Gelişimsel Tanı Ve Değerlendirme Yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Bireyin uygun tedavi sürecine başlaması ise tıbbi tanılama ile mümkün olabilmektedir. Ülkemizde tıbbi tanılamada, bireyin bedensel bir yetersizlik durumu olup olmadığı eğer herhangi bir yetersizlik durumu yaşanıyor ise zedelenmenin yeri, derecesi, zedelenmeye yol açan etmenler ve hastalığın süreğen olup olmadığı tespit edilmektedir. Tıbbi tanı, Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde, eğitsel tanı ise tıbbi tanı sonuçları da göz önünde bulundurularak Millî Eğitim Bakanlığına bağlı Rehberlik Araştırma Merkezleri’ ndeki (RAM) uzmanlar tarafından yapılmaktadır. Bu kapsamda, çocuğunun öncelikle tıbbi tanılamasının yapılabilmesi için anne hastaneye yönlendirilmelidir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Portage Erken Çocukluk Dönemi Eğitim Programı1969 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Winsconsin Eyaletinin Portage kentinde, kırsal kesimde yaşayan anne-babaların, özel gereksinimli çocuklarına beceri öğretebilmeleri için geliştirilmiş ev merkezli bir programdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: I.Çocuğun yaşadığı ev ortamı ve çocuğa uygunluğu (çocuğun kendisine ait odasının, yatağının olup olmaması gibi) II.Çocuğun kendisine ait eşyalar (kıyafet vb.) III. Oyuncaklar, kitaplar ve yaş, gelişim özelliklerine uygunluğu Üç maddede ev ziyaretlerinde gözlenebilecek durumlardır.

Yanıt Açıklaması: Ebeveynler ile yapılan değerlendirme görüşmelerinde çocuğun ve ailenin yakınmaları, sorunun gelişim öyküsü, aile dinamikleri, evlilik öyküleri, ailede psikolojik bir sorunun olup olmadığı, çocuğun genel sağlık durumu ve ailenin çocuğun sorununun nedenlerine ilişkin görüşleri gibi bilgiler edinilmeye çalışılır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Diş fırçalama, öz bakım becerileri kapsamında değerlendirilebilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anket, insanların yaşam koşullarını, davranışlarını, inançlarını veya tutumlarını betimlemeye yönelik sorulardan oluşan bir araştırma materyali olarak tanımlanmaktadır (Büyüköztürk, 2005).

Yanıt Açıklaması: BEP aynı zamanda yasal bir zorunluluktur. 1997 yılında kabul edilen 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. Madde (f) bendinde belirtilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Okul öncesi dönemde yapılan fiziksel etkinlikler çocuğun eğlenerek katıldığı oyun formunda çalışmalardan oluştuğunda daha fazla ilgi çekebilmektedir. Çocuklar fiziksel etkinlik içeren bu oyunları oynayabilmek için dış mekânlar gibi rahat ortamlara ihtiyaç duymaktadırlar. Bunun için çocuklara fırsat sağlanması önem taşımaktadır. Çocukların spor alışkanlıkları kazanmasında düzenli olarak yaptığı kendi fiziksel etkinliklerinin yanında spor etkinliklerini izlemesi, sporda başarılı modelleri tanıması, ailesi ile birlikte bu tarz etkinliklerde yer alması önem taşımaktadır. Bu doğrultuda ailenin çocuğun fiziksel etkinliklerini desteklemede neler yaptığının belirlenmesi çocuğu tanıma çalışmalarında önemli unsurdan biri olarak sayılabilir. Belirlenebilecek özellikler: Çocuğun bahçe vb. açık havada oyun oynama olanakları, çocuğun ve ailenin yaparak ya da izleyici olarak katıldığı spor etkinlikleri vb.

