Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Çalışma, ilk aklımıza geldiği gibi resmi, yani kayıtlı bir karakter de taşımayabilir. Örneğin, buğday üreticisi bir çiftçi ailesinde başta kadınlar ve çocuklar olmak üzere aile üyeleri herhangi bir iş sözleşmesine tabi olmaksızın ürünün ekiminden hasat zamanına kadar çeşitli işlerde çalışıyor olabilir. Genel olarak "kayıt dışı ekonomi" ya da "enformel sektör" diye adlandırılan, herhangi bir denetime ve vergilendirmeye konu olmayan, ekonomik  göstergelere yansımayan ve yasa-dışı faaliyetleri de içeren işler de bu kapsamdadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk Dil Kurumu’nun Güncel Türkçe Sözlüğü ’nde kültürün ilk anlamı “tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin”dir. Gündelik konuşmada sanat, edebiyat, müzik, resim gibi ‘zihindeki yüce şeyler’e eşdeğer olduğu düşünülen kültür kavramı, sosyal bilimlerde çok daha geniş bir anlamda kullanılmaktadır. Sosyal bilimlerde kültür, insan toplumunda toplumsal araçlarla aktarılıp iletilen her şeyi anlatır. Bazı hayvan davranışçıları kimi primatların kültürel yeteneklere sahip olduklarını iddia etseler de kültür, insan toplumu nun sembolik ve öğrenilmiş yönlerini anlatan genel bir terim olarak kabul edilir. Sosyolojik gerçek açısından bütün bireyler toplumsallaşma sürecinden geçmekte ve kültürü bu yolla edinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Klasilk aile sosyolojisinin üç temel ilgi alanı vardır. Bunlardan biri ailenin evrenselliği, diğeri ailenin işlevselliği ve rolleri, sonuncusu ise aile ve sanayileşme arasındaki ilişkidir.

Yanıt Açıklaması: Oluşum aşaması (1400-1750): Küreselleşme sürecinin ilk aşaması olan bu aşama 1400’lü yıllarda Batı Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Bu aşamanın temel özellikleri yeni ulusal toplulukların ortaya çıkışı, modern anlamda coğrafya ve takvimin doğuşu, bireyciliğin ve hümanizmin önem kazanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Suç sosyolojisi literatüründe, sapkın davranış, yaygın olarak benimsenen normları çiğneyen eylemleri anlatmak için kullanılmaktadır. Yani sapma; “toplumsal kuralların ihlal edilmesidir. Sapkın davranış, bir topluluk veya toplumda, önemli sayıda insan tarafından kabul edilen belirli kurallar kümesine uyum göstermeme olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Yüksek kültür, toplum içinde görece az sayıda kişinin sahip olduğu, yaşam biçimi, zevkler ve alışkanlıklar olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Freud’un psikanalitik yaklaşımında kişilik kuramı biyolojik temele dayanır.

Yanıt Açıklaması: William Ogburn’ün geniş kapsamlı teknolojik evrimcilik kuramının bir parçası olarak geliştirdiği kültürel gecikme kuramı, bir toplumun teknik gelişmesi ile ahlaki ve hukuksal kurumları arasındaki uçurumu açıklamak için kullanılmaktadır. Toplumsal değişim süreci içinde, toplumlardaki bazı çatışma ve problemler, ahlaki ve hukuksal kurumların gelişme düzeyinin teknik gelişme düzeyinin gerisinde kalması ile açıklanabilir. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Süperego toplumsal yasakların bulunduğu katmandır görüşü toplumsallaşma ile ilgi psikanalitik kuramın görüşüdür.

Yanıt Açıklaması: Kültürün maddi ögeleri toplumun veya grubun herhangi bir gelişim aşamasındaki teknolojik ilerlemesi ile üretim, teknik, hüner ve becerilerini ifade eder (Özkalp, 1998: 98). İmal edilen nesneler de maddi kültürün parçasıdır. Anıtlar, binalar, tüketim malları, teknolojik araçlar maddi kültüre örnek olarak gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Çifte yük, ücret karşılığında ev dışında çalışan kadınların ev işlerinden birincil derecede sorumlu olmaya devam etmesini anlatan kavramdır. Hem evde hem işte çalışan kadınların çifte mesai yapmalarına atıfta bulunur.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel görecelik veya kültürel rölativizm, bir kültürü yine o kültürün kendi yapısı içinde, değer yargılarını kullanmadan tanımaya ve anlamaya denir.

Yanıt Açıklaması: Çatışmacı bakış açısı düşünürleri Bowles ve Gintis'e göre; Kapitalist sistemde iş hem sömürüye açık hem de yabancılaştırıcıdır. Kapitalizmin ihtiyacı olan çok çalışan, itaatkâr, yüksek motivasyona sahip ancak yönetici otoritesine karşı gelemeyecek kadar bölünmüş ve farklılaşmış emek gücü eğitim sistemindeki ‘gizli müfredat’ vasıtasıyla sağlanmaktadır. Gizli müfredatın gücü derslerin içeriği ya da sınavlarda değildir. Öğrenci okula devam etme deneyimiyle çok çalışmayı, itaatkâr olmayı ve yüksek motivasyonu öğrenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dini pratik boyutu, insanların dini aidiyetlerini gerçekleştirmek için yaptıkları tapınma eylemlerinden oluşur.

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçeneklerinde verilen ifadeler Endüstri Devrimiyle ilgili verilmiş doğru bilgiler olmasına karşın A seçeneği öyle değildir. A seçeneğinde verilen ifade Endüstri Devrimiyle ilgili değil Bilimsel Devrimle ilgili bir ifadedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kültür, dilimizde çok çeşitli anlamlara sahip sözcüklerden biridir. Türk Dil Kurumu’nun Güncel Türkçe Sözlüğü’nde kültürün ilk anlamı “tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin”dir. Kültürün ikinci tanımı, “bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünüdür. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: İşgücü piyasası, arz ve talebin karşılaştığı ve belirli bir ücretin oluştuğu toplumsal bir örgütlenmedir.

Yanıt Açıklaması: Siyaset; ahlak, örf ve âdet kurallarıyla değil, kalabalık yığını ya da insan kümesini toplum haline getiren, onu diğer toplumlardan ayıran, ortak kuralları belirleme ve gerektiğinde zor kullanarak uygulama yetkisine sahip olan siyasi/merkezi iktidarın ortaya çıkışı ve varlığını sürdürmesiyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimciliğin kurucusu Mead benliğin; aile, okul, vb. kurumlar içinde öğrenilmiş rollerle şekillendiğini savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Suç alt kültürünün alt ve orta sınıf kültürü arasındaki çatışmadan kaynaklandığını öne süren kuramcı Cohen'dir. Cohen, yapısal kaynaklarda görülen gerginlik nedeniyle suç davranışının oluştuğunu vurgulamıştır. Doğru cevap B'dir.