Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyılda modernite; militarizm, iki dünyasavaşı, nükleer yok olma tehdidi gibi felaketleri de beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda Aydınlanma projesinin amaçladığının tersine, insanlığın özgürleşmesi hedefini insanlığın kurtuluşu adına evrensel bir baskı sistemine dönüştürmesi nedeniyle yeniden tartışmaların merkezi haline gelmiştir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik imgelemin içeriğini oluşturan üç temel unsur olduğu belirtilmektedir: Tarihî duyarlılık, antropolojik duyarlılık ve eleştirel duyarlılık

Yanıt Açıklaması: Bilim, doğal dünyanın yasalarını keşfederek çevremizdeki olayları öngörebilme ve kontrol imkanı vermektedir düşüncesi Comte aittir.

Yanıt Açıklaması: Mills’in kavramını detaylandırmaya çalışan Giddens, sosyolojik imgelemin içeriğini oluşturan üç temel unsur olduğunu belirtmektedir: Tarihi duyarlılık, Antropolojik duyarlılık Eleştirel duyarlılık.

Yanıt Açıklaması: Marx'a göre toplumsal değişmenin temel nedeni, düşünceler ve inançlar değil ekonomik etkilerdir.

Yanıt Açıklaması: Siyaset felsefesinde sivil toplum kavramı çok farklı anlamlarda kullanılabilmektedir. Thomas Hobbes (1588-1679), doğa durumunun tersi olan medeni yaşamı ifade etmek için sivil toplum kavramını kullanır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Budd'a göre başkalarına bakma olarak çalışma anlayışı başkalarıyla birlikte olmak ve onların hayatta kalmalarını sağlamak için gerekli fiziksel, bilişsel ve duygusal çabayı kapsar. Entelektüel temellerinde ise kadın hakları ve feminizm yer alır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Siyaset bilimi literatüründe egemenlik kavramı çok tartışmalıdır. Kimileri egemenliğin mutlakiyetçi dönemlerin bir ürünü olduğu ve üstün ve sınırsız gücü meşrulaştırmak anlamına geldiğinden bahsederek, kavramın demokratik düşünce açısından kabul edilemez olduğu fikrini savunurlar. Kavramın kullanışlı olduğunu savunanlar ise modern devletlerin belli bir coğrafya üzerindeki hâkimiyet iddiasının egemenlik kavramıyla açıklanabileceğini ifade ederek, egemenliğin hukuki bir kavram olarak kullanılması gerektiğini savunurlar.