Yanıt Açıklaması: Sameroff ’un çoklu risk modeline göre çocuğun hayatında bulunan risk faktörleri çocuğun gelişimini olumsuz etkilemektedir. Bu risk faktörleri ailede yoksulluk, madde kullanımı, aile içi şiddet, olumsuz disiplin, düzenli bakım ve sevgi veren bir yetişkinin eksikliği, fiziksel ya da psikiyatrik hastalıklar, ihmal ve istismar olarak sıralanabilir. Yaşamında en az sekiz ya da dokuz risk faktörü var olan çocuklar diğer çocuklara göre gelişimsel olarak önemli ölçüde geride kalabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çocukların değerlendirilmeleri uzman kişilerce ve bir ekip tarafından yapılmalıdır. Bu süreçte çocuk kadar ailenin de değerlendirilmesi önemli ve gereklidir. Unutmamak gerekir ki özel gereksinimli bireylerin eğitim ve sağlık olanakları bir ekiple sürdürülürse başarılı olabilmektedir. Tüm dünyada özel gereksinimli çocuklara sağlanan hizmetlerde ekip yaklaşımına önem verilmektedir. Bu süreçte ekip içerisinde yer alan kişilerin gelişimsel değerlendirme sonuçlarının kullanımı konusunda neler yapması gerektiğine ilerleyen kısımlarda yer verilecektir. Ayrıca bu bölümde, gelişimsel tanı ve değerlendirme sonuçlarının kullanımı; çocukların gelişimsel durumları, tedavi, rehabilitasyon ile eğitim olanakları ve yaşama tam katılımları konusuna değinilecektir. Gelişimsel tanı ve değerlendirme öncelikle çocuğun gelişimsel durumu ile ilgili bilgi sahibi olmayı amaçlar. Elde edilen sonuçlar; tanılamada, gelişimsel destek hizmetin planlamasında, çocuğun uygun yöntem ve tekniklerle gelişimsel olarak desteklenmesinde ve sunulan hizmetin çocuk yararına olup olmadığının izlenmesinde kullanılabilir. Ayrıca gelişimsel değerlendirme ve tanılama; eğitimin her tür ve kademesindeki geçişler ile çocukların gelişim performansı ve gereksinimleri dikkate alınarak, gerekli görülen sürelerde tekrarlanmalıdır. Değerlendirme süreci en genel anlamda; tarama, tanılama, planlama, uygulama, izleme ve değerlendirme aşamalarından geçmektedir. Birbirini takip eden bu aşamalar sistemli bir başlangıç yapmalı, ara değerlendirmeler göz ardı edilmemelidir. Çünkü yapılan ara değerlendirmeler, kişiyi sorunun ya da çözümün kaynağına götürmektedir. Gelişimsel değerlendirme ve tanılamada sonuçların değerlendirilmesi; çocuğun neleri yapıp neleri yapamadığına odaklanmak yerine, çocuğun hangi alanlarda desteklenmesi gerektiği şeklinde yorumlanmalıdır. Bu tür bir yaklaşım çocuğu rahatlatan bir yaklaşım olarak düşünülebilir. Örneğin, bir anne- baba sadece çocuğunun yapamadığı ya da yapabildiği becerilere odaklanır ise destekle yapabildiklerini (istemeden) göz ardı edebilir. Sonuçta destek hizmetin de yavaşlamasına neden olabilir. Bu nedenle çocukların gelişimsel değerlendirmelerinin yapılarak sonuçlarının yorumlanması ve izlem programının yapılması önemlidir.

Yanıt Açıklaması: I.Yargılayıcı ifadelerden kaçınma II. Görüşme için uygun bir ortam sağlama ve görüşmelerin kesintiye uğramamasını sağlama III. Olumlu ve güvene dayalı bir atmosfer sağlama Yukarıdaki üç madde de bireysel görüşmelerde ilke ve kurallardandır.

Yanıt Açıklaması: Bağlanma kuramı Bowlby tarafından geliştirilen ve çocukların yetişkinlerle ilişkilerini açıklayan önemli yaklaşımlardan biridir. Kurama göre bireylerde yakınlık arama ve yakın ilişkiler kurma yönünde evrensel bir eğilim bulunmaktadır ve bu eğilim bebeklikten itibaren başlamaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çocuğun veya ailesinin değerlendirme alıp almama, değerlendirme sonucunda alacağı müdahale biçimine karar verme ya da müdahaleyi reddetme hakkının altını çizen gönüllülük ilkesidir.

