Gelişimsel Tanı Ve Değerlendirme Yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Çocuğu tanıma ve değerlendirme sürecinde çocukların mevcut durumlarının ne olduğu ortaya konularak, benlik saygılarının gelişmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, eksik yanlarının ortaya çıkarılması olumsuz bir olup, kazanım olarak değerlendirilemez. Değerlendirme süreci, ailenin çocuklarını akranları ile kıyaslaması yerine her çocuğun gelişim hızının birbirinden farklı olduğu kabulü vardır. Değerlendirme süreci yalnızca tanı amaçlı değil; tarama, öğretim ve program değerlendirme/ölçme amacıyla da yapılmaktadır. Değerlendirme sonucunda elde edilen bilgileri ilgili uzman yalnızca gerekli kişilerle paylaşmalıdır. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Tüm insanların 3’te 2’si ortalama olarak tabir edilen ve 85 ile 115 IQ puanı arasında kalan bölgede yer almaktadırlar. En sağda yer alan %2-3’lük kesim (yani 120 ve üzeri IQ puanı olanlar) üstün yetenekli olarak, bu yüzdenin içindeki çok daha az bir kesim ise çok üstün yetenekli (145’e yakın IQ puanı olanlar) olarak tanımlanmaktadırlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma bozuklukları, sesletim (artikülasyon) bozukluğu, ses bozukluğu ve akıcılık bozuklukları şeklinde sınıflandırılmaktadır. Akıcılık bozuklukları arasında kekemelik ve hızlı-bozuk konuşma yer alır. Çocukluk döneminde en sık karşılaşılan akıcılık bozukluklarından biri kekemeliktir. Kekemelikte, sözcüklerin başında ya da ortasında yer alan sesleri uzatma, sözcükleri tekrarlama, hece tekrarları ya da sözcükler arasında uzun duraklamalar görülebilmektedir. Kimi zaman kekemeliğe, başı sallama, göz kırpma, dudakları büzme gibi çeşitli vücut hareketleri de eşlik edebilmektedir. Betül’ün yaşadığı sorun, akıcılık bozuklukları arasında yer alan kekemeliktir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Genel ve kapsamlı bir terim olan  gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden sürekli ilerleme kaydeden değişimi ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Soruda ifade eden tıp kökenli bir kavram olan tanılamadır. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Dinamik değerlendirme yaklaşımı ise , bireyin var olan becerilerini ve öğrenme potan siyelini ortaya koymaktadır. Değişken bir yapıya sahip olan bu değerlendirme yaklaşımı etkileşim odaklıdır. Dinamik değerlendirmede, değerlendirmeyi yapan kişi değerlendi rilen beceriyi önce çocukla birlikte gerçekleştirir. Çocuğa değerlendirilen beceri ile ilgili bir ya da daha fazla sayıda örnek sunar. Ardından, örnek verilen beceride çocuğun bağımsız olarak sergilediği performansı izler. Dinamik değerlendirme genel olarak, “örnek sunulduğunda ya da fırsat verildiğinde mevcut performansta bir değişiklik oluyor mu?” sorusunun yanıtını vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Aile Değerlendirme Ölçeği (Family Assessment Device-FAD); problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar üzere toplam yedi alt boyuttan oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Embriyo 3 tabakadan oluşur. En dış tabaka olan ektoderm duyu organları, sinir sistemi ve dış deriyi oluşturur. Orta tabaka olan mezoderm kas iskelet sistemi ve salgı ve dolaşım sistemini oluşturur. İç tabaka olan endoderm ise sindirim sistemi ve solunum sistemi organlarını oluşturur. Kas ve kemikler mezoderm ile karaciğer ve bağırsaklar ise endoderm ile ilgilidir. Seçeneklerde verilenlerden sadece göz ektoderm ile ilgilidir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Standart Yetenek Testleri Genellikle bir programa yerleştirme, kariyer planlaması, zekâ veya IQ testleri gibi genel zekâ düzeyini belirlemek için kullanılan yetenek testleri, 20. yüzyılın başlarında Fransa’da bilişsel gelişimi akranlarından daha geride olan çocukların belirlenip, onlar için “özel” sınıf açılması için Alfred Binet ve asistanı tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İş