Çalışma Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Diğerlerinin yanısıra bilimsel yönetimi oluşturan parametrelerden biri bireycilik değil işbirliğidir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma sosyolojisi için başlangıç noktası, çoğu zaman “beşeri ilişkiler yaklaşımı” olarak kabul edilir. Klasik sosyoloji içerisindeki analitik olmayan yorumların dışında sosyolojinin, “beşeri ilişkiler” yaklaşımının yaygınlaşmasına kadar olan dönemde çalışmaya ilişkin ilgileri sınırlı kalmıştır. Ayrıca iş yeri pratiğinde ve fabrika ortamında, klasik yorumların işlevsiz kalacağı bilinmektedir. Beşeri ilişkiler yaklaşımı, temelde “Bilimsel Yönetimin İlkeleri”ne karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bilimsel yönetim, çoğunlukla iş süreçleri ile ilgilenirken; çalışanları bu mekanik işleyişin bir parçası olarak düşünmektedir. Ayrıca endüstriyel iş kavramının monoton, yaratıcılıktan uzak doğası çalışanların nesneleşme ve yabancılaşma duygusunu sık yaşamalarına neden olmuştur. Bilimsel yönetim ilkelerinin gördüğü bu muhalefet ve düşmanlık, endüstriyel çatışmaları arttırmıştır. Bu soruna bilimsel yönetim ilkeleri, yapısal uyumsuzluk ve zihinsel yetersizlikler gibi soyut yanıtlar üretirken; çalışma hayatının yeni bir bakış açısı ile değerlendirilmesi gereği giderek yaygınlaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde profesyonel meslekler; doğum, yaşamı sürdürme, fiziksel ve duygusal sağlık, uyuşmazlık çözümü ve hukuk temelli sosyal düzen, finans ve kredi enformasyonu, eğitim ve sosyalleşme, fiziksel yapılar ve çevre, askerlik, barışın sağlanması ve güvenlik, eğlenme ve boş zaman, din gibi oldukça geniş bir alanda hizmet vermektedirler.

Yanıt Açıklaması: İş gücü bilimsel yöntemi oluşturan kombinasyonlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Küçük Oxford Sözlü¤ü’ne göre “profes” sözcüğünün ilk anlamı dinsel bir kökenden gelmekte ve “dinsel düzen adına yemin etmeyi” dile getirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bu toplumda fabrikalaşma ve sanayi çalışmaları emeğini bu yerlerde kazanca dönüştüren işçi sınıfını ortaya çıkarmıştır.

Yanıt Açıklaması: En temel düzeyde yapılan mesleki faaliyetler için bile en alt düzeyde bir eğitim gereklidir. Bunun yanında özel uğraşılar da eğitimle kazanılan becerilerle sürdürülür

Yanıt Açıklaması: Marx’ın bakış açısı tarihsel materyalist yoruma dayanır. Bu görüşe göre toplumsal değişmenin ana kaynağı insanların benimsedikleri düşünceler ya da inançlar değildir. Sınıflar arasındaki çatışmalar tarihsel gelişimi güdülemektedir. Marx’ın çalışmalarında kullandığı en temel kavram “insan emeği”dir.

