Türk Vergi Sistemi

Yanıt Açıklaması: Müellif, mütercim, heykeltıraş, ressam, bilgisayar programcısı gibi bazı meslek sahiplerinin veya mirasçılarının kitap, resim, heykel, şiir, hikâye, roman, makale, CD, disket, bilimsel araştırma ve incelemeleri, röportaj, fotoğraf, film, radyo ve televizyon oyunu gibi eserlerini satmak veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden istisna tutulmuştur (telif kazancı istisnası). Bu istisna bilim, sanat ve teknolojinin geliştirilmesi gayesiyle tesis edilmiştir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Örfi vergiler grubu içerisinde yer alan vergilere ise avarız vergileri, Gümrük vergileri, Ağnam vergisi, Ancemattin vergisi, Emlak vergisi (Emlak vergisi eksikliklerine rağmen Emlak vergisi Kanunu 1931 tarihli Arazi ve Bina Vergisi Kanun’a kadar yürürlükte kalmıştır), Musakkafat vergisi, Temettü vergisi, Bedel-i Asker, Bedel-i Nakdi, Bedel-i Tarik, Baş vergisi örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, bu Kanun’un ticari kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümleri de dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin üçer aylık dönemleri üzerinden, GVK’nın 103. maddesinde yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda (%15) geçici vergi öderler.

Yanıt Açıklaması: Tarh: Vergi alacağının kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibarıyla tespit eden idari muameledir. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 82.maddesinde altı bent halinde sayılan kazançlar arızi ka zançları oluşturmaktadır. Arızi kazançlar genel ola rak yapılması devamlılık arz etmeyen faaliyetlerden elde edilen gelirlerden oluşmaktadır. Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil) Vergiye tâbi arızi kazançlar arasında yer alır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Şu giderlerin, matrahtan ve gelir unsurlarından indirilmesine izin verilmemiştir: (GVK m. 90) Gelir vergisi ile diğer şahsi vergiler ve her ne şekilde olursa olsun vergi cezaları ve para cezaları, AATUHK hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler, VUK hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri.

Yanıt Açıklaması: Ticari ve sınai faaliyetin ticari kazancın kapsamına girebilmesi için, bu faaliyetin; Bir işletme organizasyonu çerçevesinde yapılıyor olması (objektif ölçüt). Örneğin, iş yeri açma, işçi çalıştırılması, ticaret siciline kaydolunması gibi. Süreklilik arz ediyor olması (subjektif ölçüt). Bağımsız olarak yapılıyor olması, gerekir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Belirli Bir Sınırın Aşılması Hâlinde Beyanname Verme Mecburiyeti Bulunan Gelirler Bu grup gelirler: Stopaja maruz kalmıştır, Ancak kanun koyucu, tutarın, belirlediği sınırın üstünde olmasından dolayı, ayrıca beyanname yoluyla vergilendirilmesini de arzulamıştır. II. ve III. öncüllerde verilen gelirlerin beyanı zorunludur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ücretlerin vergilendirilmesinde temel yöntem, stopaj usulü ile verginin alınması olup bu yöntem oldukça pratiktir. Örneğin 1.000 işçi çalışan bir iş yerinde her bir işçiye gelirini beyan edip vergini öde demek yerine işverenden 1.000 işçinin vergilerini keserek tek bir beyanname ile beyan etmesini istemek daha pratik ve daha az bürokrasi isteyen bir yol olacaktır. Ücret gelirlerinin çok önemli kısmının vergisi, bu şekilde, ödemenin yapılmasından önce kaynakta (ödemeyi yapan işveren tarafından) kesilmektedir. Stopaj oranı ücret gelirinin büyüklüğüne bağlı olarak %15 ile %35 arasında değişmektedir.

Yanıt Açıklaması: Beyanname Veren Mükelleflerin Yararlandığı İndirimler; - Eğitim ve sağlık harcamaları (%10), - İkinci emeklilik için ödenen katkı payları (%15), - Kamu kurumlarına, vakıflara yapılan bağış ve yardımlar (%5, %100), - Sponsorluk (%50, %100), - Ar-GE indirimi (%100), - Engellilik indirimi, - Önceki yıllarda maruz kalınan zararlar (5 yıl).

