Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: "Suç olgusu toplum için işlevsel, sağlıklı, yararlıdır ve toplumsal değişim için şarttır" tezini İşlevselci Kuramcı Durkheim ortaya atmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu şiddet türlerine ek olarak teknolojinin yaygın kullanımı ile gündelik yaşamımıza giren dijital şiddet ve siber zorbalık gibi kavramlar da giderek önem kazanmaktadır. Teknolojik araçların, kadını kontrol altında tutmak ve toplum nezdinde aşağılamak, utandırmak gibi amaçlarla kullanılması şeklinde tanımlanabilecek dijital şiddet, diğer şiddet türleriyle de yakından ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Weber’in dünya dinleri üzerine yaptığı çalışma, Protestanlığın toplumsal ve ekonomik yaşamı nasıl yönlendirdiğini göstermeyi amaçlar. Weber, Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu adlı önemli çalışmasında Protestan etiğin kapitalizmin gelişim sürecine etkilerini ortaya koymaya çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşme ve matbaanın icadı ile birlikte Çocukların eğitim için ayrılmış özel binalarda topluca eğitim görmelerini anlatan çağdaş eğitim tarzı ortaya çıkması eğitimin geçirmiş olduğu süreçlerdir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi-sonrası toplum, Bell’e göre güç, iktidar ve toplumsal hareketliliğin, sanayi toplumlarında olduğu gibi mülkiyet etrafında değil, bilgi etrafında şekillendiği toplumları tanımlar.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda hâkim olan evrimci kuramın temel ilkeleri şu şekilde sıralanmaktadır : • Evrensellik: Evrim süreci bütün toplumlarda görülen evrensel ve doğal bir süreçtir; evrimin evrensel yasalarına da ulaşmak mümkündür. • Potansiyel (gizil güç): Her toplumun kendi içinde değişme için bir potansiyeli, gizil gücü vardır ve bunun için dışarıdan bir müdahaleye ya da yardıma ihtiyacı yoktur. • Bütünlük: Toplum birbiriyle ilişkili parçalardan oluşan bir bütündür. Evrimsel süreci anlamak için bu bütünün tamamına bakılmalıdır. • Evrimin yönü: Evrimsel sürecin belirli bir yönü vardır ve değişme her zaman ileriye doğru gerçekleşir. • Gerekircilik: Evrimsel süreçte, değişim zorunludur ve kaçınılmazdır. Toplumlar belirlenmiş aşamaları sırayla geçerler. • Aşamalı değişim: Evrimin evrensel yasaları çerçevesinde her toplum belirlenmiş aşamaları geçer, ani değişimler ve dönüşümler geçirmezler. • İndirgeme: Doğanın ve toplumların evrimsel süreci arasında benzerlikler vardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fonsiyonalist kuramın özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır. Toplumlar birer bütün olarak birbirleriyle ilişkili parçalardan meydana gelen sistemlerdir. Her parçanın anlamı, sistem içindeki işlevi ve bütünle olan ilişkisi bakımından ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle toplum, birbirine bağımlı ve sistemin bütünleşmesine katkıda bulunan parçalardan oluşan bir sistemdir.Sistem kavramı, fonksiyonalist bakış açısının merkezinde yer almaktadır. Sistemi oluşturan parçaların bütünle olan işlevsel ilişkisi, fonksiyonalizmi diğer yaklaşımlardan ayıran bir özellik olarak kabul edilir.Toplumsal sistemi oluşturan parçaların her biri, sistemin ihtiyaçlarını karşılayan özel işlevleri yerine getirdikleri için vazgeçilmez bir öneme sahiptir.Toplumsal sistemin tüm parçalarının bütünleşmesi, ‘kusursuz’ bir şekilde gerçekleşemez. Toplumsal sistemler, çeşitli kurumlar arasında uyumlu bir denge kurma eğilimi göstermektedir. Ancak “kötü bütünleşme” unsurlarına her zaman rastlanabileceği için toplumsal denetim mekanizmaları bu anlamda önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Mücadele sürecinde herkesin uyması gereken ortak kurallar olmazsa, güçlü olanın güçsüzü ezdiği bir kaos ve kargaşa hali söz konusu olur. İngiliz düşünür Thomas Hobbes “insan insanın kurdudur” diyerek bu durumu anlatmak istemiştir.

Yanıt Açıklaması: Suçluluk hakkındaki biyolojik ve psikolojik yaklaşımların her ikisine göre de suç ve sapkınlığın arkasında toplumdaki düzensizlikler veya yanlışlar değil, bireylerdeki eksiklik veya yanlışlıklardır. Başka bir deyişle hasta olan toplum değil, bizzat bireyin kendisidir.