Yanıt Açıklaması: Ritzer, profesyonel meslek olma yolunda şu süreçlerden geçildiğini ifade etmiştir (Ritzer, 1972’den aktaran Seçer, 2011: 138): • Mesleğin tam zamanlı hâle gelmesi • İsim değişimi ile mesleğin özel olarak seçilmiş bazı kişilere ait bir nüfuz alanına sahip olması • Ulusal bir dernek kurulması • E¤itim alan›n›n açılması • Etik kurallarının belirlenmesi • Popüler ve yasal bir destek kazanmak için politik girişimlerde bulunulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Endüstri sonrası toplumda yetişmiş insanlar "Ben" nesli olarak tanımlanır ve siyasete, protesto gösterilerine ve oy kullanmaya daha az ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Kadınların toplumsal yaşamda karşılaştıkları sorunlarla ilgili farklı sosyolojik yaklaşımlar bulunmaktadır. Bu yaklaşımlar, kadın ve erkek rollerinin niçin farklı olduğunun ve kadınların eşitsizliklere uğradıklarının açıklanması kadar bu farklılıkların ve eşitsizliklerin nasıl ortadan kaldırılabileceğine ilişkin geniş bir perspektiften konuya yaklaşmaktadırlar. Bu yaklaşımlar arasında fonksiyonalist kuramlar, çatışmacı kuram ve feminist kuram örnek olarak gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal eşitsizlikleri ve bunları yönlendiren tabakalaşma sistemleri, aslen toplumların kendi bünyesindeki dinamikler ile yakından ilgilidir. Her toplumun kendi tarihsel ve kültürel yapısı farklı biçimlerde tabakalaşma biçimleri meydana getirebilmektedir. Ancak, bu durum tabakalaşma sistemlerinin genel özellikleri bakımından sınıflandırılmasına engel değildir. Mayer, toplumlar arası farklılıklar söz konusu olsa bile demografik, siyasal ve kuramsal dönüşümlerin ortak etkisinin benzer sonuçlar doğurma potansiyelinin yüksek olduğunu belirtmiştir. Bu farklılıkların ve ortaklılıkların etkisiyle sosyologlar, tabakalaşma sistemlerini genellikle “tarihsel” olarak değerlendirme eğilimindedirler. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sınıflaraltı; üretime dayalı tabakalaşma sisteminde, hiyerarşinin alt basamaklarında dahi kendine yer bulamayan ve gelirden yoksulluğun geçici olduğu durumlardan farklı olarak bu durumu sürekli hale gelen grupları ifade eder. Bu gruplar, emek piyasasında kendine yer bulma fırsatlarından da tamamen yoksundur. Wright, bu grupları ekonomik olarak zor durumda olan ancak buna rağmen kendilerine verili toplumsal sınıf yapısında yer bulamayan gruplar olarak tanımlamaktadır. Günümüzde bu grupların gelişmiş Batı ülkeleri de dahil olmak üzere tüm toplumlarda sayıları hızla genişleyen bir kategoriyi ifade ettiğine yönelik çok sayıda tespit vardır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Profesyonel mesleklerin sosyolojik olarak incelenmeye başladığı 1930’lardan 1960’lara kadar olan süreçte tanımlamaya yönelik yaklaşımlardan bir kısmı daha çok yapıya odaklanan bir bakış açısı sunan “nitelik yaklaşımı” olarak bilinir. Bu yaklaşım, profesyonel mesleklerin kendilerine özgü bazı özelliklere sahip olduğu ve toplumdaki iş bölümünde pozitif ve önemli bir rol oynadıkları varsayımlara dayanır.

Yanıt Açıklaması: Beceri düzeylerinin erkeklerden geri olması adınların çalışma yaşamında karşılaştıkları sorunlar arasında sayılamaz

Yanıt Açıklaması: Cinsel ideoloji ve buna bağlı olarak toplumsal cinsiyet, cinsiyetler arasında keskin sınırların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu sınırlar kadınların toplumsal yaşamda haksızlıklara uğramasına neden olmaktadır. Bu haksızlıklardan biri de cinsiyete bağlı iş gücü eşitsizliğidir. Cinsiyete bağlı iş gücü eşitsizliği aynı zamanda kadınların toplumsal yaşamda uğradıkları eşitsizliklerin önemli bir kaynağıdır. Cinsiyete bağlı iş gücü eşitsizliği ile kadınların emekleri sınırlandırılmakta ve değersizleştirilmekte, bunun sonucunda erkeklere olan bağımlılıkları arttırılmaktadır. Böylelikle kadın ve erkek arasındaki hiyerarşide erkekler üstün konuma gelmektedir. Dolayısıyla, cinsiyete bağlı iş gücü eşitsizliği cinsel ideoloji ve toplumsal cinsiyet nedeniyle kadın emeğinin sınırlandırılmasını ve değersizleştirilmesini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: İfadelerden sadece III ve IV. Maddede verilen ifadeler doğrudur. Diğer maddeler yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Ralf Dahrendorf Marx'ın mülkiyet temelli sınıf kavramsallaştırmasının yetersiz olduğuna vurgu yaparak endüstri içerisinde otorite ilişkilerini ön plana çıkarır.

Yanıt Açıklaması: Geniş anlamıyla sosyoloji “toplumu, toplumsal yaşamı toplumsal kurum, grup ve bunlar arasındaki ilişkileri sistematik bir tarzda inceleyen bilim dalı” olarak tanımlanabilir. Çalışmanın sosyolojik boyutuna ilişkin çalışmalara 1930’lu yıllarda başlansa da çalışma sosyolojisinin 1950’li yıllardan sonra yükselişe geçtiği söylenebilir. Çalışma sosyolojisi, çalışmanın toplumda, toplumsal yapıda, toplumsal kurum ve gruplardaki etkilerini inceleyen bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Teknolojinin gelişmesi ve liberal paradigmalar, insan yaşamı üzerinde insani çalışma koşulları açısından önemli sorunlara yol açmıştır. Üretim miktarlarındaki değişiklik bu sorun kaynakları arasında değildir.