Sosyoloji 2

Yanıt Açıklaması: Burgess ve McKenzie, Park’ın sosyal ekoloji düşüncesini bir adım ileriye taşıyarak kentsel yapıyı merkezden dışa doğru uzanan bir dizi ortak merkezli halkalar şeklinde gösteren ünlü Boğa Gözü modelini oluşturdular. Bu modelde, şehrin motor dairesi, ulaşımın önemli bir kısmının varış yeri ve ulaşımın kilit noktalarının toplandığı, merkezde yer alan iş merkezleriydi. Bu bölgeyi çevreleyen alanda nüfus ve arazi kullanımının kaygan ve değişken olduğu “geçiş bölgesi” görülüyordu. Bu bölgede sürekli bir nüfus ve mülkiyet değişimi söz konusudur. Bu bölge ayrıca kentin ucuz işgücü pazarının yaşadığı alandır. Söz konusu alanın dışında ise, daha başarılı işçilerin kendilerine mülk alıp Amerikan tarzı hayata daha sıkı bağlandıkları işçi sınıfı konutları bulunuyordu. Bunun da dış çevresinde, daha zenginlerin daha büyük mülkleri ile birlikte orta sınıf konutları vardı. Son olarak, ulaşım hızı ve araçları geliştikçe daha büyük alana yayılan yerleşim bölgeleri bulunmaktaydı. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: A

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmeye ilişkin tartışmaların üç düşünce ekolü etrafında gerçekleştiğini belirlemiştir; kuşkucular, aşırı küreselciler ve dönüşümcüler

Yanıt Açıklaması: Aşk ilişkileri, evlilikler ve yakın arkadaşlıklar tipik olarak ikili toplumsal gruba örnek verilebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel hakların gelişmesi, kente ve kentliye bazı açılardan aşağıda sıralanan yaşamsal katkıları yapar: • Kent hayatının herkese özgürlük ve yarar sağlaması, • Kent yönetiminde şeffaflık, eşitlik ve etkililik, • Yoksulluğun, sosyal dışlanmanın ve kentsel şiddetin azaltılması, • Yerel demokratik karar alma süreçlerine katılım ve saygı, • Ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamda farklılıkların tanınması. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kaynak Hareketliliği Kuramı: Para, insan gücü, ofis, iletişim kanalları, olanakları, kitle medyasına ulaşım, olumlu kamusal imaj gibi kaynaklar olmaksızın hiçbir toplumsal hareketin başarılı olamayacağı savunulur

