İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: I. Devletin ekonomik hayat üzerindeki ayrıntılı müdahaleleri ortadan kaldırılmalıdır. (Doğru) II. İthal kotaları ve ihracat kısıtlamaları kaldırılmalıdır. (Doğru) III. Yeni girişimlerin kurulması konusunda cesaret kırıcı olan sübvansiyonlara son verilmelidir. (Doğru) IV. Hükümetin dengeleyici paracı/moneter ya da maliye politikalarına başvurabilmelidir. (Yanlış, bu Yeni Keynesgil İktisadın politika yaklaşımları arasındadır.) Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Monetarist görüşte para arzındaki artışın 6-9 ay sonra milli geliri, 12-18 ay sonra da fiyatları artırıcağı öngörülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Marshall Makası olarak.

Yanıt Açıklaması: Tümevarım.

Yanıt Açıklaması: Eski Kurumcu İktisat, Veblen ile Commons’ın görüşlerine dayalı olarak geliştirilen ve neoklasik iktisadi analizin iktisadi olayları anlamak ve açıklamak için geçersiz olduğunu, birey davranışlarının içinde bulundukları kurumsal kısıtlar bilinmeden anlaşılamayacağını, bu nedenle de iktisadi analizin kurumların iktisadi hayattaki rollerinin açıklanmasına yönelmesi gerektiğini savunan kurumcu ekoldür.

Yanıt Açıklaması: İnsanların tercihlerini yaparken kendilerine en az maliyet yükleyecek ve en fazla fayda ve kazanç sağlayacak seçenekleri tercih etmeleri "rasyonellik ilkesi" olarak tanımlanmaktadır. Rasyonellik ilkesi, maksimizasyon ilkesiyle beraner neoklasik iktisadın iki temel aksiyomundan biridir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Monetaristler, insanların daha iyi bir iş arama veya işsizlik yardımından yararlanmaları neticesinde belirli bir süre işsiz kalabileceklerini, böylece ekonomide her an bir “doğal işsizlik” olabileceğini öne sürmüşlerdir. Doğal işsizlik hipotezinde, ekonomi her zaman kasiklerin iddia ettiği gibi tam istihdam düzeyinde dengede değildir. Doğal işsizlik oranı ekonominin yapısal özelliklerini ve iş gücü piyasasının koşullarını yansıtan bir olgu olup işsizliğin azaltılması uzun vadede bu koşulların iyileştirilmesine (örneğin, iş gücü piyasalarının tam rekabet koşullarına kavuşturulması, asgari ücret, işsizlik tazminatı gibi piyasa dışı uygulamaların kaldırılması) bağlıdır. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sonuçta milyonlarca insanı etkileyen kriz büyük bir yoksulluk ve sefalete neden oldu. Bu durumlar Klasik İktisat’ın öğretilerinin işe yaramadığına ve ekonomideki tüm bu sorunlarla etkin bir şekilde mücadele edecek devlet kontrolüne ihtiyaç duyulduğuna işaret ediyordu.

Yanıt Açıklaması: Pareto optimumu.

Yanıt Açıklaması: Keynesyen yaklaşım iktisadi düşüncenin en önemli okullarından biridir. Bu okul John Maynard Keynes tarafından 1936’da yazılan “İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” adlı kitapla başlar ve halen Ortodoks İktisat’ın içinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Bizzat Marshallyan gelenek içinde yetişen Keynes’in fikirleri Neo Klasik İktisat’a bir tepki niteliğindedir. Her ne kadar Keynes Neo Klasik okulun bazı yanlarını sert bir şekilde eleştirse de bu okulun bazı varsayım ve yöntemlerini kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Azalan marjinal fayda kavramından.