Yanıt Açıklaması: Programa dayalı değerlendirme, öğrencilerin eğitsel performans düzeylerini belirlemede önemli bir yol haritasıdır. Bu süreçte öğretmenler; (a) öğrencinin beceri düzeyini belirleyebilir, (b) beceri öğretimine nereden başlayacağına karar verebilir, (c) hangi becerilerde yeterli olduğu ve gelecekte hangi eğitim gereksinimlerine yer verilmesi gerektiğini araştırabilir, (d) öğrencinin sınıa yapılan öğretimi ile BEP’i arasındaki gelişimi izleyebilir, (e) programda ve öğretimde gerekli olan değişiklikleri zamanında ve etkili bir şekilde yapabilmek amacıyla öğrencinin öğretimini sürekli olarak değerlendirebilirler. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ev ziyaretlerinin süresinin 30-60 dakika arasında tutulması yeterli olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çocukların toplumsal yaşama katılımı ve kaynaklara erişiminde çocuğun bunları bir ihtiyaç olarak görmesi, kendisi için önemini kavraması etkilidir. Hatta özel gereksinimli çocuğun kaynaklara olan ihtiyacın farkında olması gelişimsel olarak performansını arttır­ma çabasına olumlu etkiler yaratacaktır. Bundan dolayı yaşamın içinden uygulamalar ihtiyaç geliştirmek için etkili olacaktır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Bağlanma kuramı Bowlby tarafından geliştirilen ve çocukların yetişkinlerle ilişkilerini açıklayan önemli yaklaşımlardan biridir. Kurama göre bireylerde yakınlık arama ve yakın ilişkiler kurma yönünde evrensel bir eğilim bulunmaktadır ve bu eğilim bebeklikten itibaren başlamaktadır. Yeni doğan bebeklerin yalnızca onlara bakmaya ve korumaya istekli bir yetişkinin varlığında yaşamlarını sürdürebilecekleri gerçeği nedeniyle bebekler bakım veren kişi ile etkileşimi sağlamaya yardımcı davranışlar (emme, izleme, gülümseme, ağlama, dokunma) ile donanımlı olarak dünyaya gelirler. Bebeğin doğuştan getirdiği bu özellikleri, bakım veren ile düzenli ve tutarlı bir etkileşim kurması sonucu gelişmektedir. Bowlby, bebeğin annesine duyduğu, biyolojik kökenli, sosyal ilişkilerin başlangıcını oluşturan, çeşitli davranışlarla kendini gösteren ve gelecek ilişkiler için şablon niteliği taşıyan bir ilişki tanımlamıştır. Bebeğin annesi ile erken dönemde yaşadığı deneyimleri içselleştirerek oluşturduğu modeller sonraki ilişkileri için temel oluşturmaktadır. Bu ilk temel ilişkide ortaya çıkan yetersizlikler ya da meydana gelen aksamalar bağlanmayı olumsuz yönde etkilemektedir. Bebeklik döneminde geliştirilen güvenli ya da güvensiz bağlanma stilleri ileri çocukluk ve yetişkinlik döneminde değişime dirençlidirler.

Yanıt Açıklaması: BEP Geliştirme Birimi Üyeleri, sınıf öğretmeni, alan öğretmeni, gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, eğitim programlarını hazırlamakla görevlendirilen öğretmen ile rehber öğretmen, özel eğitim değerlendirme kurulu üyesi, öğrenci velisi ve öğrencinin kendisi olarak belirlenmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli uyarımlar sonucunda bireyde kalan izlenimler “Yaşantı” olarak adlandırılmaktadır. Bu anlamda bireyin yaşantı kazanması için bilincinin gelişmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: ürkçe İfade Edici ve Alıcı Dil Testi, TİFALDİ standart bir yetenek testidir. Doğru cevap B'dir.