birliğinde eşitlik: Özel gereksinimli çocukların tanılanması ve değerlendirilmesinde farklı alan uzmanlarının rolleri bulunmaktadır. Önemli olan her alan uzmanının özel gereksinimli çocuk ve ailesi ile ilgili söyleyeceklerinin olduğudur. Dolayısıyla alan uzmanları ekip içinde eşit söz hakkına sahip olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: İnformal değerlendirme yöntemleri olarak çeşitli yöntemlerden bahsetmek mümkündür. Örneğin; gözlem, müfredata dayalı değerlendirme araçları, iş analiz formları ve ölçüt bağımlı testler, gibi. Normatif testler ise, formal değerlendirme araçlarındandır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilim Sanat Merkezleri: Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim çağındaki üstün yetenekli çocuk/öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak üzere açılmış Millî Eğitim Bakanlığına bağlı merkezlerdir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uzman-aile görüşmelerinde “öykü alma” özel gereksinimli çocukların erken müdahale çalışmalarında önemli bir adımdır. Öykü alımı; doğum öncesi süreç (annenin gebelik yaşı, genel sağlık durumu, gebelikte hastalık-enfeksiyon gibi sorunlar, intrauterin büyümenin gebelik haftası ile uygunluğu gibi), doğum (doğum, doğum şekli, doğumda bebeğin izlemi gibi) ve doğum sonrası süreci (bebeğin geçirdiği hastalıklar, anne sütü alma, gibi) kapsamaktadır. Doğru seçenek B’dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişim içten dışa doğrudur. Doğum öncesi dönemde bedenin iç kısımları oluştuktan sonra, dış kısımlar önce beden, sonra kol ve bacaklar oluşur. Doğum sonrasında ise içten dışa gelişime örnek olarak, ilk önce omuzlar daha sonra kollar, en sonra da ellerin geliştiğini görebiliriz. Ellerin kontrolü parmakların kontrolünden daha önce ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Tanılama sürecinin tüm basamaklarında ailenin ve çocuğun görüş ve onayı çok önemlidir. Çocuk ya da aile onay vermediği sürece tanılama işlemi gerçekleştirilemez. Bu tanılama basamaklarında dikkat edilmesi gereken isteklilik ilkesidir. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Çocuğu tanıma ve değerlendirme süreci sonunda elde edilen boy uzunluğu ve ayak numarası bilgisi fiziksel gelişimine; özel gereksinimli olma sağlık durumuna; tek ebeveynli olma ise ailesine yönelik bilgiler başlığı altında toplanmaktadır. Hızlı koşma ise yeteneklerine yönelik bilgiler arasındadır. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni doğan taraması çok yönlü bir tanılama olduğundan bütünlük ilkesi ve bebek doğduğu andan itibaren yapıldığından dolayı ise erkenlik ilkesi ile yakından ilişkilidir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Afet gibi durumlarda bireyin yaşamış olduğu sosyal çevrenin kişiye de­zavantaj doğurup doğurmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tür tanılama ise psikososyal tanılama türüne girmektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: İlk kez 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlayan standart başarı testleri, çocuklar için eğitsel kararlar vermede en sık kullanılan araçlardan biridir ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak için kullanılır (Kubiszyn, Borich, 2010; Ekinci, 2012; Miller, Linn, Gronlund, 2013). Standart başarı testleri genellikle norm referanslıdır ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak amacıyla kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hazır bulunuşluk, olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesidir. Ancak hazır bulunuşluk bireyin sadece olgunlaşma düzeyini değil, aynı zamanda bireyin önceki öğrenmelerini, ilgilerini, tutumlarını, yeteneklerini, genel sağlık durumunu da kapsar. Bir çocuğun iki basamaklı sayılarla çarpma işlemini yapabilmesi için bu işlemi kavrayabilecek olgunluğa ulaşması ve toplama becerisini önceden edinmiş olmasının gerekmesi hazırbulunuşluğa örnektir. Doğru cevap D’dir.