Gelişimsel Tanı Ve Değerlendirme Yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Tanılama aşamasında bireyin yeterli ve yeterli olmadığı yönler birlikte değerlendirilmelidir. Özellikle bireyin yeterli olduğu yönlerin ortaya çıkartılması çok önemlidir. Çünkü yetersiz olduğu yönleri, yeterli olduğu yönlerle desteklemek daha başarılı sonuçlara ulaşmada kolaylık sağlar. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Her birey değişik ve tektir. Her bireyin biyo­lojik, kalıtsal mirası ve etkileşimde bulunduğu çevrenin farklı olması nedeniyle, gelişimi­nin de farklı olması doğaldır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Özel gereksinimli çocukların tanılanması ve değerlendirilmesinde; Değerlendirme sonuçları kapsamlı olarak ele alınmalıdır. Değerlendirme sürecinin önemli bir parçası olarak aile ve öğretmen görülmelidir.Kullanılacak değerlendirme aracı, alan uzmanları tarafından seçilmelidir. Kullanılacak değerlendirme aracı, alan uzmanları tarafından seçilmelidir.  Ancak C seçeneğinde yer alan ifade yanlıştır. Her çocuğun hazırbulunuşluluk düzeyi, performansı, gereksinimleri birbirinden farklıdır. Dolayısıyla her çocuğa aynı yöntem ve programın uygulanması doğru değildir. Uygulanan yöntem ve program çocuğa özgü yaklaşımı içermelidir.

Yanıt Açıklaması: Erken tanı, bir hastalığın ya da gelişimsel problemin belirti ve bulguları ortaya çıkmadan önce tanınmasını sağlamaktadır. Özel eğitim terimler sözlüğüne bakıldığında da tanılama; belirti, semptom ve pek çok tanılama işleminin sonucuna göre tıbbi bir durum veya hastalığa isim verme olarak ifade edilmektedir (Sucuoğlu ve ark. 2010).

Yanıt Açıklaması: En sık kullanılan standart tarama ve tanı testleri, Denver II Gelişimsel Tarama Testi, McCarthy Tarama Testi, Bayley III ve AGTE’dir

Yanıt Açıklaması: Cronbach testin tanımını iki ya da daha fazla kişinin davranışlarını karşılaştırmak için kul­lanılan sistematik yöntemler olarak yapmıştır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Birincil önleme çalışmaları hamilelik öncesi sağlık bakanlığı tarafından yapılan anne ile ilgili bilgileri ve bilgilendirme süreçlerini kapsamaktadır. İkincil önleme çalışmaları ise bebek ve annenin tıbbi test sonuçlarını kapsamaktadır. Bu çalışmaların her ikisi de sağlık bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Head Start/ Early Head Start (Güçlü Başlangıç/ Erken Güçlü Başlangıç Programı) düşük gelirli ailelerin her zaman gelişimsel gecikme riski taşıyan 3-5 yaş arasındaki çocuklarının ilköğretime iyi bir başlangıç yapabilmeleri ve yoksulluğun etkisini azaltmak amacıyla oluşturulmuştur. Portage Erken Çocukluk Dönemi Eğitim Programı, kırsal kesimde yaşayan anne-babaların, özel gereksinimli çocuklarına beceri öğretebilmeleri için geliştirilmiş ev merkezli bir programdır. Small Steps Early Intervention Program (Küçük Adımlar Erken Eğitim Programı) 0-4 yaş arası gelişimsel gerilik tanısı alan, gelişim geriliği riski taşıyan çocuklar ile ebeveynlerine yönelik bir erken eğitim programıdır. Healty Start (Sağlıklı Başlangıç) programı, çocuğun yaşamının ilerleyen yıllarında sağlıkla ilgili riskleri azaltarak obez olmasını engellemek ve sağlıklı beslenme davranışları geliştirmesine yönelik erken eğitim çözümleri getirmeyi amaçlayan bir programdır. Programda 3-5 yaşındaki çocuklar hedeflenmiştir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Tarama değerlendirme, öğrenme ya da gelişimde karşılaşılabilecek potansiyel problemleri tespit edebilmek amacıyla tasarlanmıştır. Tarama değerlendirme araçları hızlı ve kolay bir şekilde çocuğa uygulanarak daha ayrıntılı bir değerlendirmeye ihtiyaç duyulup duyulmadığını ortaya çıkarır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Büyüme vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Bu kapsamda, bir çocuğun kilosunun 3,4’ten 3,6’ya çıkması büyümenin bir göstergesidir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanılamanın birçok ilkesi bulunmaktadır. Bu ilkelerden bütünlük ilkesi tanılamanın çok yönlü yapılması gerektiğini ve tanısı yapılan bireyin tanılama aşamasında tüm gelişim aşamalarının gelişim öyküsünün değerlendirilmesi gerektiğini vurgular. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Oksitosin hormonu dişilerde rahim kaslarını ve süt bezlerine, kortizol hormonu vücuttaki kan şekerini, karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasını, insülin kan şekerini, adrenalin hormonu ise kan basıncını ve kalbin atış hızını etkiler. Troksin hormonu ise bedensel büyümeyi etkiler. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel tanı ve değerlendirme süreci 7 aşamada incelenebilir. Bunlar; farkına varma, müracaat, tanılama, bilgi toplama, bilgilendirme ve yönlendirme, gelişimsel destek programının uygulanması ve gelişimsel izlemedir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Standart beceri testleri, bireylerin kişilik özellikleri ve uyum düzeyleri hakkında bilgi toplamak amacıyla kullanılmaktadır. Başarı ve yetenek testlerine göre daha az kullanılan beceri testleri; • Çocukların duyguları ve değerleri hakkında bilgi vermesi, • Çocukların ilgileri hakkında fikir vermesi, • Gözlemlerden daha objektif bilgi sağlaması açısından önemli bir yere sahiptirler (Kubiszyn, Borich, 2010; Mehrens, Lehmann, 1969; MEGEP, 2013).

