de etkisiyle hemen hemen edebiyatın her türünde eserler veren Rıfat Ilgaz, yazı hayatına çocuk edebiyatıyla başlayan ve hikâye, roman yanında çocuk oyunları da yazan Işıl Özgentürk ve çocuk edebiyatının en üretken yazarlarından biri olan Gülten Dayıoğlu sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yazılı çocuk edebiyatı ile ilgili bu güne kadar ele geçen belgelere göre, ilk çocuk kitabı- nın milattan önce VI. yüzyılda Hindistan’da yazıldığı düşünülmektedir. Bu kitapta, bir hükümdarın ele avuca sığmayan oğlunu terbiye eden bir Brehmen’in hikâyesini anlatır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çocuk edebiyatında gerçekçiliğin amacı, çocuğa uzun uzun öğüt vermek değil, günlük ve hareketli yaşamı tanıtmaktır. Doğru Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap "a" şıkkıdır, çünkü fantastik eserlerde cansız nesneler canlı hale getirilirler, ninni, bilmece ve diğerlerinde bu yoktur.

Yanıt Açıklaması: Abdullah Ziya Kozanoğlu Cumhuriyet Dönemi çocuk edebiyatı yazarlarındadır. Doğru yanıt C' dir.

Yanıt Açıklaması: Ninniler bebeklerin ve küçük çocukların uykuya geçişini kolaylaştıran, basit anlatımlı basit bir konu içeren, çocukları rahatlatıcı özelliğe sahip ezgili türkülerdir. Genel olarak nesilden nesile aktarılan anonim ninniler olduğu gibi, söyleyeni belli olan ninniler de mevcuttur.

Yanıt Açıklaması: John Newbery dünyada çocuk edebiyatında doğrudan doğruya çocuğa yönelik ilk ciddi adımı atan kişi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 3-6 yaş dönemindeki çocuklar için yazılan şiirler yetişkinler için yazılanlardan özellikle kullanılan dil açısından biraz daha farklı olabilmektedir. Küçük çocuklar için yazılan şiirlerde dilin basit ancak şiirsel bir biçimde kullanılması ve içeriğin çocuklara doğrudan verilerek onların anlatılan içeriği hayallerinde canlandırması sağlanmalıdır. Bu yüzden Doğru Yanıt B) seçeneğindeki içerik Doğrudan verilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Bebekler iki yaşına geldikten sonra giriş, gelişme, sonuç bölümü olan kısa öyküleri dinleyebilirler. Yaşı ilerledikçe kendisine okunan on altı sayfadan daha fazla olan kitapları da ilgiyle dinler. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bebek yedi ay öncesinde kitabın resimleriyle göz kontağı kurabilir ancak elinde tutamaz. Yedi ve on aylar arasında kitabı eline alarak tutmaya başlar. Yetişkin kitabı okurken sayfaları açmasına yardım eder. Sekiz on aylık olduğu dönemde kitabı okuması için yetişkine verir. Yetişkinin kucağında kitaba bakmak için oturabilir. Sekiz on iki aylar arasında bebek kitabın sayfalarını kaba bir şekilde çevirmeye çalışır. Bu dönemde bebeğin kitabın sayfalarının açılıp kapanmasına yönelik hareketleri azalır ve kitaba görsel dikkati artar. Bebek on iki ayını doldurduğunda sayfaları çok iyi bir şekilde çevirmeye başlar. Bu aylarda birkaç sayfayı bir elinde tutup sayfaları tersten soldan sağa doğru açar ya da başını çevirerek resimleri sağ taraftan görmeye çalışır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin iç yapı özelliklerinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken noktalar konu, karakter, çevre, tema, ileti, kurgu, dil ve anlatım olarak belirlenmiştir. Resimler ise eserlerin dış yapı özellikleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu davranışlar; Kitap kullanma/elde tutma, Resim okuma, Hikayenin veya kitabın anlaşılması, Hikaye ya da kitabın okunması olmak üzere  4 türdür. Doğru Yanıt B) seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu gruptaki davranışlar çocukların kitaplardaki resimlerle etkileşimlerini ortaya koymaktadır. Yedi ay öncesine kadar bebekler kitaptaki tek nesne resimlerine bakarlar. Bulundukları dönemin gelişimsel özelliğinden dolayı önce el ve ağzı ile kitaba dokunduktan sonra resimlere bakmaya yönelirler. On iki aya doğru yetişkin ilginç bir ses çıkarttığı ya da alışık olmadığı bir şekilde kitabı okursa resimlere gülümsedikleri gözlenir. Tek nesne resimlerini göstererek ilgilendikleri gözlenir. Bazen de bir resmi gösterirken ses çıkartırlar. Bir yaşından sonra kitap okunurken “nerede” diye sorulduğunda bildiği nesne ise yerini doğru bir şekilde gösterir. Resimdeki nesneleri isimlendirebilir. Kitapta bildiği sesli nesnenin sesini çıkarır. Bir buçuk yaşına doğru bebekler resmi göstererek “Bu ne?” diye sorarlar ya da isimlendirilmesini istedikleri nesneyi soru tonunda “Köpek” şeklinde sorarlar.