Yanıt Açıklaması: Simmel, iki kişiden oluşan sosyal grup için ikili (dyad) kavramını kullanmıştır. İkili içerisindeki toplumsal etkileşimin geniş gruplara nazaran daha yoğun olduğunu, çünkü hiç bir üyenin diğerine gösterdiği dikkati başkalarına göstermediğini açıklamıştır. Aşk ilişkileri, evlilikler ve yakın arkadaşlıklar tipik olarak ikili toplumsal gruba örnek verilebilir. Ancak, iki ayaklı sehpa gibi, ikililer istikrarsız ve dengesizdir. İkililerin her bir üyesi de ilişkinin yürümesi için çaba göstermek zorundadır; eğer iki kişiden birisi çıkarsa, grup ortadan kalkar. Öte yandan, evlilik ikili ilişkisi, toplumlar için önemli olduğundan yasal, ekonomik ve sıklıkla dini bağlarla desteklenmektedir. İki kişinin meydana getirdiği bir grup olan ikili, mümkün olan en küçük toplumsal grubu oluşturur. İki insan daha geniş gruplarda rastlanmayan bir yakınlık kurabilirler, fakat ikilide genellikle toplumsal etkileşimin rekabet, karşılıklılık ve güç gibi başka temel öğelerinin etkili olduğu söylenebilir. Üçlü (Triad) Üç kişiden oluşan üçlü gruplar, genellikle küçük gruplar içinde ikili gruplara göre daha dayanıklı görünse bile, üçlü gruplarda başka bazı problemler yaşanmaktadır. Çünkü üçlülerde her zaman bir ikili, bir de yalnız kalan bir kişi şeklinde bölünme eğilimi ortaya çıkar. Daha güçlü olan iki kişi daha güçsüz üçüncüye karşı bir koalisyon oluşturabilir, ya da en zayıf kişi diğer iki kişi arasında bir bölünme yaratarak üstünlüğü ele alabilir. Üçlü, ikiliden daha durağandır; çünkü her bir üye eğer diğer ikisi arasındaki ilişkide bozulmalar olursa, aracı rol üstlenir. Bu tür grup dinamikleri, neden ikili üyelerinin (örneğin evli çiftler) genelde aralarındaki gerilimleri tartışmak için üçüncü bir kişiyi (danışman gibi) aradıklarını açıklamaktadır. Öte taraftan, üç kişiden ikisi üçüncüye düşüncelerini aktarmak için bir araya gelebilir ya da diğerini dışlayacak şekilde ilişkilerini yoğunlaştırabilir. Gruplar üç kişiden daha fazla olmaya başladığında, daha da durağan olurlar ve bir ya da daha fazla sayıda kişinin kaybından daha az etkilenirler. Aynı zamanda grup boyutunda büyümeler, sadece küçük gruplar içinde geçerli olan yoğun kişisel ilişkileri azaltır. Geniş gruplardaki ilişkilerin daha az kişisel bağlara dayanmasının ve bu gruplardaki ilişkilerde daha fazla resmî kural ve düzenlemeler olmasının sebebi budur. Grupların büyümesiyle beraber kuralların artmasının bir örneği olarak bürokrasi konusuna ileriki bölümlerde değineceğiz.

Yanıt Açıklaması: 1993 yılında Afrika kökenli bir gencin Londra’nın güneydoğusunda otobüs beklerken ırkçı bir saldırı sonrası öldürülmesi sonrasında yaşananlar kurumsal ırkçılığın en bilinen örnekleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: 1-Her şeyden önce kimlik politikaları farklı kolektif kimlikler arasındaki ya da devlet ile kolektif kimlikler arasındaki iletişim kanallarını hızla kapatma eğilimi içine girmeleri sebebi ile büyük bir hayal kırıklığı yaratmışlardır. 2-Kimlik politikalarının dile getirdikleri farklılık talepleri (veya otantiklik iddiaları), kimlikler arasındaki sınırları esnetmeye değil büyütmeye hizmet eder hâle gelmiştir. Cemaatler kendi içine kapalı birer örgütlenme hâline geldikçe, standartlaşmanın hem niteliksel hem de niceliksel olarak geriletilmesine değil, yoğunlaşmasına yol açmışlardır. 3-kimlik politikalarının birey üzerindeki olumsuz yansımalarına da özellikle dikkat etmek gerekir. Kimlik politikalarının standartlaştırıcı, homojenleştirici bir mekanizma olarak öne çıkması, bireylerin bir kimlikle radikal bir biçimde özdeşleşmesini zorunlu hâle getirmiştir. 4- Piyasa için kimlik, pazarlanabilirliği ölçüsünde değerlidir. Yani pazarda bir değişim değeri yaratabildiği ölçüde, kimliğe önem atfedilir. Buna karşılık, pazarlanmaya elverişli olmayan her ne varsa, ya zorbaca bastırılır ya da kullanılmamaktan körelir ve hayata geçecek fırsat bulamaz.