Yanıt Açıklaması: En çok kullanılan standart başarı testleri; California Başarı Testi, Iowa Temel Beceriler Testi, Stanford Başarı Testi, Erken Öğrenme Becerileri Değerlendirme Aracı ve Bilişsel Değerlendirme Sistemi, Gates-McKillop Okuma Testi ve Eğitimsel Gelişim Ardışık Testleri’dir. Metropolitan Okul Olgunluğu Testi ise standart yetenek testlerine bir örnektir.

Yanıt Açıklaması: “Gelişimde kritik dönemler vardır” ilkesine göre organizmanın bazı gelişim alanlarında, öğrenmeye ya da gelişmeye eğilimli olduğu belli zaman dilimi vardır. Bu dönemde organizma, çevre etkilerine daha duyarlı olup gelişim etkilenebilir. Yaşa ve kazanılacak beceriye göre değişik öğrenme durumları için farklı kritik dönemler vardır. Kritik dönem, ilgili davranışların kazanılması gereken, kazanılmadığında telafisi çok zor olan gelişim dönemidir. Burada en önemli nokta “Zamanlama”dır. Bireye yaşamlarının belirli zamanlarında öğrenme fırsatı sağlanmadıysa gelişim ya yavaşlayabilir ya da tamamen durabilir. Kritik dönemlerde, organizma çevre uyaranlara karşı daha duyarlı olmaktadır. Kazanılması gereken dönemlerde kazanılmayan yaşantıların telafisi olmamakta ya da çok zor olmaktadır. Bebeklik döneminde, anne yoksunluğu veya anne yerine geçen kişinin olmaması, çocuğun psikososyal gelişiminde olumsuz etki bırakabilir. Doğum öncesi dönemde, ilk üç ay beyin gelişimi için en kritik dönemlerden birisidir.

Yanıt Açıklaması: ÜYEP, 6 ana bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler tanılama, müfredat, öğretim, değerlendirme, program ve öğretmen eğitimidir. Programda, üstün yetenekli öğrencilere matematik ve fen bilimleri ağırlıklı zenginleştirme ve hızlandırma karışımı eğitim verilmektedir ve bu eğitimler hafta sonları ve yazları okul sonrası eğitimi olarak adlandırılmaktadır. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Küçük Adımlar Erken Eğitim (Small Steps Early Intervention) Programı 0-4 yaş arası gelişimsel gerilik tanısı alan, gelişim geriliği riski taşıyan down sendromlu çocuklara yönelik olarak hazırlanan ve yürütülen bir programdır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de üstün yetenekli çocukların yeteneklerini keşfetmeleri, hem akademik gelişimlerini hem de sosyal-duygusal gelişimlerini desteklemek amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) açılmıştır. Üstün Yetenekliler Eğitim Programı (ÜYEP) Anadolu Üniversitesi bünyesinde açılan bir birimdir. Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP), Gelişimsel Destek Programı (GEDEP),Yaz Anaokulları ise risk altındaki ya da dezavantajlı çocuklar için destek programlardır. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Uygulama kitapçığı, standart uygulama, geçerlik ve güvenirlik değerlerinin belirlenmiş olması standart testlerin ortak özellikleridir. Standart testlerden elde edilen sonuçlar norm referanslı ya da ölçüt referanslı olmak üzere 2 şekilde analiz edilip raporlaştırılabilmektedir. Norm refe­ranslı testlerde değerlendirme yapılırken çocuğun puanı, test geliştirme sürecinde kulla­nılan nüfusun puanlarının ortalaması ile karşılaştırılırken, ölçüt referanslı testlerde ise bir grup bireyin ortalama puanı yerine belirli ölçütler kullanılmaktadır. Doğru cevap B’dir.