Çocuk Gelişimde Normal Ve Atipik Gelişim

Yanıt Açıklaması: Ahlak gelişimi, çocuğun kültürel kurallara uyum sağlarken yanlış davranışlardan doğru davranışları değerlendirme ve ayırt etmesinde kendine yol gösteren ilkeler sürecidir. Üç temel boyutu vardır: (a) bilişsel (etik kurallar ve bilgiler, iyi ve kötüye ilişkin davranış yargısı), (b) davranışsal (etik ilkeleri gerektiren gerçek davranış), (c) duygusal (geleneksel suçluluk, kaygı, empati duyguları) boyuttur.

Yanıt Açıklaması: Sosyalleşme bir öğrenme olarak doğumdan sonra başlar ve birey kendini toplumdan tamamen soyutlamadığı sürece tüm yaşamı boyunca devam eder.

Yanıt Açıklaması: Feteskopi anne karında belirlenen bir kısmın açılıp feteskop denilen bir aletle bebekte bir bozukluk olup olmadığını tespit etmektir. Diğer taramalar doğum sonrası yapılan taramalardır.

Yanıt Açıklaması: "Çocuğun yaşına ve gelişimine uygun olarak sorumluluklarını yerine getirme, çevresindeki akranlarıyla ve diğer bireylerle sağlıklı ve nitelikli ilişkiyi kurabilme, karşılaştığı sorunlarla baş edebilmesi, bulunduğu toplumun kurallarına, örf ve adetlerine uygun olarak davranmaktır" seçeneği sosyal gelişimi, "Bireyin yaşamında bir canlanma, hayatına bir hareket gelme anlamına gelir" ve "Bireyin çevresiyle etkileşiminde, uyarıcılara karşı haz ya da elem yönünde uyarıldığını gösteren tepkisidir" seçenekleri duyguyu, "Bedende oluşan fizyolojik değişimlerdir."seçeneği de duygularımızın düzeylerinden fizyolojik düzeyi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: En az kısıtlayıcı ortam bireyin eğitsel ve gelişimsel özelliklerine en uygun eğitim ortamıdır. Bireyin yetersizlik düzeyine göre bu uygun ortam kaynaştırma sınıfı, ayrı özel eğitim sınıfı veya ayrı özel eğitim okulu olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Metabolik bozukluk doğum öncesi zihinsel yetersizlik nedenidir. Diğer seçeneklerde verilen ifadeler ise doğum anı nedenleri ve doğum sonrası nedenleri ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Spina bifida hidrosefaliye neden olup zihinsel yetersizliğe yol açmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yenidoğan bebeklerin kolu ve bacağı uzun olmayıp aksine kısadır. Ayrıca doğumdan birkaç gün sonra bebeğin vücut ağırlığının %20-30’unu kaybetmesi normal değildir. %5-10’unu kaybetmesi normaldir.

Yanıt Açıklaması: Erkenlik, bütünlük, süreklilik ve yeterlilik ilkeleri tanı ve değerlendirmenin ilkeleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel tarama araçları, çocuğun gelişimini takip ederken normal gelişimden sapma olduğu farkedildiğinde, erken tanı ve erken müdahale şansı tanıyan araçlardır. Otizm spektrum bozukluğu, özel öğrenme güçlüğü, psikomotor ve bilişsel gelişim, sosyal-duygusal gelişim gelişimsel tarama araçları ile tanılanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Epilepsi; tekrarlayan nöbetlerle karakterize olan, beyindeki düzensiz elektrik boşalmaları sonucunda ortaya çıkan nörolojik bozukluktur. Astım; havayollarının tıkanması, akciğer bronşlarında çok aşırı iltihaplanma ile kendini gösteren kronik akciğer yetersizliğidir. Kistik fibroz; aileden çocuğa geçen genetik bir yetersizliktir. Vücutta özellikle dış salgı bezlerinin olduğu organlar etkilenerek işlev bozukluğuna neden olmaktadır. Dış salgı bezleri sıvısının kıvamını arttırır hava yollarını tıkar, bireyde bronşit oluşur, bağırsakları etkileyerek sindirim sistemini etkilemektedir. Orak hücreli anemi; akciğerlerden vücudun bölümlerine oksijeni taşıyan kırmızı kan hücrelerinin şekil değiştirerek esnekliğini yitirmesi sonucu küçük kan damarları görevini yapamaz hale gelir ve oksijen akışı yavaşlar. Hatta kan akışı durur. Bu durum yüksek derecede ateşe yol açar ve büyük ağrılar oluşur. Hastada büyük sancılı ağrılar oluşur ve eklemlerde şişlikler meydana gelerek bunun sonucu felç tehlikesine kadar gitmektedir. Serebral Palsi, doğum öncesi, sırası ve sonrasında beyindeki zedelenme ile kaslardaki işleyişte ve eşgüdümde yetersizlik sonucu vücudun hareket ve kas sisteminde oluşan nöromüsküler bozukluktur.

