Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Bir toplumun modern olarak  tanımlamasında ortaya çıkan politik, ekonomik, toplumsal, kültürel dört önemli süreç vardır.

Yanıt Açıklaması: Etnosantrizm, basitçe ifade edecek olursak, “diğerlerini yargılamak için kendi toplumunun ve kültürünün bakış açısını ölçü olarak alan düşüncedir”

Yanıt Açıklaması: Siyaset bilimi literatüründe siyasal partilerin, "kadro partileri" ve "kitle partileri" olarak ikiye ayrılması gelenek haline gelmiştir. Kitle partileri üye sayılarını artırmayı ve üyeler ile her zaman sıkı ilişki kurmayı hedefleyen partilerdir. Üye sayısını artırmaya çalışan, üyelerini aktif tutan parti daha çok sivil toplum örgütüne benzer özelliklere sahiptir. Sıradan üyeler, yerel parti kongrelerinde ve ulusal düzlemde parti içi hiyerarşinin oluşumunda önemli roller oynarlar. Parti politikalarının belirlenmesinde de üyelerin etkin olmasına özel gayret gösterilir, parti içi demokrasi öne çıkarılan bir değerdir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet, belli bir coğrafi alan ve alan üzerinde yaşayan nüfus üzerinde şiddet kullanma tekeline sahip olduğunu iddia eden hiyerarşik bir örgütler bütünüdür. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Vatandaşlık, kişi ile devlet arasında karşılıklı hak ve yükümlülükler ifade eden bir ilişkidir. Kişi, vatandaşı olduğu devlete vergi ödemek ve o devletin yasalarına uymakla mükelleftir. Bunun karşılığında ise, devlet hem o kişinin hayat, hürriyet ve mülkiyet haklarını koruyacak hem de belli kamu hizmetlerini sağlayacaktır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim toplumsal değişmeyi toplumların mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru geçirdiği evrim süreci olarak ele alır.

Yanıt Açıklaması: Giddens'e göre; kültürel farklılıkların bilincine varma, kendi kendimizi aydınlatma, politikaların etkilerini değerlendirme; sosyolojinin yaşamımızda bize nasıl yardımcı olacağını temel alan kavramlardır.

Yanıt Açıklaması: Evrimci kuram ve işlevselci kuramdan beslenen Modernleşme Okulu 1960’larda toplumsal değişme yazınına hâkim olmuş bir yaklaşımdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ateşli silahların keşfi, üretim artışı, ulaşım ve ticaret alanındaki gelişmeler, Avrupa’da modern devletin ortaya çıkışını tetikleyen başlıca unsurlardandır. Birçok Avrupa ülkesinde kapitalizmin gelişimi ile modern devletin gelişimi birbirine paralel ilerlemiştir. Kapitalizmin yarattığı üretim artışı, üretimle uğraşmayan bir silahlı güç ve bürokrasinin ortaya çıkmasını kolaylaştırmıştır. Milliyetçiliğin gelişimi de hem kapitalizmin hem de modern devletin oluşumunda benzer bir rol oynamıştır. Milliyetçilik aynı dili konuşan, benzer alışkanlıklara sahip, birbirini kolayca anlayabilecek insanlar yaratmış bu da kapitalizmin gelişiminde hayati önem taşıyan homojen bir iç pazarın ortaya çıkışını kolaylaştırmıştır. Sömürgecilik ise Avrupa dışındaki coğrafyalarda devletlerin ortaya çıkışında etkili olan bir faktördür. Avrupalıların siyasi sömürgesi olan birçok Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkesinde devlet yapıları Avrupalıların ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulmuş ancak 1950’lerle gelen siyasi bağımsızlık mücadelesinin kazanılmasından sonra, eski devleti dönüştürmek siyasal gündemin esasını teşkil etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Weberyen yaklaşıma göre devlet, insanların kendilerini diğerlerinden koruma ihtiyacını doyurmak için bulunabilmiş çözümlerden biridir. Diğer seçeneklerdeki ifadeler Marksist devlet anlayışına uygundur.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme, 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren, uluslararası sermaye ve metaların dünya ölçeğinde kazandığı dolaşım miktarı, hızı ve niteliği ile ayırt edilen yeni bir evreye girildiği tezince, bu evreye verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel toplumlar; kırsal alanda yaşayan, tarımsal üretim yapan, fazla nüfusu olmayan, otoriter ve dini toplumlardır.

Yanıt Açıklaması: Dönüşümcüler küreselleşmenin itici gücünün modernitenin birleştirici güçleri olduğunu savunurlar.

Yanıt Açıklaması: Organik dayanışma

Yanıt Açıklaması: Giddens'ın sınıflandırmasına göre  18. yüzyılda ortaya çıkan serbest girişimin hâkim olduğu, üretimleri sanayiye dayalı olan ulus devletler " Birinci Dünya Toplumları ya da Gelişmiş Ülkeler " grubunda yer almaktadır. Bu toplumlarda nüfusun büyük bölümü kentlerde yaşar ve sanayide istihdam edilir ve geleneksel toplumlarla karşılaştırıldığında sınıfsal eşitsizlikler daha az göze çarpar.

Yanıt Açıklaması: Etnosantrizm, basitçe ifade edecek olursak, diğerlerini yargılamak için ken- di toplumunun ve kültürünün bakış açısını ölçü olarak alan düşüncedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerden B ve C seçeneği Max Weber’in görüşleri, D ve E seçeneği ise Emile Durkheim’ın görüşleridir.

Yanıt Açıklaması: Evrimci kuramın en önemli temsilcileri Auguste Comte, Herbert Spencer, Emile Durkheim’dır. Comte geliştirdiği “üç hal yasası” ile toplumların geçirdiği değişmeyi bir başka deyişle evrimin evrensel yasasını açıklamaya çalışmıştır. Pozitivist bakış açısına sahip olan Comte bu yasayı geliştirirken yöntemsel olarak doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasında bir benzerlik kurmaya çalışmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim, bir toplumsal düzenden başka bir toplumsal düzene geçişin meydana getirdiği sorunlara ve bireyleri birbirlerine ve topluma bağlayan toplumsal bağın niteliğine odaklanmıştır. Bu çerçevede, toplumsal değişmeyi toplumların "dayanışma" biçimleri aracılığıyla çözümleyen Durkheim, mekanik ve organik olmak üzere iki tip dayanışma biçimi olduğunu öne sürmüştür. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme ekonomi, siyaset, eğitim, aile, kültür ve inançlar gibi toplum yapısının temel alanlarında var olan ilişkilerde ortaya çıkan farklılıklar olarak tanımlanmaktadır