Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Durkheim’a göre, sapkınlık iki önemli işlevi yerine getirir. İlk olarak, sapkınlığın uyarlayıcı bir işlevi vardır. Sapkınlık, toplumda yeni düşünceler ve meydan okumalar yaratarak yenilikçi bir güç haline gelir. Bu anlamda suç ve sapkın davranışlar, toplumu yeni yollara ve arayışlara itebilir. Suç, bir toplumun sağlıklı olduğuna işarettir zira suçun varlığı sosyal değişme yolunun açık olduğunu, sosyal yapının katı olmadığını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Eğitimi Marksist bakış açısıyla değerlendiren kuramcılar arasında Henry Giroux yer alırken neoMarksist bakış açısıyla inceleyenler arasında ise Paul Willis’in çalışmaları görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Etkileşimci yaklaşımın eğitim çalışmalarındaki temel kavramlarından ilki benlik kavramıdır. Etkileşimcilerin kullandığı ikinci önemli kavram toplumsal rollerdir. Etkileşimciler tarafından kullanılan diğer bir kavram tipleştirmedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ataerkillik; iktisadi, siyasi, dinî, toplumsal ve kültürel kurumların erkeklerin denetiminde olduğu bir sistemdir. Erkeğin kadın üzerindeki egemenliği ile belirlenen güç ilişkilerini içerir.

Yanıt Açıklaması: Biyolojik yaklaşıma göre suç, organizma şartlarının bir ürünüdür: Nasıl ki bazı hayvanlar vahşi, yırtıcı, bazı bitkiler parazit olarak doğmuşsa, bazı insanlar da suçlu olarak doğarlar.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler olarak dört grupta toplanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Giddens’a göre feminist sosyologların aile sosyolojisine katkıları başlıca üç alanda kendini göstermektedir. Bunlar, cinsiyetçi iş bölümü, eşit olmayan güç ilişkileri ve bakım etkinlikleri olarak özetlenebilir.

Yanıt Açıklaması: Bu aile biçimi, Murdock’ın tanımladığı evrensel aile biçimine uymamaktadır. Bu durum, klasik aile sosyolojisinde Murdock’ın tanımlarına dayanan ailenin evrensel olmadığını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Weber’in kullandığı rasyonelleşme kavramı, modern toplumlarda görülen sonuçlara ve hesaplamaya dayalı düşünme ve eyleme biçimlerini ifade etmektedir. Örneğin Weber’e göre toplumsal işbölümünün artması, sanayi öncesi toplumlarda görmediğimiz bir biçimde çalış- manın hesaplama ve tasarımın konusu olmasının, yani rasyonelleşmesinin bir gösterisidir. Başka bir ifadeyle, çalışmanın rasyonelleşmesi, yapılan işin daha da etkili ve verimli hale gelebilmesi amacıyla çalışma sürecinin her bir yönünün gelenekten, örften veya ahlaktan bağımsızlaştırılarak parçalanması ve tasarlanması olarak da görülebilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Aile; evlilik veya kan bağı ile bir araya gelen ve mahrem ilişkiler yürüten bireylerin kurduğu toplumsal ve ekonomik bir birliktir. Aile kurumu, toplumsal örgütlenmenin temel birimidir. Bireylerin yaşadıkları toplumun kültürünü öğrenme ve içselleştirmesi olarak tanımlanan toplumsallaşma sürecinde etkin rol oynar. Esnek bir toplumsal kurum olarak aile, içinde yaşanan çağa ve topluma göre farklılık gösterse de öteden beri varlığını sürdürmektedir. Başka bir deyişle aile kurumunun nitelikleri arasında süreklilik kadar çeşitlilik de yer almaktadır. Farklı etnik ve dinsel grupların inançları ve değerleri hem çocuk yetiştirme tarzını hem de diğer toplumsal kurumlarla olan ilişkileri etkiler ve çeşitlendirir.