Yanıt Açıklaması: DEHB çocuk ve ergenlerde en sık görülen nörogelişimsel sorunlardandır. DEHB’nin nedeni bilinememekle birlikte nörolojik bir kökeni olduğu kabul edilmektedir. Erkeklerde kızlara göre daha sık gözlendiği ifade edilmektedir. Okul öncesi dönemde DEHB olan çocukların davranışları ancak aşırı ölçüde zarar verici olduğunda fark edilebilmektedir. Tıbbi süreçte çocukların dikkat eksikliği ve de hiperaktivitesine yönelik ilaçlar kullanılmaktadır ancak ilaç tek başına yeterli değildir. DEHB olan çocukların normal eğitim sınıflarında eğitim aldıkları görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Üç yaşta kıskançlık, inatçılık, nefret ve sevinç duyguları en ilkel biçimi ile ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Doğum öncesi oluşan omurilik anomalisi spina bifida kavramı ile ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel temsilde olağanüstü artışın olduğu, dilin gelişmeye başladığı, kavramların biçimlendiği, akıl yürütmenin oluştuğu, benmerkezciliğin güçlü olarak başladığı ve sonrasında zayıfladığı dönem işlem öncesi dönemdir.

Yanıt Açıklaması: Duygu ve davranış bozukluğu olma olasılığına işaret eden ipuçları; sınıf içi etkinlikleri bozmak, öfkeli olmak, dikkatsiz olmak, dalgın olmak, sınıf kuralları hakkında bilgisi olmamak ve kuralları izlememek, konsantre olamamak, değişikliklere karşı aşırı direnç göstermek, düşük özgüvene sahip olmak, grup çalışmalarında zorluk yaşamak ve saldırgan davranışlar göstermek olarak sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tıbbı testlerle sonuç alınmayan gelişimsel gecikme ve yetersizliklerin tanılanması için geliştirilmiş testler mevcuttur ve eğitimli uzmanlar tarafından uygulanırlar. Denver gelişimsel testinin uygulanma süresi 10-15 dakikadır. GECDA 0-27 ay arasındaki bebeklere uygulanan bir taramadır. Geliştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği 16-30 ay arasındaki çocuklara uygulanır. Tıbbi tanılama modeli gelişimsel tarama ölçeği değildir.

