Gelişimsel Tanı Ve Değerlendirme Yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Aile ile yapılan görüşmelerde sergilenebilecek olumlu iletişim becerileri içtenlik, koşulsuz olumlu ilgi ve kabul, empatik anlayış ve etkin dinlemedir. Bir başka kişiyi etkin olarak dinlemek; ona “seni önemsiyorum” mesajını vermeyi sağlamaktadır. Bunun için aileyi olumlu bir tutum içinde, dikkatle dinlemek, onun hislerini ve söylemek istediklerini anlamaya çalışmak ve bunları özetleyerek ifade etmek gerekmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu modelde çocuğun günlük yaşamında karşılıklı iletişimde bulunduğu, ilişki kurduğu kişileri kapsayan ve çocuğu en fazla etkileyen katman Mikrosistem olarak adlandırılmakta ve çocuğun aile ve okul çevresinden oluşmaktadır. Aile mikrosistemi içinde anne-baba, kardeşler ve yakın akrabalar (büyükanne vb.) ile okul mikrosistemi içinde öğretmenler ve akranlar yer almaktadır. İlk katman içinde yer alan aile ortamı çocuğun gelişiminde önemli yer tutmaktadır. Mezosistem olarak adlandırılan ikinci katman, çocuğun ilişki içerisinde bulunduğu iki veya daha fazla mikrosistem ögesinin arasındaki etkileşimi içermektedir. Aile ve arkadaş grupları, aile ve okul yönetimi, aile ve öğretmenler, öğretmenler ve okul yönetimi arasındaki etkileşimler bu katmanda yer alarak çocuğun davranışlarını etkilemektedir. Bronfenbrenner tarafından tanımlanan diğer katmanlar ise çocuğa etkisi dolaylı olan egzosistem, makrosistem ve kronosistemdir.

Yanıt Açıklaması: Tanılama, tarama sonucunda belirlenen veya başka bir nedenle yönlendirilen çocuğun gelişim alanlarının ayrıntılı olarak değerlendirilmesi sonucunda ortaya çıkan ve çocuğun durumunu tanımlayan bir sınıflamaya dahil edilmesidir. Örneğin “Uygulanan tarama testi sonucuna göre Ayşe gelişimsel yönden risk altındadır.” cümlesi bir tarama sonucunu ifade etmektedir. Buna karşın, “Yapılan kapsamlı değerlendirme sonucunda Ayşe ince motor gelişim açısından yaşıtlarının altı ay gerisindedir.” cümlesi bir gelişimsel tanı ifadesidir. Örnekten net olarak anlaşılacağı üzere, tanılamada hangi gelişim alanında nasıl bir sorun olduğu ayrıntılı bir değerlendirmeden sonra belirlenir.

Yanıt Açıklaması: BEP Geliştirme Birimi Üyeleri, sınıf öğretmeni, alan öğretmeni, gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, eğitim programlarını hazırlamakla görevlendirilen öğretmen ile rehber öğretmen, özel eğitim değerlendirme kurulu üyesi, öğrenci velisi ve öğrencinin kendisi olarak belirlenmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: O¨rneğin bir çocuk gelişimi uzmanı Denver II Gelişimsel Tarama Testi uyguladığında çocuğun dil gelişimi alanında sorun olduğundan kuşkulanabilir. Bu kuşkusunun yerinde olup olmadığını sınamak için çocuğu bir odyoloğa ve bir dil ve konuşma terapistine yönlendirerek ayrıntılı değerlendirme talep edebilir.

Yanıt Açıklaması: Her üç seçenekte ev ziyaretlerinde dikkat edilmesi gereken temel ilkeler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ayrıca uyku düzeni olmayan çocukları olan anne babaların da uyku düzeni bozulacağından dolayı aile içi stres düzeyi de artmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel değerlendirme yapan uzman değerlendirme sonuçlarını kayıt altına almakla yükümlüdür. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tarama ve Tanı Testleri çocuklarda öğrenme ya da bir engel durumunun olup olmadığının tespitine yönelik risk faktörlerinin olup olmadığını belirlemek için kullanılan testlerdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hemşire, gelişimsel değerlendirmenin çeşitli aşamalarında ve farklı alanlarda değerlendirmeye katkı yapan uzmanlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Yönlendirme çocuk gelişim uzmanı ve özel eğitim öğretmeni tarafından verilmesi gereken hizmetlerden birisidir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Uzman-aile görüşmelerinde “öykü alma” özel gereksinimli çocukların erken müdahale çalışmalarında önemli bir adımdır. Öykü alımı; doğum öncesi süreç (annenin gebelik yaşı, genel sağlık durumu, gebelikte hastalık-enfeksiyon gibi sorunlar, intrauterin büyümenin gebelik haftası ile uygunluğu gibi), doğum (doğum, doğum şekli, doğumda bebeğin izlemi gibi) ve doğum sonrası süreci (bebeğin geçirdiği hastalıklar, anne sütü alma, gibi) kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Stanford Binet Zekâ Ölçeği (Stanford Binet Intelligence Test): Bireylerin zihinsel performanslarını belirlemek amacıyla kullanılan ve bireysel olarak uygulanan zekâ testi 2 yaştan itibaren yetişkin yaşlara kadar uygulanabilmektedir. İlk kez 1905 yılında yayımlanan testin ilk versiyonunda artan zorluk derecesine göre 30 soru bulunmaktadır. Uygulayıcı teste ilk sorudan başlamakta ve çocuk yanlış yapana kadar devam etmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Anket, insanların yaşam koşullarını, davranışlarını, inançlarını veya tutumlarını betimlemeye yönelik sorulardan oluşan bir araştırma materyali olarak tanımlanmaktadır. Anketler aynı anda birçok kişiden bilgi alınmasını sağlama kolaylığı ve zaman açısından ekonomik olması gibi nedenlerle aileden bilgi alma amacıyla çocuğu tanıma çalışmaları kapsamında kullanılabilmektedir. Diğer şıklarda yer alan maddeler de aileden bilgi alma yöntemleri içerisinde yer alırlar ancak daha uzun süre alan ve aynı anda tek bir kişiden veya birkaç kişiden bilgi almayı sağlayan yöntemlerdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çocukların park veya bahçe alanlarında oyun oynaması, çocuğun tanıma ve değerlendirme çalışmalarında belirlenmesi gereken fiziksel etkinlik özelliklerindendir.

