İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Edgeworth matematiksel iktisadın yanı sıra fayda teorisine de önemli katkı sağlamıştır. Bugün iktisat ders kitaplarının en önemli kavramlarından olan kayıtsızlık eğrileri ve sözleşme eğrileri, bugünküne yakın biçimde ilk kez onun tarafından dile getirilmiştir. Eğrilerin şeklinin orijine göre dışbükey olmasının azalan marjinal faydadan kaynaklandığı onun tarafından ileri sürülmüştür.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda soyutlamacı ve neoklasik iktisada ilk tepkiler Tarihçi Okul tarafından verilmiştir. Tarihçiler, zaman ve mekândan bağımsız bir iktisadi açıklamanın olamayacağını ifade ederler.

Yanıt Açıklaması: Friedman, ekonominin (konjonktürün) inişte olması hâlinde bile, tam istihdam amacıyla devletin önlem almasını reddeden bir yaklaşım sergilemiştir. Ayrıca, devletin sürekli olarak ortadan kaldıramayacağı “doğal bir işsizlik oranı” vardır. Ona göre, devletin istihdam programları, kredi alınmasına ve enflasyona yol açmakta, belirli bir zaman sonra da işsizliğin artışına neden olmaktadır. Doğal işsizlik hipotezinde, ekonomi her zaman klasiklerin iddia ettiği gibi tam istihdam düzeyinde dengede değildir. Monetaristler, insanların daha iyi bir iş arama veya işsizlik yardımından yararlanmaları neticesinde belirli bir süre işsiz kalabileceklerini, böylece ekonomide her an bir “doğal işsizlik” olabileceğini öne sürmüşlerdir. Doğal işsizlik oranı ekonominin yapısal özelliklerini ve iş gücü piyasasının koşullarını yansıtan bir olgu olup işsizliğin azaltılması uzun vadede bu koşulların iyileştirilmesine (örneğin, iş gücü piyasalarının tam rekabet koşullarına kavuşturulması, asgari ücret, işsizlik tazminatı gibi piyasa dışı uygulamaların kaldırılması) bağlıdır. Keynesyen yaklaşımda olduğu gibi harcamaları arttırarak işsizliği azaltma çabaları kısa vadede sonuç verse bile, uzun vadede enflasyon -ve belki de daha yüksek oranlı işsizlik- ile sonuçlanacaktır. Monetaristlere göre parasal istikrar işsizliği ‘doğal’ oran civarında tutabilir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: 2008 küresel krizi sonrasında iktisatçılar krize karşı iktisat politikalarında anlaşamayınca makroiktisadi düşünce okulları tekrar gündeme girdi. Bu çok sayıda makroiktisadi düşünce okulu, Nobelli iktisatçı Edmund S. Phelps’ın İsveç Lund Üniversitesi’nde verdiği konferansın yayınlanan kitabında yedi okul’a indirgenmektedir. Phelps’in incelediği bu yedi okul: • Keynes makroiktisadı • Monetarist/Paracı Gelenek • Yeni Klasik okul • Yeni Keynesgil okul • Arz-Yönlü makroiktisat • Neoklasik ve Neo-Neoklasik Reel Konjonktür/İş çevrimiTeorisi • Parasal Olmayan İşsizlik Dalgalanmaları: Yapısal okul olarak belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Keynes'e göre, ekonomi her zaman büyüme ve daralmalara gebedir; çünkü planlanan yatırım harcamaları sürekli değişir. Planlanan yatırımlarda meydana gelen değişim, ulusal gelir ve çıktı düzeyinde daha büyük miktarda bir değişime yol açar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Planlanan yatırımlardaki sürekli değişme, iktisadi dalgalanmalara neden olur.

Yanıt Açıklaması: Rasyonel Beklentiler Teorisi’ne göre ekonomide para arzı artırıldığı zaman, bireyler, bunun belli bir dönem sonra fiyatlar genel seviyesi ile birlikte nominal faiz oranını da yükseltebileceğini tahmin edebilirler. Bireyler para arzının enflasyonist bir etki yaratacağını bildikleri için buna karşı rasyonel davranışlarda bulunacaklardır. Örneğin, işçiler nominal ücretlerin enflasyon oranında artırılmasını isteyeceklerdir. İşçilerin bu taleplerinin işverenler tarafından kabul edilmesi olasılığı yüksektir. Zira işverenler de fiyatlar genel seviyesinin artmasının kendi kârlarını arttıracağını önceden “rasyonel” bir şekilde tahmin edebileceklerdir. Sonuç olarak, para arzının arttırılması reel milli gelir ve istihdam düzeyinde önemli bir değişiklik yaratmayacak sadece enflasyonist bir etki doğuracaktır.

