Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Mills’e göre sosyolojik imgelem, bireyin kendi deneyimini ancak yaşadığı tarihsel dönemdeki toplumsal bağlam içerisinde anlaşılabilmesi fikrini temel alır. Birey, belirli bir tarihsel dönemde içinde yaşadığı toplumun bir ürünü olarak ortaya çıkmakta, buna karşılık birey de toplumun tarihine katkıda bulunmaktadır. Sosyolojik imgelem, toplumların tarihi ve bireylerin özgeçmişleri arasındaki ilişkiyi daha iyi görebilmemizi ve anlamamızı sağlar. Toplumsal yapı, yaşamımızdaki toplumsal bağlamların olay ya da eylemlerin rastlantısal bir şekilde bir araya gelmesiyle oluşmadığını, bunların belirli yollardan yapılaşmış ya da kalıplaşmış oldukları olgusunu ifade eder. Antropolojik kavrayış, günümüz dünyasında insanların birbirini izleyen farklı varoluş biçimlerinin anlaşılması bakımından önem taşımaktadır. Ayrıca sosyolojik imgelem, sosyolojinin var olan toplum biçimlerine eleştirel bakışına katkıda bulunur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Liberal demokrasilerde partilerin birbirleriyle etkileşimini ifade eden parti sistemleri de farklılıklar gösterir. Ha^kim parti sisteminde hür ve serbest seçimlere rağmen seçimleri ağırlıklı olarak aynı parti seçim kazanır ve hükümeti kurar. Japonya’da Liberal Demokrat Parti (1955-1993), İsveç’te Sosyal Demokratik İşçi Partisi (1950-1991) ha^kim parti sisteminin örneklerindendir. İki partili sistem, seçimlerin iki parti arasında geçtiği ve bir partinin iktidarının diğerinin muhalefette olması anlamına geldiği sistemlerdir. Kazanan ve kaybedenler bellidir. İngiltere, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri iki partili sisteme sahiptir. Ilımlı çok parti sisteminde, genellikle hiçbir parti tek başına hükümet kuracak kadar oy alamaz, hükümet kurabilmek için koalisyonlar zorunluluk haline gelir. Koalisyon iki ya da üç parti tarafından kurulabilir. Eğer iktidara gelebilmek için üç ya da daha fazla partinin işbirliği yapması şart ise aşırı çok partili sistem söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Batı teolojisiyle Antik Yunan-Roma felsefesine uzanan bir lanet olarak çalışma anlayışı, çalışmayıİnsan yaşamı ya da sosyal düzenin devamı için gerekli olan kesin bir yük olarak görmektedir.

Yanıt Açıklaması: Teolojik, metafizik, pozitivist; üç hal yasasının aşamalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Siyasetin ilgilendiği günlük kolektif kararların başında kimlerden ne kadar vergi alınacağı, bu vergilerin ne kadarının yol, su, elektrik gibi altyapı hizmetlerine ne kadarının sosyal harcamalara ne kadarının eğitime ve ne kadarının da savunmaya harcanacağı, eğitimin içeriğinin ne olacağı, kamu yatırımlarında önceliğin hangi alanlara ve hangi bölgelere verileceği gelir.

Yanıt Açıklaması: İktidar, bir kimsenin bir başkasına normalde yapmayacağı bir şeyi yaptırabilme gücünü ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Siyaset çatışmayı ortadan kaldırmayı değil, kontrol altında tutmayı, düzenlemeyi, diğer bir ifade ile onu ehlileştirmeyi amaçlar.

Yanıt Açıklaması: Comte geliştirdiği “üç hal yasası” ile toplumların geçirdiği değişmeyi bir başka deyişle evrimin evrensel yasasını açıklamaya çalışmıştır. Pozitivist bakış açısına sahip olan Comte bu yasayı geliştirirken yöntemsel olarak doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasında bir benzerlik kurmaya çalışmıştır. Teolojik- metafizik- pozitivist” aşamalar olarak açıkladığı üç hal yasası evrenseldir ve bütün toplumların geçirdiği değişimi açıklamak için kullanılabilir

Yanıt Açıklaması: Toplumsal Değişmeyi Etkileyen Faktörler Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler olarak dört grupta toplanmaktadır. Tarihsel olarak bakıldığında bu faktörlerin birbirleriyle ilişkili olduğu, bir grupta meydana gelen değişimlerin diğerleri üzerinde de dönüşümlere neden olabileceği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Emek sürecinin rutin olmayan, çeşitlendirilmiş, farklı işler temelinde örgütlenmesidir

Yanıt Açıklaması: Spencer toplumsal değişmeyi biyolojik organizmaların geçirdiği evrim sürecine dayandırarak açıklamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Modernite, geleneksel dünya görüşünden koparak nesnel bir bilim, ilerleme, evrensel bir ahlâk ve hukuk geliştirme amacı taşıyan Aydınlanma düşüncesine dayanan toplumsal değerler sistemi ve örgütlenmesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma gelir getirici bir faaliyet de olmayabilir. Örneğin, herhangi bir ücret almadan, gönüllü olarak bir sivil toplum kuruluşunda, dernekte veya vakıfta çalışıyor olabilirsiniz. Ya da ileride detaylı bir şekilde ele alacağımız kadınların çalışma hayatı ile ilişkisinde olduğu gibi, çoğunlukla kadınların işi olarak görülen temizlik, yemek yapma, çocuk ve yaşlı bakımı gibi ev içerisinde gerçekleştirilen işler karşılığında kadınlara herhangi bir ücret ödenmez.

