Çocuk Edebiyatı Ve Medya

Yanıt Açıklaması: “Basınca ses çıkaran düğmeler” şeklindeki kitaplar bebeklerin işitme duygusunun gelişimine destek veren örnekler olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: 2-3 yas bebekleri için hazırlanmış olan bu kitaplarda genellikle hiç metin bulunmamaktadır. Bunlar ABC kitapları denilen ve bebeğin tanıdığı cisim, hayvan ve insanların resimlerinin bulunduğu konu ve olay içermeyen kitaplardır. Bu kitaplar bir kelime-resim, kısa cümle-resim formatında ya da basit anlatım tarzında olabilir. Anlatımda mecazî dil kullanmamaya, hayalî tasvir yapmamaya, uzun cümlelere ve karışık anlatıma yer verilmemelidir. Sade hatlı, gerçekçi ve parlak renkli olmasına dikkat edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Ansiklopediler, sözlükler, deney kitapları, icat ve buluşları, doğayı, bitkileri, hayvanları resimlerle anlatan kitaplar, atlaslar fen ve başvuru eserleri örneklerindendir.

Yanıt Açıklaması: C¸ocukların ana dillerini öğrenmede ve etkili kullanmada başarılı olabilmeleri onların nitelikli ve sanatçı duyarlılığıyla hazırlanmış metinlerle etkileşim içinde olmalarına bağlıdır. Dolayısıyla eğitimcilerin ve anne babaların çocuklar için nitelikli çocuk edebiyatı ürünlerinin türlerini ve özelliklerini bilmesi ve çocukları bu tür eserlerle etkileşime sokmaları oldukça önemli ve gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Beş-altı yaş çocukları için hazırlanmış kitaplardaki resimlerin ayrıntıları, metnin anlaşılmasını kolaylaştıracağı gibi, çocuğun hayal gücünü de geliştirmelidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Öğretmenler ve yetişkinler küçük çocuklar için şiir seçerken şekil, duyular, kafiye, ritim gibi unsurlara dikkat etmelidir. Böylece çocukların bu doğal eğilimlerini derinleştirmek ve onları yaşamları boyunca şiirden keyif alan bireyler olmalarına yol açmak mümkündür. Ancak D seçeneğinde yer alan başlık, şiir seçerken dikkat edilmesi gereken unsurlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Sesli okumanın erken okuryazarlık, sözcük hazinesini, problem çözme becerilerini, gramer ve dil özelliklerine ilişkin bilgileri arttırdığı görülmüştür. Motor becerilerin gelişimi kas gelişimi ile ilgilidir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanıma-algılama kitaplarında arka fonu olmayan bir sayfada nesneler tanıtılır. Doğru yanıt E' dir.

Yanıt Açıklaması: Çocukları doğada yer alan çeşitli konuların içine çeken, bilimsel konular hakkında bilgi veren ve onların bu konulardaki meraklarını gideren ve aynı zamanda onları eğlendiren resimli kitaplar fen ve başvuru eserleri olarak tanımlanır. Ansiklopediler, sözlükler, deney kitapları, icat ve buluşları, doğayı, bitkileri, hayvanları resimlerle anlatan kitaplar, atlaslar fen ve başvuru eserleri örneklerindendir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tekerleme ve ninni kitaplarında uzun ve karmaşık olaylar içeren öykülerin verilmemesi gerekmektedir. Çünkü bu dönemde bebeğin dikkat süresi çok kısadır.

Yanıt Açıklaması: Kiliselerin etkisi; Bu durum daha önce Avrupa ülkelerindeki kiliselerin, çocukların dinsel yayınlar dışındaki kitapları okumalarına karşı çıkmalarıdır. Buna karşılık çocuklar da dinsel içerikli kitapları okumayı sıkıcı bulmuşlar, okumak istememişlerdir. Böylelikle, çocuklara uygun edebi eserlerin yazılıp yazılmamasıyla ilgili tartışmalar başlamış ancak 18. Yüzyıla değin, yazılan metinlerin kilisenin etkisinden kurtulamadıkları gibi, öğretici-didaktik olma özelliklerinden de sıyrılamadıkları görülmektedir. Yetişkinler için yazılan kitapların çocuklar tarafından da okunmaya başlanması; Çocuk edebiyatının, yetişkinler için oluşturulan “Edebiyat” gibi, uzun bir geçmişi ve geçirdiği bir birikim dönemi yoktur. Bu da bize aslında çocuk edebiyatının gelişmesinde, çocukların etkin rolü olduğunu göstermektedir. Bilindiği üzere, her hangi bir şeyin gerçekleşebilmesi için öncelikle ona ihtiyaç duyulması gerekmektedir. Çocukların zaman içerisinde kendileri için yazılı ya da sözlü kaynaklara duydukları ihtiyaç, onlara uygun eserlerin yazılması gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Batı’daki kültürel gelişmeler; Bunun başında matbaanın yaygınlaşması gelir. Okur-yazarlık oranının yükselmesi ve giderek iletişim olanaklarının artması, kitaba karşı olan ilginin artmasına yol açmıştır. Özellikle İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yayınların artması, uluslararası çocuk kitaplarının basım ve dağıtımı, dünyanın değişik ülkelerinde açılan çocuk kitapları sergi, fuar ve kongreleri çocuk edebiyatı alanında önemli gelişmelerin göstergesidir.