Yanıt Açıklaması: Kurumsal ırkçılık, yasalarda herhangi bir gruba karşı eşitsizlik yaratan ayrımcı ifadeler bulunmamasına rağmen, bir grubun diğerine üstün ve ayrıcalıklı konumunu koruyan ve meşrulaştıran birtakım kültürel ve kurumsal uygulama ve eğilimler olarak ifade edilebilir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar çok farklı nedenlerle ve amaçlarla göç etmekte ve bunun sonucu olarak çok çeşitli göç biçimleri ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda göçe ilişkin tarihsel arka plan dikkate alınarak modern göç hareketleri dört ana döneme ayrılabilir. Bunlar: ticari dönem, endüstriyel dönem, sınırlı göç dönemi ve post-endüstriyel dönemdir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkede bir bölgeden farklı bir bölgeye yerleşmek amacıyla oluşan göç içgöçe örnektir.

Yanıt Açıklaması: Castles ve Miller’e (2008) göre, göç hareketleri her ne kadar özgül, tarihi örüntüler içinde cereyan etseler de, Akdeniz Bölgesi’nden Batı Avrupa’ya ve eski sömürgelerden sömürgeci ülkelere yaşanan göçler dört aşamadan geçmektedir: Birinci aşamada; genç işçilerin geçici emek göçü, kazançların ana vatana havalesi ve ana vatana yönelim söz konusudur. Kalışın uzamasıyla ortaya çıkan ikinci aşamada yeni çevrede karşılıklı yardımlaşmaya duyulan ihtiyaçla akrabalık veya hemşehriliğe dayalı sosyal ağlar kurulmaktadır. Üçüncü aşama aile birleşmesinin ön plana çıktığı, uzun dönemli kalışın bilincine varıldığı, göç alan ülkeye yönelimin arttığı, kendi kurumlarıyla (dernekler, dükkânlar, kafeler, ajanslar, meslekler) birlikte yeni etnik toplulukların oluştuğu aşamadır. Dördüncü aşamada ise sürekli yerleşim söz konusu olup, göç alan ülkenin hükûmetlerinin veya halklarının tutumlarına bağlı olarak göçmenler açısından ya güvenli yasal statü ve zamanla vatandaşlığı kazanma imkânı ya da politik dışlanma, sosyoekonomik marjinalleşme ve kalıcı etnik azınlıklar ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kalıp yargı, bir grup kişiye atfedilen özellikler bütünü olarak tanımlanabilir. Bir başka biçimde söylenirse, kalıp yargılar başka etnik gruplarla ilgili kafamızda oluşmuş imgelerdir. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir bakıma, yeni dünya düzeninde içine düşülen yalnızlığa karşı, kimlik temelli yeni toplumsal hareketler bireyler için bir alternatif sunma çabası içine girmişlerdir. Bu durum toplum tarafından olumlu bir görüntüdür.

Yanıt Açıklaması: Kaynak mobilizasyonu paradigması, yeni sosyal hareketleri daha çok politik düzeyde ele almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kendall dini hareketleri sınıflandırmaya dahil etmiştir

Yanıt Açıklaması: Bir kimliğe sahip olmak için belirli bir zamanın geçmesi gerekir. İkinci olarak, Habermas’ın tanımı, kimliğin doğuştan getirilen değil edinilen bir şey olduğunun altını çiziyor. Bu kimliğin sınırlarını belirlerken ya da kimliği tanımlarken oldukça önemli bir noktadır. Kimlik, edinilir. Peki nasıl? Cevabı yine Habermas, alıntılanan cümlesinin devamında veriyor aslında: Bir topluluğun içinde yer alarak.

Yanıt Açıklaması: Biçimsel olarak örgütlenmiş gruplar bulunsa da toplumsal hareketler tam anlamıyla organize gruplar değildir.

Yanıt Açıklaması: Kimlik kavramının tarihi, yukarıda söylenenlerden hareket edildiğinde, kolaylıkla fark edilebileceği üzere çok fazla eskilere gitmez. Daha çok II. Dünya Savaşı sonrasından başlayarak, ama özellikle 1970’lerden itibaren literatürde yaygın bir biçimde kullanıldığını vurgulamak gerekir.