Yanıt Açıklaması: Geleceğin toplumunun oluşması için bir zemin hazırladığını belirtmiştir. Yeni toplumsal düzeni öngörebilmek amacıyla yaptığı kuramsal çalışmalarında, gelecekteki topluma “sanayi devleti” adını vererek ilk kez sanayi toplumu kavramını Saint Simon kullanmıştır. Sanayi toplumunun temelini işbirliği ve uzlaşmanın oluşturacağını ileri sürer.

Yanıt Açıklaması: Okul yerel değerleri çocuğa kazandırmada yetersizdir ifadesi Durkheim'ın işlevselci eğitim anlayışında eleştirilen bir durum olarak ele alınmaz. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Feminist kuram, ailenin güç ilişkileri içeren bir kurum olarak görülmesini sağlayarak sosyolojiye katkıda bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Aile, yeni doğan çocuğun toplumsallaşma sürecine girdiği ilk kurumdur. Aile vasıtasıyla çocuk içinde yaşadığı toplumunda geçerli olan sözlü ve sözsüz iletişim yollarını öğrenir. Ayrıca toplumun kültürü içselleştirilir.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma düşünürleri akıl ve bilimin değeri, dinin eleştirisi, ifade ve düşünce özgürlüğü, bireyin önemi ve toplumsal ilerleme fikirlerini geliştirmişler ve Aydınlanma düşüncesinin temel ilkeleri üzerinde uzlaşmışlardır. Bu konular hakkındaki metinleri içeren bir yayın girişimi olarak Ansiklopedi (Encyclopedie) adlı çalışma, Avrupa’da yaygınlık kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Modern devlet ilk kez Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Ateşli silahların keşfi, üretim artışı, ulaşım ve ticaret alanındaki gelişmeler, modern devletin Avrupa’da ortaya çıkışını tetikleyen başlıca unsurlardandır. Ancak Avrupa’nın hıristiyan olmasının bu noktada belirleyici olmadığını söylemek gerekir

Yanıt Açıklaması: Hirschi, Alt Kültür Kuramı'nın değil, Sosyal Kontrol Kuramları'nın önemli isimlerinden biridir. Sosyal Kontrol Kuramları, insanlara aksi öğretilmediği müddetçe anti sosyal davranış sergileyeceklerini öne süren suç kuramlarıdır. Bu kuramların Hirschi ile birlikte diğer önemli temsilcisi ise Gottfredson'dur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel Devrim’in Newton’un evrensel yerçekimi yasasını keşfetmesiyle başladığı kabul edilmektedir. Doğa anlayışı değişmiş, Tanrı tarafından yönetilen bir doğa anlayışından belli yasalara göre işleyen ve kendini düzenleyen bir mekanizma olarak doğa düşüncesine geçilmiştir (Jeanniere, 1994: 17). Bilimsel Devrim ile bilginin gözlem, deney ve akıl yoluyla elde edilmesini ifade eden bilimsel yöntem geliştirilmiştir. Aydınlanma düşünürleri, dini otoriteye dayalı geliştirilen ve yerleşen bilgi biçimlerini reddederek bilimsel yöntemlerle elde edilen bilgi biçimini kabul etmişler ve bilimsel yöntemin yaşamın her alanına uygulanabileceğine inanmışlardır. Aynı zamanda, bilim, rasyonel amaçlarla ilişkili olan geleceğin toplumsal değerlerinin temeli olarak görülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Modernite, geleneksel dünya görüşünden koparak nesnel bir bilim, ilerleme, evrensel bir ahlâk ve hukuk geliştirme amacı taşıyan. Aydınlanma düşüncesine dayanan toplumsal değerler sistemi ve örgütlenmesidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Her kültürde bulunan ve toplumsal düzeni sağlayan, bireylere yol gösteren, doğru ve yanlışı, olumlu ve olumsuzu belirleyen kurallara ve standartlara norm adı verilir. Norm, yaptırımı olan kurallar sistemidir. Her toplumda bireylerin gündelik tutum ve davranışlarını belirleyen çeşitli normlar bulunmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.