Yanıt Açıklaması: Sesli okumanın erken okuryazarlık, sözcük hazinesini, problem çözme becerilerini, gramer ve dil özelliklerine ilişkin bilgileri arttırdığı görülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde ilk çocuk dergisinin yayımlanması 19. yüzyıla uzanır. Bu türün ilk örnekleri arasında sayılan  “Çocuklara Mahsus Gazete” ilk kez 1896 yılında yayınlanmıştır

Yanıt Açıklaması: Dördüncü ayın altındaki bebekler için kitapların zıt renkli ve şekilli olması gerekir. Dört aydan daha büyük olanlar için çeşitli parlak renkler, şekiller ve insan yüzleri kullanılmalıdır. Kitapların sayfaları ise kalın olmalıdır. Kalın mukavva ya da kumaştan yapılmış sayfalar, kitapları kullanabilmeleri için ince motor becerilerin gelişimini de destekleyebilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat dönemi ile birlikte gazetecilik hayatında da yenlikler meydana gelmeye başlamıştır. Bu yeniliklerin basında çocuk dergi ve gazetelerinin çıkması gelir. İlk çocuk dergisi olarak karşımıza Mümeyyiz (1869) çıkmaktadır. Aynı isimle çıkan bir gazetenin eki olarak yayınlanan Mümeyyiz, her hafta Cuma günleri çocuk dergisi olarak yayınlanmıştır. Bu ek her sayısında farklı renkte basılan kapağıyla, ödüllü bulmacalarıyla, kıssadan hisse veren hikayeleriyle, öğrencilerden gelen mektuplarıyla çocuklar için çıkarılan ilk süreli yayın olması ve sadece 49 sayı çıkabilmiş olmasına rağmen oldukça emek verilmiş örnek bir çalışmadır.

Yanıt Açıklaması: 0-3 yaş döneminde bebekler öncelikle oyuncak kitaplar, ABC kitapları, kavram kitapları, banyo kitapları, mobil kitaplar, sözlükler gibi genelde sadece resim ya da bir resim-bir kelime içeren, kendisini ve yakın çevresini tanımaya yönelik kitaplarla tanışırlar. Daha sonra çocuk küçük kas becerisi açıdan gelişir, parmak kasları olgunlaşır, dil ve kavram gelişiminde büyük bir aşama kaydeder.

Yanıt Açıklaması: Çocuklar için seçilecek kitaplar bazı özelliklere uygun olmalıdır.Bunlar; konusu basit ama iyi planlanmış olmalı, konusu içinde hafif bir sürpriz öğesi bulunmalı, içinde çok sayıda doğrudan konuşmalar olmalı, içinde tekrarlar, kafiyeler ve çocukların çabucak ezberleyebilecekleri cümlecikler yer almalı, renkli ve özenli bir dili olmalı, içinde çocukların tanıdıkları olaylardan seçilmiş durumlar yer almalı, içeriği basit ama doyurucu olmalı, içinde çocukların kolayca tanıyacakları temel karakterler bulunmalı şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: B) seçeneğindeki Fıkra; “Kısa ve özlü anlatımı olan nükteli, güldürü hikayecik” (TDK, 2015) olarak tanımlanır. Fıkralar asırlar boyu anlatılagelen sözlü halk edebiyatı eserleridir. C) seçeneğinde masallar Peri masalı ve halk masalı olarak geleneksel masallar adı altında toplanır. D) Hayvanların hayatını anlatan eserlerdir. Bu eserlerde özellikle, hayvanların efendilerine olan bağlılıkları, çalışkanlıkları, cesurlukları, tok gözlülükleri üzerinde durulur. Bazı hayvanların isimleri, beslenmeleri, çoğalmaları ve yaşantılarına ilişkin bilgilerde verilir. E) seçeneğindeki fantastik eserler sihirle ilgili ve mantıksız olanı hakiki dünyaya getirmektedir, bu durum tümüyle hayal ürünüdür. Bu türde, tanıdık ortam ve eşyalar duruma uymak için yeniden şekillenip düzenlenmektedir. Fantezi, bir düzene sahip olan; olay, eşya ve insanların geniş bir çeşidini konu almakla beraber gerçek yaşamın kusursuz detaylarını da gözler önüne serer. Doğru Yanıt A)  olan Bilmece

Yanıt Açıklaması: Birçok kültürde ortak olan beş ana tip halk masalı vardır, ancak bu kategoriler kesin değildir. Bunlar; şansın dönmesinin öyküsü, süper kahraman öyküsü, komik, tuhaf öykü, hayvan öyküsü, açıklayıcı öykü şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Bebekler sevdikleri kitapları her yere taşıdıklarından hafif ve yıkanabilen bu kitaplar küçük bebekler için çok kullanışlıdır. Suya dayanıklı olduklarından banyoda da kullanılabilen bu kitaplara “banyo kitapları” denir. Doğru cevap E'dir.