Türkiye´nin Toplumsal Yapısı

Yanıt Açıklaması: TÜİK verilerine göre, 2016 yılında ortalama ilk evlenme yaşı erkekler için 27,1'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapı, toplumda organize olmuş sosyal ilişkilerin bütünüdür. Doğru yanıt C.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de en fazla okunan sosyolog olma unvanını elinde bulunduran Ziya Gökalp, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi siyasi çevrelerinin teorisyenliğini üstlenmiştir. Gökalp, 1924 yılında ölmesine karşın, ileri sürdüğü görüşleri ile Cumhuriyet’in özellikle 1945’e kadarki devresinde görüşleri ile Tek Partili Dönem’e damgasını vurmuştur. Çalışmalarında saltanat, hilafet, Batılılaşma, halkçılık, demokrasi, siyasi ve ekonomik bağımsızlık, laiklik, eski Türk medeniyeti gibi Cumhuriyet’in başat konularını, Cumhuriyet öncesinde ele almış bir sosyologdur.

Yanıt Açıklaması: Marx'ın öncülük ettiği fikirler eşliğinde çatışma kuramına göre; Modern toplumlarda ikili bir sınıf yapısı vardır. Bunlardan birincisi güce, mal ve mülke sahip olan burjuvazi, diğeri ise güçsüz ve üyelerinin mal ve mülk sahipliği olmadığı proletaryadır. Her iki sınıf doğuştan bir uyumsuzluk içindedir çünkü her iki sınıfın çıkarları farklıdır. Burjuvazi ekonomik yatırımlardan olan kârını yükseltme çabasındayken, proletarya da emek karşılığı aldığı ücretin artmasını ister. Ancak, her ikisinin de bir sonuç alması imkânsızdır. Çünkü birinin başarısı veya amaca ulaşması muhakkak bir diğerinin başarısızlığına neden olur. Bir sınıfın çıkarlarındaki olumlu bir gelişme muhakkak bir sınıfın aleyhine olan bir gelişmeye neden olur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Statü, kişinin toplumsal yapı içinde işgal ettiği konumdur. Örneğin; öğretmen, öğrenci, din adamı, polis ve sanatçı gibi. Bireyin statüsü onun toplumda kim olduğunu ve kimlerle ilişki kuracağını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Marx’a göre insanlık tarihi, bir şeylere sahip olanlarla olmayanlar arasındaki bir sınıf mücadelesidir. Bu iki grubun büyüklüğünü ve üyeliğini o toplum içerisinde yaşayan insanların ekonomik sistemle olan ilişkileri tayin eder. Marx’a göre bir toplumun en önemli unsuru ekonomik sistem veya kendi deyimiyle üretimdir. Bir toplumdaki bütün zenginliğin dağılımını bu alt yapı oluşturur. Üretim biçimi olan bu alt yapı bir toplumdaki bütün sosyal ve kültürel şartları etkileyen ve değiştiren temel bir unsurdur. Bir toplumun üst yapısını oluşturan politika, eğitim, hukuk, din, aile ve evlilik ise bu alt yapıya bağlı olarak değişir veya ondan temellenir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet’in özellikle 1945’e kadarki devresinde görüşleri ile Tek Partili Dönem’e damgasını vuran, çalışmalarında saltanat, hilafet, Batılılaşma, halkçılık, demokrasi, siyasi ve ekonomik bağımsızlık, laiklik, eski Türk medeniyeti gibi Cumhuriyet’in başat konularını, Cumhuriyet öncesinde ele almış olan Türk sosyoloğu Ziya Gökalp'dir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Marksist Çatışmacı Kuram’da eğitim; toplumsal, ekonomik ve politik düzenin bir parçası olarak toplumda var olan eşitsizlikleri yeniden üreten ve meşrulaştıran bir kurumdur.