Yanıt Açıklaması: Keşifler, icatlar, coğrafi yayılma ve din ise toplumsal değişmeyi etkileyen kültürel faktörler arasında yer almaktadırlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Teknoloji faktörü: Pusula, matbaa, buharlı makineler icadı, elektrik, telefon, bilgisayar kullanımı gibi teknolojik yenilikler toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler arasında günümüzde etkileri ve sonuçları en belirgin gözlemlenebilen faktörlerdir. Bu tür yeniliklerin gündelik yaşam biçimleri, toplumsal örgütlenme olmak üzere toplumun bütün alanlarındaki etkisi oldukça fazladır. Günümüzde yaşanan küreselleşme süreci, ulaşım ve iletişim alanındaki teknolojik yenilikler ile başlamış ve bunun sonucunda üretim küresel düzeyde örgütlenmiştir. Teknoloji alanında ortaya çıkan yenilikler, aynı zamanda çevresel ve demografik krizlere de neden olmaktadır. Atom bombasının kullanımı bunun en iyi örneğini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Bir devlet içinde farklı uluslar yaşayabilir. Örneğin Belçika, Flaman ve Valonlar olarak iki ulustan oluşan bir devlettir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi toplumu savunucuları, sanayi toplumlarının içerisinde barındırdığı zenginlik ve güç eşitsizliklerinin farkındadırlar ve Marx’ın ücretli emek bağlamında iki sınıflı kutuplaşma ve sınıf çatışması vurgusunu kabul ettiklerini söylemek mümkündür.  Ancak, özellikle eğitim sayesinde kazanıldığını iddia ettikleri fırsat eşitliği temelinde bu eşitsizliklerin dengelendiğini ve sınıfsal ayrışmaların toplumu yıkıcı bir unsur teşkil etmediğini düşünmeleri bakımından Marx’ın öngörülerine karşı çıkmışlardır. Marksist düşünürler sanayileşme sürecinin bizatihi kendisini kapitalizmin bir sonucu olarak görmüşlerdir. Bu temelde, kapitalist toplumun yarattığı toplumsal eşitsizlikler ve toplumsal kutuplaşmanın, sanayileşmenin gelişmesi ve olgunlaşmasıyla çözülemeyeceğini; ‘gerçek’ bir tarihsel ilerlemeden, eşit ve adil bir toplumun oluşumundan bahsedilebilmesi için kapitalizmin ortadan kaldırılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Sanayi toplumu kavramı, bu çatışmanın liberal demokratik devletlerin oluşumu ve sınıf çatışmasının kurumsallaşması ile aşıldığını savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dayanışma, Durkheim’a göre toplumu bir arada tutan en önemli unsur dayanışmadır. Dayanışma, bireylerin, kendilerini ait hissettikleri toplumsal gruplar tarafından kabul edilmesi ve ortak değer ve geleneklerin paylaşılmasıyla sağlanmaktadır. Organik dayanışma, modern toplumların gelişmesiyle işlerin uzmanlaşma ve farklılaşmasından kaynaklanan bir dayanışma biçimidir. İşbölümünün artması, insanları birbirlerine bağımlı hale getirmiştir. Kolektif bilinç, toplum üyelerinin paylaştıkları ortak değer ve inançlarla oluşmaktadır. Anomi, toplumda kolektif bilincin, ortak değer ve inançların zayıflamakta olduğu ve bireylerin genel olarak kabul edilen davranış normlarından bağımsız biçimde davrandıkları durumu ifade eder. Mekanik dayanışma ise insanların ortak duygu ve düşünceleri paylaştığı, birbirlerine oldukça benzer biçimde yaşadığı ve çalıştığı geleneksel toplumlarda görülen bir dayanışma biçimidir. Mekanik dayanışma, düşünce birliği içerisinde olmaya ve inançların benzerliğine dayanır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: oplumsal değişme, toplumun yapısını oluşturan toplumsal ilişkiler ağının, toplumsal kurumların, birey ve grup davranışlarının, toplumsal norm ve değerlerin tarihsel olarak geçirdiği farklılaşma ve dönüşüm sürecidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji toplumsal süreçleri, toplumsal ilişkileri ve olayları anlama ve açıklama amacıyla uğraş veren bir bilim dalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Rasyonalizmin bir yönü olan bilimsel bilgi, yasal-akılcı otoritenin önemli bir unsurudur. Weber’e göre insanlar, boş inan, din, töre ve uzun süredir var olan alışkanlıklarına dayanan geleneksel inançlardan uzaklaşmakta, bunun yerine giderek etkinlik ve gelecekteki so nuçları dikkate alan akılcı, araççı hesaplamalara girişmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ücretli çalışmanın yaygın biçim olarak tarih sahnesine çıkışı üzerine tartışmalar, özellikle 17. ve 18. yüzyıla damgasını vuran sömürgecilik, tarımda kapitalizmin gelişmesi sonucu bağımsız köylülerin topraklarına el konulma süreçleri ve kadın emeğinin ücretli emeğin takviyesi olarak ev-içi alanla sınırlandırılması gibi tarihsel süreçler üzerinde yoğunlaşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyılın ilk yarısına kadar görülen kadınların bu taleplerine yönelik mücadeleleri, feminizmin kökenlerini ve feminist kuramın ilk aşamasını oluşturmaktadır. Bu nedenle 1960’ların sonlarına doğru ortaya çıkan hareket, ikinci dalga feminizm olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yeni bir dinin kabul edilmesi

Yanıt Açıklaması: En basit tanımıyla siyasal rejim, yöneten ile yönetilen ilişkilerinin nasıl düzenleneceğine dair kurum, kural ve pratikler bütünüdür. Doğru yanıt B'dir.