Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: C. Wright Mills, Sosyolojik İmgelem (Sociological Imagination, 1959) adlı eserinde, bireyin yaşamı ve toplumun tarihinin, ancak her ikisinin birden ele alınmasıyla anlaşılabileceğini ileri sürmektedir. Bu bağlamda sosyolojik imgelem, toplumun yapısının aynı zamanda bireylerin yaşamı olarak çalışabilmesini ifade eder. Sosyolojik imgelem, toplumun tarihini ve bireylerin yaşamının ancak bir arada ele alınarak anlaşılabileceğini ileri sürer.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme ekonomi, siyaset, eğitim, aile, kültür ve inançlar gibi toplum yapısının temel alanlarında var olan ilişkilerde ortaya çıkan farklılıklar olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı, Evrimci kuramla beraber ortaya çıkmıştır

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmeyi daha çok kültürel düzeyde ele alan sosyal bilimciler arasında ‘McDonaldlaşma’ kavramı ile George Ritzer ve “küresel köy” kavramı ile McLuhan yer almaktadır. Ritzer’in ‘McDonaldlaşma’ kavramı, fastfood örneğinden yola çıkarak öngörülebilirlik, hesaplanabilirlik, verimlilik ve denetim gibi modern bürokrasinin temel ilkelerinin toplumun diğer alanlarına yayılmasından söz etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’e göre, siyasal faaliyetlere katılım yoluyla insanlar, düşünme, fikir yürütme, kendilerini ifade etme, başkalarını etkileme gibi, siyaset olmasaydı kazanılması kolay olmayan yetenekler kazanabilmişlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Siyaset bilimi sosyoloji biliminin bir alt dalıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Spencer toplumsal değişmeyi biyolojik organizmaların geçirdiği evrim sürecine dayandırarak açıklamaktadır. Spencer biyolojik organizmalar ile toplumların büyüme aşamaları arasında benzerlik olduğundan yola çıkarak evrimin basitten karmaşığa doğru gerçekleşen bir süreç olduğunu iddia etmektedir. Evrim süreci içinde bütünü oluşturan parçalar ve onların işlevleri farklılaşarak karşılıklı bağımlı hale gelirler ve böylelikle evrim süreci tamamlanmış olur. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri iki partili sisteme sahiptir. İsviçre ise çok partili sisteme sahiptir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojinin kurucu isimleri arasında sayılan Durkheim, sanayileşmeyle birlikte artan işbölümü ve uzmanlaşmayı modern toplumun ortaya çıkışında temel unsur olarak görmüştür. Sanayi öncesi toplumlarda toplumsal işbölümü basit ve küçük ölçekli bir karakterdeydi. Bu bağlamda, Durkheim sanayileşmeyle birlikte makineler başta olmak üzere teknolojinin yoğun kullanımıyla giderek karmaşıklaşan ve büyük ölçekli bir hal alan toplumsal işbölümünü mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya geçiş olarak kavramsallaştırmıştır. Durkhem’a göre modern toplumların karakteristik özelliği olan organik dayanışma, sanayi öncesi toplumlardaki mekanik dayanışmadan farklı olarak, insanların yaşamsal ihtiyaçlarını giderebilmeleri için birbirlerine olan karşılıklı bağımlılıklarının artması anlamına geliyordu.

Yanıt Açıklaması: Kalkış aşaması büyümenin önündeki bütün engeller aşıldığı zaman başlar. Ekonomik gelişmenin en önemli aşamasıdır ve bunu ilk gerçekleştiren ülke İngiltere’dir. Kent merkezli endüstriyel faaliyetler artar, tarımda yeni teknoloji kullanımı ve girişimci sınıf yaygınlaşmaya başlamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal gelişme kavramı ise başlangıçta bilginin, teknolojik gelişme ve ekonomik üretkenliğin artması ile insanlığın doğa üzerindeki kontrolünün artması anlamında kullanılmıştır. Daha sonra toplumsal gelişme modern, zengin sanayi toplumları ile geleneksel, yoksul kırsal toplumları birbirinden ayırt etmek için kullanılan bir kavramdır. Bu bağlamda sadece bir karşılaştırma yapılmadığını belirtmek gerekir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Herbert Spencer ise toplumsal değişmeyi biyolojik organizmaların geçirdiği evrim sürecine dayandırarak açıklamaktadır. Spencer biyolojik organizmalar ile toplumların büyüme aşamaları arasında benzerlik olduğundan yola çıkarak evrimin basitten karmaşığa doğru gerçekleşen bir süreç olduğunu iddia eder.