Yanıt Açıklaması: Monetarizmin temel özelliği, klasik iktisadın “paranın etkisizliği” öngörüsünü kabul etmesi ve Keynes’in uzun dönemi ihmal etmesini ve kamu müdahalelerini içeren politikalarını eleştirmeleridir. Monetarizm, nominal milli gelir düzeyinin belirlenmesinde ve değişmesinde parasal faktörlerin önemini vurgulayan doktriner bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: I. Milton Friedman tarafından ortaya atılmıştır. (Doğru) II. Sürekli gelirin tanımı uzun dönemde beklenen ortalama gelir şeklindedir. (Doğru) III. Bireylerin gelir beklentilerini rayonel bir biçimde oluşturduğunu varsayar. (Yanlış) Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Stanley Jevons.

Yanıt Açıklaması: Gelir ile tüketim arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de Clapham’da doğan Marshall, 1865 yılında Cambridge Üniversitesi’nden mezun olmuştur. 1885 yılında da Cambridge Üniversitesine profesör olarak atanmıştır. 1890 yılında en önemli eseri olan Ekonominin İlkeleri adlı kitabının yayımlanmasına kadar görüşlerini daha sonra Cambridge sözlü açıklama geleneği hâline gelen konferans ve sohbetleri sırasında öğrencilerine ve meslektaşlarına aktarmıştır. Ekonominin İlkeleri adlı kitabından sonra Sanayi ve Ticaret (Industrly and Trade, 1919) ve Para Kredi ve Ticaret (Money Credit and Commerce, 1923) en önemli kitaplarıdır

Yanıt Açıklaması: İnsanların tercihlerinde, kendilerine en az maliyet yükleyecek ve en fazla fayda veya kazanç sağlayacak seçenekleri tercih etmeleri rasyonellik ilkesi olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Tüketim ve yatırım harcamalarının cari gelire eşit olduğu düzey denge ulusal geliri belirler.

Yanıt Açıklaması: Uyumcu Beklentiler Teorisi’ne göre gelecekteki fiyat seviyesi önceki dönem(ler)deki fiyatların seviyesine göre belirlenir. Bu teoriye göre özellikle son dönemdeki fiyatlar genel seviyesi ortalaması, gelecekteki fiyatların tahmin edilmesinde önemli rol oynar. Örneğin, enflasyon oranı önceki yıl %20 ise bireyler cari yıl enflasyon oranının da %20 olacağını beklerler. Eğer cari yıl içerisinde enflasyon oranı artarsa (azalırsa) bireyler sonraki yıldaki enflasyon oranının da artacağını (azalacağını) tahmin ederler.

Yanıt Açıklaması: Keynes'e göre, toplam talep; ulusal gelirin, üretim düzeyinin ve istihdamın en önemli belirleyicisidir ve toplam talep toplam harcamalardan meydana gelir. Toplam harcamaların; ekonomideki tüketim, yatırım, kamu harcamaları ve net ihracatın toplamından oluştuğunu söylemiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplam harcamaların aşırı yüksek olmasından kaynaklı ortaya çıkan enflasyonla mücadele etmek için ise devlet harcamalarını azaltmalı, özel tüketim harcamalarını azaltmak için vergileri arttırmalı veya yatırım harcamalarını azaltmak için faiz oranını yükseltmek üzere para arzını kısmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir malın değeri, sağladığı faydaya bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Keynesgiller arasında Edmund Pheps, N. Gregory Mankiw, Robert Gordon, David Romer ve Alan Blinder gibi önde gelen iktisatçılar vardır.

Yanıt Açıklaması: Bir kurumdan bahsedebilmek için yazılı veya yazılı olmayan, birbirini destekleyerek bir bütünlük oluşturan ve göreli olarak sürekliliği olan kurallar dizisi ile bu kuralların öngördüğü biçimde hareket edilmesini temin eden bir yaptırım mekanizmalarının bulunması gerekir. Buradaki anahtar kavram yaptırım gücüdür. Zira yaptırım gücü olmayan kurallar kümesine kurum diyemeyiz. Doğru cevap B'dir