Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Hukuki bir kavram olan egemenlik, ülke sınırları içinde herkesi bağlayan kararlar alabilen en üstün gücün devlet olduğunu ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Yerel, ulusal ve küresel arasındaki tarihsel ayrımların derinleşerek belirginleşmesi.

Yanıt Açıklaması: Bir bilim dalı olarak sosyolojinin ortaya çıkış nedeninin Batı Avrupa’da 17. ve 18. yüzyılda meydana gelen toplumsal değişim ve dönüşümü anlamaya ve açıklamaya çalışmak olduğu söylenebilir. Batı Avrupa’da ortaya çıkan Aydınlanma, Fransız Devrimi ve Endüstri Devrimi, bütün toplumsal, ekonomik hayatı değiştirmiş ve dönüştürmüştür. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme kavramı, herhangi bir değer yargısı içermez. Buna karşın ilerleme, kalkınma, gelişme ve evrim kavramları, değer yargısı içeren, belirli bir amaca yönelik olan bir değişmeyi vurgular. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Keza, milliyetçiliğin giderek sekülerleşen bir toplumsal zeminde hanedan ya da dini geleneksel meşrulaştırma biçimlerinin zayıflayan etkisini gidermeye yardımcı olabilecek yeni bir bağlılık odağı –ulus- ortaya çıkararak, devletlerin meşruiyet ihtiyacının doyurulmasında etkili olduğu da söylenmeli

Yanıt Açıklaması: Postmodernite, Aydınlanma projesine bir tepki olarak gelişen ve dünyayı kapsayıcı ve evrensel kuramlarla açıklayan söylemlere karşı çıkan bir düşünce biçimidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Modern devlet ilk kez Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Ateşli silahların keşfi, üretim artışı, ulaşım ve ticaret alanındaki gelişmeler, modern devletin Avrupa’da ortaya çıkışını tetikleyen başlıca unsurlardandır. Ancak Avrupa’nın hıristiyan olmasının bu noktada belirleyici olmadığını söylemek gerekir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: sanayileşme

Yanıt Açıklaması: Anthony Giddens (2005: 41) günümüz toplumlarını ekonomik, siyasal ve toplumsal düzeyde şu şekilde sınıflandırmıştır: Birinci Dünya Toplumları ya da Gelişmiş Ülkeler İkinci Dünya Toplumları Üçüncü Dünya Toplumları ya da Gelişmekte Olan Toplumlar Yeni sanayileşen ülkeler

Yanıt Açıklaması: Sanayisizleşme, sanayileşmiş ya da sanayileşmekte olan ekonomilerin, toplumların ya da bölgelerin, kısmen ya da tamamen sanayi öncesi bir forma dönmeleri sürecidir. ABD'de özellikle 1970'lerde gözlemlenen bu süreç 1980'lerde Avrupa'da ve 1990'larda da Japonya'da gözlenmiştir. Sanayisizleşmenin temeli sanayi kuruluşlarının emeğin daha ucuz olduğu ülkelere yönelmeleridir. Sanayinin coğrafi olarak yer değiştirmesi, ABD, Avrupa'nın gelişmiş ülkeleri ve Japonya gibi ülkeler için sanayisizleşme anlamına gelirken Çin başta olmak üzere birçok Uzak Doğu ve Güney Amerika ülkesi için ise yeni sanayileşme süreçleri anlamına gelmiştir. Doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme, toplumun yapısını oluşturan toplumsal ilişkiler ağının, toplumsal kurumların, birey ve grup davranışlarının, toplumsal norm ve değerlerin tarihsel olarak geçirdiği farklılaşma ve dönüşüm sürecidir.

Yanıt Açıklaması: Comte geliştirdiği “üç hal yasası” ile toplumların geçirdiği değişmeyi bir başka deyişle evrimin evrensel yasasını açıklamaya çalışmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Karl Marx hem toplum hem de toplumsal değişme ve dönüşüm analizinde temel olarak üretim biçimi kavramını kullanır. Marx’a göre üretim biçimi kavramı mülkiyet ilişkilerini; hangi koşullarda ve hangi araçlar kullanılarak üretim yapıldığını; üretimin kimler tarafından nasıl yapıldığını yani toplumsal üretim ilişkilerini gösterir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: "Büyük fabrikalarda yarı vasıflı kitle işçileri ile yüksek ücretli işçilerin konsantrasyonu." dönemin işgücü özelliği ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojinin genel karakteristik özelliğini belki de en iyi ifade eden Amerikalı sosyolog C. Wright Mills olmuştur. Mills’in, Türkçeye “sosyolojik düşün”, “sosyolojik tahayyül” gibi farklı biçimlerde de çevrilmiş olan ancak bizim burada sosyolojik imgelem olarak kullanacağımız kavramı, sosyolojinin çalışma bağlamında özgün katkısının da zemini olarak görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmeyi, toplumların dayanışma biçimleri aracılığıyla çözümleyen Durkheim, iki tip dayanışma biçimi olduğunu ileri sürer. Bunlardan biri mekanik dayanışma, diğer ise organik dayanışmadır. Bu dayanışma biçimlerini, işbölümü ve farklı meslekler arasındaki ayrımların büyümesiyle ilişkili olarak ele almıştır

Yanıt Açıklaması: Devlet, vatandaşa hizmet etmek için vardır. Ayrıca demokrasilerde siyasi iktidarlar seçimlerle gelir ve seçimlerle giderler. Tıpkı seçilmişler gibi neleri yapıp neleri yapamayacakları yasalarla belirlenmiş olan bürokratlar da seçimle gelenlere tabiidirler. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Keşifler, icatlar, coğrafi yayılma ve din ise toplumsal değişmeyi etkileyen kültürel faktörler arasında yer almaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: İktidar, bir kimsenin bir başkasına normalde yapmayacağı bir şeyi yaptırabilme gücünü ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Her biri sosyolojik düşüncenin gelişmesi açısından temel önemde olan yukarıdaki olaylar arasında, toprağa dayalı üretim yapan insanların, kentlerde, fabrikalarda ve madenlerde çalışan işçilere dönüşmesini ifade eden süreç "Endüstri Devrimi"dir. Söz konusu tarihsel süreç, 18. yüzyıl sonlarında İngiltere'de başlamış; 19. yüzyılda Batı Avrupa ve Amerika'ya yayılmıştır. Doğru cevap B'dir.