Yanıt Açıklaması: Budd, çalışmaya atfedilen anlam bakımından, tarihsel ve toplumsal olarak değişkenlik gösteren on farklı çalışma kavramsallaştırması ve anlayışının listesini sunmaktadır. Bunlardan mesleki vatandaşlık olarak çalışma, "belirli hakları olan bir toplumun mensupları tarafından takip edilen bir aktivite" olarak tanımlanmıştır. Bu tür çalışmanın entellektüel kökleri Batı vatandaşlık idealleri, ilahiyat ve endüstri ilişkileridir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojinin yaşamımızda bize nasıl yardımcı olacağı temel olarak üç alanda ele alınmıştır: 1) Kültürel farklılıkların bilincine varma: Sos- yoloji, toplumları farklı bakış açılarıyla gö- rebilmemize imka^n sağlar. İnsanların farklı yaşam biçimlerini anlamak, onların sorun- ları hakkında duyarlı bir anlayış geliştirme- mize yardımcı olabilir. 2) Politikaların etkilerini değerlendirme: Top- lumsal araştırmalar, belirli konular ve so- runlarda uygulanan politikaların sonuçla- rının değerlendirilmesinde önemli yararlar sağlar. 3) Kendi kendimizi aydınlatma: Sosyoloji in- sanların kendilerini daha iyi anlayabilmesi- ni, davranışları hakkında bilgi sahibi olması- nı ve böylece geleceğini şekillendirmek için daha fazla imka^na sahip olmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Hâkim parti sisteminde hür ve serbest seçimlere rağmen seçimleri ağırlıklı olarak aynı parti seçim kazanır ve hükümeti kurar. Japonya’da Liberal Demokrat Parti (1955-1993), İsveç’te Sosyal Demokratik İşçi Partisi (1950-1991) hâkim parti sisteminin örneklerindendir. İngiltere, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri iki partili sisteme sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Modernitenin kurumsal boyutlarından ikincisi olan endüstrileşme, malların üretimi için cansız güç kaynaklarının kullanımını içerir, makineler bu üretim sürecinde merkezi konumdadır. Bununla birlikte atölye ve fabrikalar gibi iş yeri ile sınırlı kalmayan endüstrileşme; ulaşım, iletişim ve ev yaşamı gibi bir dizi düzenlemeleri etkilemektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler olarak dört grupta toplanmaktadır. Tarihsel olarak bakıldığında bu faktörlerin birbirleriyle ilişkili olduğu, bir grupta meydana gelen değişimlerin diğerleri üzerinde de dönüşümlere neden olabileceği görülmektedir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Evrimci kuramcı olan Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır. Nüfus yoğunluğunun az olduğu ve benzerliğe dayalı olan mekanik dayanışmadan nüfus yoğunluğunun arttığı ve farklılığın ha^kim olduğu organik dayanışmaya geçiş sürecinde işbölümü çok önemli bir role sahiptir. C¸ünkü işlevlerin farklılaştığı organik toplumlarda toplumsal düzen işbölümü ile yeniden kurulur.

Yanıt Açıklaması: Evrimci kuramın en önemli temsilcileri Auguste Comte, Herbert Spencer, Emile Durkheim’dır. Comte geliştirdiği “üç hal yasası” ile toplumların geçirdiği değişmeyi bir başka deyişle evrimin evrensel yasasını açıklamaya çalışmıştır. Bir diğer evrimci kuramcı olan Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır.Bir diğer evrimci kuramcı olan Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır. Doğru cevap B'dir

Yanıt Açıklaması: Mücadele sürecinde herkesin uyması gereken ortak kurallar olmazsa, güçlü olanın güç- süzü ezdiği bir kaos ve kargaşa hali söz konusu oluİngiliz düşünür Thomas Hobbes “insan insanın kurdudur” diyerek bu durumu anlatmak istemiştir.