Yanıt Açıklaması: Kırsal aileden farklı olarak kentsel ailede üye sayısı azalmıştır. Okullaşma oranı artmıştır ve kırsal alana göre aile içi geleneksel cinsiyete dayalı iş bölümünde çözülme eğilimi gözlenmektedir. Kırsal alana göre kentlerde daha fazla boşanmış ve tamamlanmamış ailelere ve aileye alternatif olarak evlilik dışı birlikte yaşamaya rastlamak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Eğitim sistemi, Millî eğitim yerel düzeydeki okullara kadar uzanan bürokratik bir yapı içerisinde işlemekte; eğitimde yenileşme çalışmaları da genellikle merkezden başlamakta ve merkezden yönlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Norm ve değerler arasındaki en temel farklılık, değerlerin soyut ve genel kavramlardan oluşması, normların ise belirgin ve yol gösterici olmasından kaynaklanmaktadır. Doğru cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de ilk evlilik deneyimi en fazla (% 37,5) 20-24 yaş aralığında görülmekte bunu % 21,2 ile 25-29 yaş aralığı ve %17,9 ile 18 yaş altı evlilikler izlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Çatışma kuramı, toplumu, temel maddi gereksinimler ve kaynakları elde ederken çatışan grupların bir sistemi olarak görür. Çatışma kuramı sosyal kökeni alt sınıf olan bir grup sosyolog tarafından ortaya atılmıştır. Evrimci sentez kuramı, Lenski’nin çatışma kuramı ile fonksiyonalizmi evrimci bir çerçevede sentezlemeye çalıştığı bir tabakalaşma kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapı kavramı, çeşitli toplumların yapısını, toplumsal olayları, toplumsal gelişmeleri, toplumsal ilişkileri ortaya koymaya ve bu konularda yasalara ulaşmaya çalışan sosyolojinin en temel kavramlarından biridir. Bu kavram, ilk kez Herbert Spencer tarafından kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kültürün sanat alanı, Gotik, Barok, Rönesans ve Modern Sanat; resim sanatı, müzik sanatı, ilkel ve modern sanat; romantik ve gerçekçi sanat gibi çeşitleri barındırır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası çapta değerlendirme ve karşılaştırma yapan PİSA türü sınavlardan elde edilen sonuçlar eğitim sistemimize olduk- ça geniş perspektiften dönüt sağlayarak, zengin bir değerlendirme ve geliştirme kaynağı olarak kullanılabilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültür tarihidir ve süreklidir: Kültür bir kuşaktan diğerine geçer, yani süreklidir. İnsanın diğer canlılardan ayrılan en önemli özelliği bir dili konuşabilme ve bir kültür yaratabilme özelliğidir. Bazı hayvanlar eğitimle bazı davranışları kazanabilirler fakat kendi yavrularına bunu öğretemezler, onların da benzer bir eğitimden geçmeleri gerekir.

Yanıt Açıklaması: Cinsiyete göre boşanma nedenleri analiz edildiğinde; en önemli boşanma nedeni her iki cinsiyette de sorumsuz ve ilgisiz davranma olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Pareh’e göre kültür, tarih içerisinde yaratılan bir anlam ve önem sistemi ya da başka bir deyimle, bir grup insanın bireysel ve toplu yaşamlarını anlamada, düzenlemede ve yapılandırmada kullandıkları bir inançlar ve adetler sistemidir. İnsan yaşamını anlamanın ve düzenlemenin bir yoludur.

Yanıt Açıklaması: Ataerkil geniş ailenin yok olma sürecine girdiği bu dönemde, geçici geniş ailenin değişime direnç göstererek toplumsal yaşamda yeni işlevler üstlendiği görülmektedir. Geniş aile yapılarının çekirdek aileye dönüşmesi sürecinde, 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren durağanlık görülmektedir. Çekirdek aile içinde önemli bir yer tutan çocuklu çekirdek aile dönüşüm sürecinde en çok etkilenen aile biçimidir. Türkiye’de 2 çocuk sahibi olma normunun yerleşmesi sürecinde 1 veya 2 çocuklu çekirdek ailelerin yaygınlığı artarken; 3 ve daha fazla çocuklu ailelerin yaygınlığı azalmıştır. Farklı aile biçimlerinden çeşitli nedenlerle kopan unsurlar geçici geniş aile dışında ikici bir tampon bölge haline gelen dağılmış ailelerin yaygınlığını çok ciddi biçimde artırmıştır. 1978-2013 döneminde dağılmış ailelerin yaygınlığının 2,1 kat artmış olmasının arkasında iç ve dış göç süreçlerinin olduğu kadar boşanma hızlarının artmasının ve ülkede yaşanan diğer sosyo-ekonomik değişimlerin de önemli katkıları bulunmaktadır. Tek kişilik ya da tek ebeveynli ailelerin kurulması süreci “zorunluluk sonucu” olmaktan çıkarak sosyo-ekonomik, demografik ve özellikle de düşünsel dönüşüm sürecinin ürünü olarak “tercih sonucu” kurulduğu görülmektedir.