Yanıt Açıklaması: Gelirin tüketime gitmeyen kısmı tasarrufa ayrılacağına göre, marjinal tüketim eğilimi 0, 80 ise, marjinal tasarruf eğilimi (MPS) 0,20 olacaktır (MPS=1-0,80=0,20) MPS'yi çarpan formülünde yerine koyduğumuzda; k=1/0,20=5 olacaktır. Yani çarpanın değeri 5'tir. Bunun anlamı harcama artşı kendisinden 5 kat daha fazla gelir artışına yol açar. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet kriz dönemlerinde genişletici para politikası aracılığıyla faiz oranlarının düşmesini sağlayarak özel yatırımların artmasını sağlayabilir. Fakat faiz oranlarını düşürürken de bazı sınırlılıklar ortaya çıkmaktadır. Likidite tercihi (para talebi) eğrisi faiz oranlarının çok düşük olduğu seviyelerde oldukça yatıklaşmaktadır. Bu durumda merkez bankası tarafından piyasaya sokulan yeni parayla kişiler tahvil satın almak yerine ellerinde atıl vaziyette tutmaktadırlar, bu seviyeden sonra faiz oranı daha fazla düşmemektedir. Keynes'in likidite tuzağı olarak adlandırdığı bu şartlarda ciddi bunalımlarla mücadele etmekte para politikası etkililiğini yitirmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Fransız düşünürü ve reformcusu olan Anne R.J. Turbot Fizyokrat düşünürlerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Neoliberal düşüncenin çağımızdaki güçlü temsilcisi Milton Friedman aşağıdaki bazı önerileri ile dikkatleri çekmiş ve liberal ekonomik düşüncenin ekonomik hayata getirdiği alternatifleri açıklamıştır. Friedman’ın ekonomik önerilerinden bazıları şunlardır: Devletin ekonomik hayat üzerindeki ayrıntılı müdahaleleri ortadan kaldırılmalıdır. Destekleme alımlarına son verilmelidir. Genel fiyat ve ücret kontrollerine son verilmelidir. Kamu toplu konut yapımı ve konut yapımını desteklemeye yönelik yardım programları teşvik değil iptal edilmelidir. Bunlar dışında ise: Piyasanın işleyişini engelleyen ve yeni girişimlerin kurulması konusunda cesaret kırıcı olan sübvansiyonlara son verilmelidir. Enflasyonu kamçılamaktan ve daha önce hiç görülmemiş derecede yüksek bir istikrarsızlık meydana getirmekten başka bir yararı olmayan parasal reformlar, hükümetlerin inisiyatif kullanamayacakları sağlam esaslara bağlanmalıdır. Devletin sosyal güvenlik kurumları aracılığı ile topladığı fonlar, sorunları çözmede çare olamaz. Devlet bu işlerle uğraşmamalıdır. İthal kotaları ve ihracat kısıtlamaları kaldırılmalıdır. Belli işlerin ve mesleklerin ruhsat ile sınırlandırılması uygulamasından vazgeçilmelidir. Ulusal parkların, posta taşıma hizmetlerinin ve paralı otoyolların devlet mülkiyetinde olması ve işletilmesi devletçe yapılmamalıdır. Bunlarla birlikte devletin yapacağı işler de bulunmaktadır. Devlet teknik tekelleri engellemeli, ekonomik oyunun kurallarının uygulanmasını sağlamalı ve ihtilaflarda hakemlik yapmalı, rekabeti geliştirmeli, parasal çerçeveyi sağlamalı.

Yanıt Açıklaması: Günlük dilde kurum, kuruluş, tesis, evlilik, aile, mülkiyet gibi insanlar tarafından oluşturulan şeyleri ifade etmek üzere kullanılır. Sosyal bilim literatüründe ise kurum, genel olarak istikrar, düzenlilik ve süreklilik gösteren inanç, davranış veya faaliyet biçimine denmektedir. Kurum, Birey davranışlarının meşruiyet sınırlarını belirleyen ve yaptırım gücüyle desteklenen inanç ve kurallar bütünüdür.

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisatçıları paranın yansızlığı (nötr) ilkesini uzun dönemde kabul etmekle beraber, paranın kısa dönemde etkili olduğunu kabul etmektedirler. Ekonomide para uzun dönemde etkisiz ise para stokundaki yüzdesel artışlar, uyum sürecinden sonra reel değişkenler üzerinde, örneğin üretim ya da tüketim miktarında veya nispi fiyatları etkilemeksizin sadece aynı oranda fiyatlar genel düzeyinin artmasına neden olurlar. Bu nedenle Monetarizm, ekonomik gelişmenin ve istikrarın gerçekte dolaşımdaki para miktarı üzerinden yönetilmesini talep etmektedir.

Yanıt Açıklaması: 19. Yüzyılda soyutlamacı ve neoklasik iktisada ilk tepkiler Tarihçi Okul tarafından verilmiştir. Tarihçiler, zaman ve mekândan bağımsız bir iktisadi açıklamanın olamayacağını ifade ederler. Gustav Schmollar, Alman Tarihçi Okulun genç kuşağının önde gelen öncülerinden birisidir.

Yanıt Açıklaması: Firma davranışlarının çözümlenmesinde marjinal değerleri kullanan ve monopol teorisine ilk önce katkıda bulunan Augustin Cournot (1801-1877); Soyutlanmış Devlet isimli eserinde marjinal verimlilik teorisinin ipuçlarını taşıyan görüşler ileri süren Johann H. Von Thünen (1783-1850); azalan marjinal fayda, tüketici artığıve fiyat farklılaştırılması gibi konularda önemli katkıları olan Jules Dupuit (1804-1866) gibi isimler marjinalizmin erken öncüleri arasında yer almışlardır. Bu öncüler arasında, özellikle sübjektif değer teorisinin kurucusu kabul edilen ve tüketici davranışları ve talep teorisi bakımından önem taşıyan katkıları bulunan F. Herman Gossen (1854) özellikle dikkati çekmektedir. İktisatta azalan marjinal fayda yasası’nı ilk formüle eden kişi Gossen’dir. Gossen’in birinci yasası denilen bu ilkeye göre, bir malın tüketimi arttıkça tüketimde kullanılan her ilave malın faydası bir öncekine göre daha düşük olur.

Yanıt Açıklaması: Keynes tüketim ve gelir arasındaki ilişkiyi incelerken insan doğasına vurgu yapmıştır. Keynes'e göre insanların geliri arttığında tüketimlerini arttırırlar fakat tüketimlerini gelirlerindeki artış miktarından daha az miktarda arttırırlar. (C) tüketim ve (Y) geliri ifade etmek üzere, gelir ile tüketim arasında pozitif yönlü bir ilişki söz konusudur. Yani gelir arttıkça tüketim de artar. Tüketim fonksiyonu aşağıdaki gibi tanımlanabilir: C = f (Y) Doğru cevap D'dir.