Yanıt Açıklaması: Oğuzkan (2000)’a göre çocuk masallarında aranan nitelikler şu şekilde listelenebilir: Masalı oluşturan olaylar canlı ve hareketli olmalıdır. Masalın dili      sade, anlatımı akıcı olmalıdır. Masalda düğüm noktası ustaca işlenmiş          olmalı, olaylar beklenmedik biçimde sonuçlanmalıdır. Tasvirler, kahramanların  davranış ve beğenileri çocuklarda iyilik ve güzellik duygusunun gelişmesine yardımcı olmalıdır. Masallarda anlatılanlar zaman zaman çocukları        neşelendirmeli, güldürmeli ve eğlendirmelidir. Masal, konusu ve kahramanları      bakımından, çocukları korkutmaktan ve üzmekten uzak olmalıdır.  Masalda çocukları uyuşukluğa, boş inançlara ve yazgıcılığa (kaderciliğe) yönelten telkinler bulunmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Çakmak Güleç ve Geçgel (2006)’e göre çocuklar için seçilecek kitabın; • konusu basit ama iyi planlanmış olmalı, • konusu içinde hafif bir sürpriz öğesi bulunmalı, • içinde çok sayıda doğrudan konuşmalar olmalı, • içinde tekrarlar, kafiyeler ve çocukların çabucak ezberleyebilecekleri cümlecikler yer almalı, • renkli ve özenli bir dili olmalı, • içinde çocukların tanıdıkları olaylardan seçilmiş durumlar yer almalı, • içeriği basit ama doyurucu olmalı, • içinde çocukların kolayca tanıyacakları temel karakterler bulunmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap "d" şıkkıdır, çünkü bu yaştaki bebeklerin kitabında zıt renk ve şekil olması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Dört-altı yaşlar arasında; çocuğun yaşıtları ile birlikte okunan kitabı dinlemeyi, kitap hakkındaki soruları cevaplandırmayı, aynı öyküden başka öyküler oluşturmayı öğrenmesi; arkadaşlık, bir arada yaşama ve çevreye uyum sağlama gibi beceriler kazanması sosyal becerilerini geliştirmesine yardımcı olmaktadır. Konuşma, soru sorma ve anlatma da bu yaşlarda gelişmektedir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de çocukların yaş ve ilgi düzeylerini göz önünde bulundurarak kitap yazan ilk yazar John Newbery (1713-1767)’dir. John Newbery’nin halk arasında kullanılan şarkı ve tekerlemeleri derleyip yazdığı Ana Kaz (Mother Goose) adlı bir dizi kitabı bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sıralanan tüm etkiler fıkraların etkileridir. Hepsi vardır. Doğru seçenek B’dir.