Yanıt Açıklaması: I.Rutin doktor kontrolleri, II.Evin ısısı, III.Aydınlık olması Üç maddede sağlık kapsamında dikkat edilmesi gereken unsurlardandır.

Yanıt Açıklaması: Ev ziyaretlerinde dikkat edilmesi gereken temel ilkeler şunlardır: • Ziyaretin planlı ve amaca yönelik olması • Mümkün olduğunca tüm aile bireylerinin katılımının sağlanması • Ailenin ziyaret hakkında bilgilendirilmesi

Yanıt Açıklaması: Glasser (2005) insanın bu “temel ihtiyaçlar”ını fizyolojik kökenli ihtiyaçlar ve psikolojik ihtiyaçlar olmak üzere iki bölüme ayırmıştır. Bu ihtiyaçların karşılanmasında bir öncelik sırası bulunmaktadır (Maslow, 2004). Özellikle yaşamın ilk yıllarında davranışların belirleyicileri olarak ifade edilebilecek fizyolojik kökenli temel ihtiyaçlar beslenme, uyku, dinlenme, güvenlik gibi hayatta kalma ihtiyacını tanımlamakta ve ilk sıralarda yer almaktadır. Çocukların sağlıklı gelişimlerinin sağlanmasında psikolojik ihtiyaçlarının karşılanması da biyolojik ihtiyaçlar kadar önem taşımaktadır. Bu ihtiyaçlar diğer insanlara karşı duyulan bağlılığı ve yakınlığı tanımlayan sevgi ve ait olma ihtiyacı; kendini ifade etme, başarılı olma ve başarılı olarak tanınma, değerli olmayı tanımlayan güç ihtiyacı; bağımsızlık, özerklik, seçimlerde bulunabilme, karar verme olarak tanımlanabilecek özgürlük ihtiyacı; oyun oynama, gülebilme, yeni şeyler öğrenme, hoş vakit geçirebilme, mizah duygusuna sahip olma ve yaşamdan olumlu yanlar çıkarma gibi olumlu durumları içeren eğlence ihtiyacı olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ailenin ev ortamında yapılan görüşmede uzman bir “güç” figürü olarak değil de bir misafir olarak algılanabilmektedir. Bu koşullar altında aile kendisini daha rahat hissederek daha fazla iletişim kurabilir ve bu sayede bilgi, duygu ve düşüncelerini daha rahat paylaşabilir ve sorular sorabilir. Ayrıca çocuğun yaşam alanı, ebeveynleri ile olan ilişkileri, evde aldığı sorumluluklar gözlemlenebilir. Çocuğun evle ilgili algısını belirlemede evi çocuğun gezdirmesi istenebilir. Ev ziyaretlerinden sonuç alınabilmesi, beklenen yararın elde edilebilmesi için ziyaretin planlı yapılması ve amaca uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi, aileye ziyaretin süresi ve içeriği konusunda önceden bilgi verilmesi önemlidir. Aksi takdirde aile kendi evlerine yapılan ziyareti farklı yorumlayıp huzursuz olabilir ve kendilerini açmak, ilişki kurmak konusunda rahat olamayabilir. Ev ziyaretlerinin süresinin 30-60 dakika arasında tutulması yeterli olmaktadır. Bu sürenin 5–10 dakikası ailenin sürece alışması ve rahatlaması için selamlaşma, basit ikramların kabul edilmesi, süreç hakkında bilgi vermeye ayrılmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ev ziyaretlerinin süresinin 30-60 dakika arasında tutulması yeterli olmaktadır. Bu sürenin 5–10 dakikası ailenin sürece alışması ve rahatlaması için selamlaşma, basit ikramların kabul edilmesi, süreç hakkında bilgi vermeye ayrılmalıdır. Ev ziyaretinin olumlu duygularla tamamlanmasına dikkat edilmelidir.