Yanıt Açıklaması: GVK m. 85’te düzenlenen bu durumlar aşağıda açıklanmaktadır: • Tacirler, çiftçiler ve serbest meslek erbabı ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetlerinden kazanç elde etmeseler bile yıllık beyanname vermek zorundadırlar. (GVK m. 85) • Vergisi stopaj yoluyla alınmamış ücret gelirleri, • Tutarı toplamı GVK, m. 86/d’de yazılı tutarı aşan, istisnaya konu olmamış ve üzerinden stopaj yapılmamış menkul, gayrimenkul sermaye iratları, • Kazanç ve iratların istisna haddini aşan kısımları (Bu durumda sadece istisna haddini aşan kısım beyan edilecektir.) (GVK m. 86, a)

Yanıt Açıklaması: Gelir esas olarak iktisadi bir kavramdır. İktisadi anlamda gelir, üretim faktörlerinin (emek, sermaye, toprak, müteşebbis) üretime katılmaları sonucu üretimden elde ettikleri değerlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ticari kazancın gerçek usulde tespit yöntemleri bilanço esası ya da işletme hesabı esasıdır. VUK’un 176. maddesinde tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmaktadır. İlgili maddede I. sınıf tüccarların, bilanço esasına göre, II. sınıf tüccarların işletme hesabı esasına göre defter tutacakları hüküm altına alınmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Vergi karnesi üzerinden ödeme yapan “diğer ücret” geliri sahipleri; yıllık vergilerinin yarısını şubat ayında, diğer yarısını da Ağustos ayında ödemektedir. (GVK m. 118) Yıllık beyanname veren mükellefler açısından vergi, vergilendirme dönemini izleyen yıl içinde ödenmesine rağmen; diğer ücretliler vergilerini, geliri elde ettikleri yıl içinde, yani daha erken ödemektedirler. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Stopaj yoluyla alınan gelir vergisinin ödenme süresi b eyannamenin verildiği ayın 26. günü akşamına kadardır.

Yanıt Açıklaması: Giderlerin indirilebilmesinin altı temel koşulu vardır: Birincisi, işle ilgili olmalıdır . İkincisi yapılan giderin ticari kazancın elde edilmesine ve sürekliliğinin sağlanmasına yönelik olması gerekir. Üçüncüsü, yapılan giderin belgelendirilebilmesi (VUK hükümleri çerçevesinde) gerekir. Dördüncüsü, yapılan giderin yasalarla yasaklanmış olmayan bir gider olması gerekir (rakip firmalalara ihaleye katılmama karşılığı ödenen paralar). Beşincisi, yapılan giderin tahakkuk etmiş olması gerekir. Altıncısı, yapılan giderin dönemsellik ilkesi çerçevesinde cari döneme isabet eden kısmının gider olarak kaydedilmesi. Yukarıdaki koşulları sağlayan tek seçenek E seçeneği olduğundan doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelir vergisi kural olarak mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunmaktadır. (GVK m. 83) Uygulamada mükellefler veya vergi sorumluları bu beyannameleri vermeleri için Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile anlaşmakta, onlara vekâletname vermektedirler. 84. madde de gelir vergisi beyanlarının yıllık, muhtasar veya münferit beyanname ile yapılacağı öngörülmektedir. Yıllık ve muhtasar beyanname tam veya dar, tüm mükellefleri ilgilendirirken, münferit beyanname sadece dar mükellefleri ilgilendirmektedir. Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilanço veya işletme hesabı esasına

Yanıt Açıklaması: Beyanname Veren Mükelleflerin Yararlandığı İndirimler: - Eğitim ve sağlık harcamaları (%10), - İkinci emeklilik için ödenen katkı payları (%15), - Kamu kurumlarına, vakıflara yapılan bağış ve yardımlar (%5, %100), - Sponsorluk (%50, %100), - Ar-GE indirimi (%100), - Engellilik indirimi, - Önceki yıllarda maruz kalınan zararlar (5 yıl) Şeklinde sıralanmaktadır. İletişim indirimi bunlardan biri değildir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: GVK m. 85’te düzenlenen mutlaka beyanname verilmesi gereken durumlar aşağıda açıklanmaktadır: • Tacirler, çiftçiler ve serbest meslek erbabı ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetlerinden kazanç elde etmeseler bile yıllık beyanname vermek zorundadırlar. • Vergisi stopaj yoluyla alınmamış ücret gelirleri, • Tutarı toplamı GVK, m. 86/d’de yazılı tutarı aşan, istisnaya konu olmamış ve üzerinden stopaj yapılmamış menkul, gayrimenkul sermaye iratları, • Kazanç ve iratların istisna haddini aşan kısımları (Bu durumda sadece istisna haddini aşan kısım beyan edilecektir.)