Yanıt Açıklaması: Süperego kişinin vicdanıdır. Çocuğun nasıl bir kimse olmak istediğini tanımlayan ideal egosudur. Süperego yoluyla içselleştirilen toplumsal yasaklar ve değerler, İd ile çatışmaya girdiğinde Ego arabulucu rolü ile içsel dengenin kurulmasına, böylelikle sağlıklı bir ruhsal yapıya sahip olunmasının yanı sıra ahlaki değerlerin de gelişmesine katkıda bulunur.

Yanıt Açıklaması: v Keza, aktif siyasette etkili olma hedefi bulunmayan sıradan parti üyelerinin siyasal sosyalleşmesine yardım eder, partinin savunduğu değerlerin daha fazla sayıda insana ulaşmasını sağlamaya çalışırlar.

Yanıt Açıklaması: I. Illich’in Okulsuzlaştırılmış Toplum çalışması okulda verilen eğitimin birey açısından olumsuz yönlerini inceleyen ve okulda verilen eğitimin nasıl olması gerektiği konusunda şöyle der:  Okulda öğrencilerin öğrenecekleri konular ve nasıl öğrenmeleri gerektiği konusunda çok az kontrolleri bulunmaktadır. Konular, öğretmenler tarafından yalnızca anlatılır. Öğrencilerin başarılı olmaları ve kurallara uymaları beklenir. Oysaki gerçek öğrenme doğrudandır ve bireyin öğrenme sürecine özgürce katılmasıyla gerçekleşir. Bu nedenle çoğu konuda öğrenmek için öğretmene ihtiyaç yoktur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Suç ve sapkın davranışa yönelik geliştirilen, yapısal baskı/gerilim kuramını ile altkültür yaklaşımını içeren işlevselci kuramlar, etikeleme kuramını içeren sembolik etkileşimci kuramlar, Marksist suç kuramı ile yeni sol gerçekçilik yaklaşımını kapsayan çatışma kuramları ve sağ gerçekçilik yaklaşımını içeren sosyal kontrol kuramları ele alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Zeka her ne kadar kaltım ile ilişkilendirilse de çevrenin de büyük bir rolü olduğu düşünülmektedir. Zeka çevre ve kalıtımın etkileşimi sonucunda ortaya çıkan bir olgudur.

Yanıt Açıklaması: Mead’e göre benlik üç aşamadan oluşmaktadır. Bunlar taklit, oyun ve grup oyunları aşamalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Belirli bir grup içinde geleneksel hale gelmiş değerler, normlar ve davranış kalıpları tanımı "altkültür" kavramına aittir. Bu gruplar, hapishaneler ve akıl hastaneleri gibi kapalı kurumların sakinleri, farklı yaş grupları ya da mesleki ve etnik gruplar olabilir. Bu çerçevede, altkültürler, birey ve grupların dünyayı görme, algılama ve yorumlamada önemli referans kaynağıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ancak Avrupa’nın hıristiyan olmasının bu noktada belirleyici olmadığını söylemek gerekir. Ateşli silahların yaygınlaşmasıyla küçük feodal beylerin ayakta kalmaları zorlaşmış, bu silahları elde edebilen ve bunları kullanabilecek bir silahlı güce sahip olabilecek kaynakları kontrol edebilenler diğerlerini hâkimiyetleri altına almaya başlamışlardır. “

Yanıt Açıklaması: Psikolojik şiddet; Eş ile (kadınla) doğrudan iletişimi reddetmek, surat asmak; eşin (kadının) görüş ve düşüncelerini açıklamasını engellemek; zaafları ile alay etmek; duygusal sömürü yapmak; eşin (kadının) kendisine olan güvenini, saygısını yitirmesine yol açmak; eşin (kadının) hareket özgürlüğünü kısıtlamak; ailesiyle veya arkadaşları ile görüşmesine izin vermemek ve benzeri. "Eşini başkaları önünde küçük düşürmek" bir sosyal şiddet örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel çevre faktörleri: Toplumların içinde yaşadığı fiziksel çevre, toplumsal değişmeyi dolaylı olarak etkileyen faktörlerden biridir. Toprakların verimliliği, iklim, başka toplumlarla olan coğrafi yakınlık ya da uzaklık, toplumların yaşam biçimlerini, neyi nasıl üreteceklerini ve örgütlenmelerini belirli düzeyde etkilemektedir. İklim değişikliklerinin sebep olduğu kuraklığın yanı sıra deprem gibi doğal felaketler de toplumsal değişmeyi etkileyen çevresel faktörler arasında yer almaktadır. Bu tür doğal felaketler sonucunda nüfus yapısında ortaya çıkan değişimler, demografik yapıda değişimlere neden olmaktadır.