Türkiye´nin Toplumsal Yapısı

Yanıt Açıklaması: Kıray, ailenin, öteki değişmelerin de gerçekleşebilmesi için uyum yapabilen en önemli kurum olduğunu vurgulayarak sosyal yapıdaki başlıca tampon kurum olarak aileye işaret etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tüm bireylere ayrım yapılmaksızın kendi potansiyellerini geliştirme olanağının sağlanması fırsat eşitliği ile ilgilidir

Yanıt Açıklaması: “İmparatorluktan Günümüze Türkiye’nin Toplumsal Yapısı I-II” ve “21. Yüzyılda Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı” isimli eserlerinde Türkiye’nin toplumsal yapısı ve değişmesini dış dünya, ideoloji ve sınıfsal gelişme ögelerini temel alarak genel bir model çerçevesinde çözümlemeye çalışan sosyolog Emre Kongar'dır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Girişim Özgürlüğü: Piyasada faaliyette bulunmaya yönelik girişim özgürlüğü olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapı toplumda sürekli ve örgütlü sosyal ilişkilerin bütünüdür. Toplumsal yapı kavramı, çeşitli toplumların yapısını, toplumsal olayları, toplumsal gelişmeleri, toplumsal ilişkileri ortaya koymaya ve bu konularda yasalara ulaşmaya çalışan sosyolojinin en temel kavramlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşme süreci sonrasında modern devletlerin ortaya çıkmasıyla birlikte 3 ekonomik sistem yaygınlık kazanmıştır: Piyasa ekonomisi, sosyalist ekonomi, karma ekonomi.

Yanıt Açıklaması: Anne, baba ve evlenmemiş çocuklardan oluşan aile türü çekirdek ailedir.

Yanıt Açıklaması: Aile ve eğitim bireylere ve gruplara kültürel anlamda birikim ve sermaye sağlar

Yanıt Açıklaması: Erkek veya kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.” demektedir. Bu bağlamda evlenme yaşı on yediyi doldurmak olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de kentleşme bağlamında önemli nüfus hareketliliği 1950’li yıllardan itibaren hız kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ortanca yaş, nüfusu oluşturan kişilerin yaşları, küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır.

Yanıt Açıklaması: 1924-1926 arasındaki eğitim reformları sayesinde bugünkü Türkiye eğitim sistemi kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bir kültürden başka bir kültüre giden bireylerin, yeni kültüre uyum yapmakta karşılaştıkları güçlükler, sıkıntı ve bunalımlar, gösterdikleri tepkiler kültür şokudur. Bir kültüre mensup birey ve grupların, başka bir kültür tarafından zorla değiştirilmesi zorla-kültürlenmedir. Kültürlenme ise belli bir toplumun alt-kültürlerinden ya da farklı toplumlardan kopup gelen birey ve grupların buluşması ve bir etkileşim süresi sonunda, asıl kültür ve alt-kültürlerde bulunmayan yepyeni bir bileşime varılması, ulaşılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Nihat Nirun ise “Sistematik Sosyoloji Yönünden Sosyal Dinamik Bünye Analizi” isimli eserinde temel bir ayrıma giderek sosyal yapı ve sosyal dinamik bünye terimlerini kullanmıştır. Sosyal yapı, sosyal dinamik sosyal bünyenin adeta bir iskeleti ve çerçevesi niteliğindedir. Her yapı belli bir doğal çevre- fiziki, biyolojik ve coğrafi çevre üstünde temellenen sosyal bir çevrenin içinde bulunacaktır. “Sosyal çevre içinde sosyal yapıya vücut veren elemanların başında insan gelir” (Nirun, 1969: 20). Nirun’a göre, “hiçbir insani toplum hiçbir bakımdan birbirinin aynı olamayacağına göre, sosyal yapılar arasında da benzerlikler bulmak çok zor olsa gerektir. Sosyal yapılar son derece heterojendir” (Nirun, 1969: 82).

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin ilanından hemen sonra 3 Mart 1924’te eğitim üzerinde devlet otoritesini mutlaklaştıran, temel amacı ülke içindeki bütün eğitim kurumlarını tek bir merkeze bağlayan Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin kuruluşundan sonraki süreçte gazeteler, modern Türkiye’nin yaratılmasında yaratılmak istenen insan prototipinin duyurulmasında oldukça önemli işlev görmüşlerdir. Gazeteler en ücra köylere, köylerdeki ortak mekânlara kadar ulaşan iletişim aracıdır.

Yanıt Açıklaması: Kaba evlenme hızı, bir yıl içinde gerçekleşen tüm evlenmeler o yıl kayıtlara geçen toplam nüfusa bölünüp 1000 ile çarpılarak hesaplanır. TÜİK verilerine göre 2016 yılında evlenen çift sayısı 594 bin 493 olmuş ve kaba evlenme hızı ‰ 7,5 olarak gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal sınıf, insanların toplumsal ve ekonomik pozisyonlarına göre bu pozisyonun bilincinde olsun veya olmasın bölünmeleridir. Toplumsal sınıflar, maddi ve kendiliğinden oluşan gerçeklerdir. Yani bir toplumun üretim sürecinde belirli ve benzer bir rol oynayan ve aşağı yukarı benzer ilişkileri yaşayan insanlar bütünü olarak gerçekler, toplumsal sınıfları meydana getirir.

Yanıt Açıklaması: Örgün eğitim, belirli yaş grubundaki ve aynı seviyedeki bireylere, amaca göre hazırlanmış programlarla okul çatısı altında verilen düzenli eğitimdir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin ilanıyla birlikte,  Türk eğitim sisteminde ve programlarda köklü değişikliklere gidildi. İlk olarak 3 Mart 1924 yılında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile mektep-medrese şeklindeki ikili yapıya son verildi. Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi dinî ve laik eğitim veren eğitim kurumları arasındaki ikiliği ortadan kaldırırken aynı zamanda Müslümanlar, Müslüman olmayan yerli azınlıklar ve yabancılar tarafından açılıp işletilen okullar arasındaki çoklu eğitim otoritesini de ortadan kaldırarak bütün okulları Maarif Vekâleti’ne bağlamıştır. Doğru cevap B'dir.