Yanıt Açıklaması: İtalyan düşünür Makyavel (1469-1527) siyasette sonuç almanın diğer bir deyişle başarının önemini vurgular. Herhangi bir siyasi aktör başarılı olursa bu başarıyı elde ederken yaptıkları ve yapmadıkları unutulacaktır. Siyasal hayattaki temel değerlendirme ölçütü dini ya da ahlaki ilkelere uygun davranmış olmak değil sonuç elde etmektir. Varlığını devam ettirmek için her şeyi yapan diğer biyolojik organizmalar gibi, devletler de ayakta kalmak için her şeyi yapabilirler, buna hükümet aklı denir. Bu da siyasi otoritenin her yaptığının mutlaka bir toplumsal bağlantısı (tabii ki toplumsal sonucu olacaktır) olmak zorunda olmadığını gösterir.

Yanıt Açıklaması: Ücret karşılığı çalışanları özgür emekçiler nitelendiren yazar Karl Marx'dır. Marx buradaki özgür kavramını, geçmişteki kölelik ve serflik gibi zorunlu çalışma biçimlerinden kurtulma anlamında kullanmıştır. Marx, bu durumu toplumsal sınıfların oluşumu ve sınıf mücadelesi bağlamında ele alarak önemli bir tartışmanın da başlatıcısı olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma düşüncesi, cehaletin yerine bilimsel bilginin sınırsız insani ilerlemenin yolunu açacağını savunmuştur. Bu anlamda rasyonel düşünce, toplumsal hayat üzerindeki egemen geleneğin, dinsel sistemlerin otoritesini sorgulamış, bu otoritenin geliştirdiği kurumlara karşı yeni bir düşünce biçimini ileri sürmüştür. Toplumsal düzen fikrinin, metafizik sisteme göre değil, akla ve gözlem ile üretilen verilere dayanan bir süreç içinde açıklanabileceğini savunmuştur. Rasyonel düşünce, doğanın düzeni, doğa kanunları ve insan doğasını içeren doğa kavramını temel almış ve bireyi, toplumsal hayata katılmakla birlikte doğanın düzenine ait olarak kabul etmişti. Akıl kavramı Aydınlanma’nın en önemli ayırt edici unsuru olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle, Aydınlanma dönemi aynı zamanda Akıl Çağı olarak da bilinmektedir. Doğru cevap C'dir

Yanıt Açıklaması: Akıl kavramı Aydınlanma’nın en önemli ayırt edici unsuru olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle, Aydınlanma dönemi aynı zamanda Akıl Çağı olarak da bilinmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Demografik yapı nüfusun hızla artması ya da bunun tersine doğum oranlarında yaşanan ciddi düşüşler sonucunda da değişim göstermektedir. Doğum oranlarının çok düşük olması yalnızca “yaşlı nüfus” sorunu gibi bir demografik krize neden olmaz bunun yanı sıra bu demografik kriz emek kullanma biçimlerinde de ciddi bir değişime neden olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda verilen A, B, C ve D seçenekleri sosyolojiyi diğer sosyal bilimlerden ayıran özelliklerdendir. Ancak E seçeneğinde verilen ifade doğru bilgiyi yansıtmamaktadır. Doğrusu, sosyoloji bildik hale gelen, ‘doğal’ olarak kabul edilen şeyleri bulmacalara dönüştürür, bildik olanı bilmedikleştirir, olacaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Demokratik rejime sahip ülkelerde insan hak ve hürriyetleri korunaklıdır. Siyasi iktidarın neleri yapıp neleri yapamayacağı anayasa ve yasalarla belirlenmiştir. Sıradan insan ile devletin başındaki isim insan haysiyeti ve vakarına sahip olma açısından eşittirler. Kişiler bir değer olarak tanınırlar. Devlet, vatandaşa hizmet etmek için vardır. Ayrıca demokrasilerde siyasi iktidarlar seçimlerle gelir ve seçimlerle giderler. Tıpkı seçilmişler gibi neleri yapıp neleri yapamayacakları yasalarla belirlenmiş olan bürokratlar da seçimle gelenlere tabiidirler. Seçimler siyasi iktidarlara hesap sormanın en başta gelen yollarından birisidir. Doğru cevap E'dir.