Yanıt Açıklaması: İlköğretim okulları; hafif düzeyde zihin yetersizliği olan bireyler için açılan okullarıdır. Özel eğitim uygulama merkezleri; genellikle orta ve ağır düzeyde zihin yetersizliği olan bireyler devam etmektedir. Orta ve ağır derece zihin yetersizliği olan bireyler ilköğretim okullarında uygulanan programları takip edemeyecek durumdadırlar. Bu merkezlerde; tuvalet eğitimi olmayan, davranış problemleri bulunan ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması gerçekleştirilmektedir. Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezleri; ilköğretimlerini tamamlayan zihin yetersizliği olan bireylerin yer aldığı kurumlardır. Genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 23 yasından gün almamış bireyler bu okullara devam etmektedir. Bu eğitim ortamlarında bireylerin sosyal uyum becerilerini geliştirmek, yeni beceriler kazandırmak ve is ve meslek edindirmeye yönelik beceriler kazandırmak temel hedefidir. Özel eğitim iş uygulama merkezleri; genel ve mesleki ortaöğretim eğitim programlarından yararlanamayacak durumda ve 23 yasından gün almamış özel eğitime ihtiyacı olan zihinsel yetersizliği olan bireylerin; temel yasam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak ve is ve mesleğe yönelik beceriler kazandırmak amacıyla resmî ve özel, özel eğitim is uygulama merkezleri bulunmaktadır. Kaynaştırma ortamlarında eğitim; zihin yetersizliği olan bireyler normal gelişim gösteren akranları ile aynı ortamda yer almaktadır ve öğretmenlerin uygulaması gereken program tüm çocuklarım eğitim gereksinimlerini karşılayacak düzeyde geliştirilmektedir. Özel sınıf uygulamaları; okul öncesi, ilköğretim ya da ortaöğretim kurumları bünyesinde açılan, kaynaştırma ortamından yararlanamayacak düzeyde ayrı eğitim ortamında eğitim alması uygun olan bireylerin devam ettiği sınıflardır. Evde eğitim hizmeti; durumu kurumlarda eğitim almaya uygun olmadığından okulöncesi ve ilköğretim çağına gelmiş bireylere evde eğitim hizmeti verilmektedir. Verilecek olan hizmetlerin yürütülmesinden gezerek eğitim vermekle yükümlü olan gezici öğretmenler yükümlüdürler. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri; farklı disiplin alanlarından uzmanların yer aldığı (dil-konuşma terapisti, işitme ve zihin yetersizliği olan bireylerin öğretmenleri, fizyoterapist, psikolog gibi) diğer eğitim kurumlarına devam eden bireylere ek destek sunmak, yeni bilgi ve beceriler edinmelerini sağlamak ve diğer eğitim ortamlarında edinilemeyen ek hizmetlerin verilmeye çalışıldığı kurumlardır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezleri zihin yetersizliği yaşayan çocukların eğitim ortamları arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Eğitsel tanılama, RAM’lardaki eğitsel tanılama izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılır. Eğitsel tanılama ile bireyin eğitsel ihtiyaçları, her gelişim alanındaki güçlü ve zayıf yanları belirlenerek bireye uygun bir eğitim programı hazırlanması ve uygun eğitim ortamlarına yerleştirilmesi amaçlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Zihin yetersizliği olan bireyler edindikleri bilgileri hatırlamada güçlük yaşarlar, edindiği becerileri kısa süreli bellekte saklayıp uzun süreli belleğe aktarmada zorlanırlar. Soyut terimleri ve kavramları oldukça güç anlarlar, edindiği bilgileri organize etmede, kullanmada ve yeniden hatırlamada güçlük yaşarlar. Öğrenme hızı; yeni bilgi ve becerileri öğrenmeleri ve edinmeleri yavaştır. Geç ve güç öğrenirler, becerileri öğrenme sırasında kişi desteğine, ipuçlarına ve çok sayıda denemeye gereksinim duyarlar. Aynı zamanda öğrenmelerine ilişkin geri bildirim verilmesi oldukça önemlidir. Dikkat; dikkat süreleri kısa ve ilgileri dağınıktır. Bu nedenle yeni bilgi ve becerileri edinme, edindiği bilgiyi hatırlama ve genellemede güçlük yaşamaktadırlar. Genelleme ve Kalıcılık; zihin yetersizliği olan bireyler edindikleri çoğu bilgiyi korumada ve edindiği bilgi ve becerileri bir başka kişi ve ortamın varlığında sürdürmede güçlük yaşamaktadırlar. Bunun için çeşitli strateji ve öğrenme yöntem ve teknikleri kullanılmaktadır.