İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Veblen Aylak Sınıfın Teorisi isimli eserinde, israfçı tüketim üzerinde özellikle durmaktadır. Buna gösterişçi tüketim veya Veblen etkisi denilmektedir. Gösterişçi tüketimde bir mal veya hizmetin faydası, sahip olduğu niteliklerden değil, kişinin alım gücünün yüksekliğini yansıtarak başkalarına gösteriş yapmanın verdiği hazdan kaynaklanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Marx “klasik emek değer teorisini” Ricardo’dan farklı kullanarak işçilerin burjuvazi tarafından sömürüldüğünü ortaya koymuş ve kapitalizmi eleştirmiştir. Sömürü, ona göre, sistemle iliştirilmiştir ve işçinin sömürülmesinin nedeni üretim araçlarına sahip olmamasındandır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Keynesyen yaklaşımın başarısının ardında yatan temel etkenlerden biri de döneminin en büyük problemleri olan durgunluk ve işsizliği ele alması ve çözüm yolları sunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Birinci kuşak marjinalistlerden olan Stanley Jevons “Değer yalnızca nihai düzeydeki faydaya bağlıdır.” diyerek emek-değer teorisine itiraz eder. Ona göre üretim maliyetleri arzı belirler, arz faydanın nihai düzeyini belirler, nihai fayda düzeyi de değeri belirler. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Amerika’nın bu dönemi, çalışma saatlerinin uzun, konutlaşmanın yetersiz olduğu, güvenliğin sağlanamadığı, büyük çaplı işsizliğin ortaya çıktığı, yaşlıların korunmadığı, birçok işçi çocuğu için yüksek öğretimin mümkün olmadığı, iş güvenliğinin bulunmadığı, sağlık ve güvenlikle ilgili düzenlemelerin yetersiz olduğu, işverenlerin örgütlenip işçileri özel yaşamlarında bile baskı altında tuttukları, yoğun göç dalgalarının işçi ücretlerini aşağıya doğru çektiği bir dönemdi.

Yanıt Açıklaması: Fiyatların genel düzeyinin sürekli olarak düşmesine deflasyon denir.

Yanıt Açıklaması: Sermayenin gelecekteki gelirlerle yapacağı katkı üç unsura bağlıdır. Bunlar; Sermayenin üretkenliği, Firmanın sattığı ürünün fiyatına yapacağı katkı, Yeni sermayenin kullanımıyla birlikte ortaya çıkacak ücretlerdeki artış ve ham madde maliyetidir.

Yanıt Açıklaması: Keynes’in fikirleri Neo Klasik İktisat’a bir tepki niteliğindedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da 1870’lerden sonra ortaya çıkan ve iktisadi davranışları marjinal fayda kavramı ile açıklayan yeni iktisada ilişkin bir nitelendirmedir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisadın bugünkü ders kitaplarına girecek biçimde formüle edilmesinde en büyük katkısı olan kişi şüphesiz Alfred Marshall'dır. Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Buna bağlı geçmiş yatırımlardan biriken amortismanlar hızlı bir şekilde tekrar sisteme döndürülememiştir. Bu sorunlar liberalizmin doğal yapısında ortaya çıkabilecek olağan durumlar olarak nitelendiriliyordu, liberal kapitalizmin içinde bu sorunların kendi kendine ortadan kalkması gerekiyordu. Ancak işler beklendiği gibi gitmedi.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonomide başkalarının durumunu kötüleştirmeden hiç kimsenin durumunun iyileştirilemeyeceği genel denge durumuna da Pareto optimumu denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Fizyokrasi'nin esasını, gerek toplumsal alanlarda gerekse ekonomi alanında, "doğal düzen" oluşturmaktadır. Toplumun işleyişi de tıpkı fiziksel olaylarda olduğu gibi doğal düzen içinde gerçekleşmektedir. Doğal düzen özel mülkiyet ve ekonomik serbestiye dayanır. Sorunun cevabı E'dir.

Yanıt Açıklaması: Friedman ABD ile ilgili yaptığı çalışmalarında, nominal para arzının gerçekte merkez bankası tarafından, reel para miktarının ise, iktisadi aktörler tarafından belirlediğini tespit etmiştir. İktisadi aktörler veri reel gelir düzeylerinde belirli bir reel ankes tutmayı arzulamaktadır. Bu kararları ile aynı zamanda harcama düzeyleri hakkında da karar vermekte ve böylece mal arzı veri iken fiyat düzeyini belirlemiş olmaktadırlar. Dolayısıyla reel para miktarı tanımından nominal para miktarı veri iken iktisadi aktörlerin reel para miktarını belirledikleri sonucu ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Keynesgil İktisatçılar, Yeni Klasik İktisadın rasyonel beklentilere dayalı varsayımını ve Keynes’in fiyatlar ve ücretler katıdır varsayımını kabul ederler. Yeni Keynesgiller Keynes’e ilave olarak, nominal katı/yapışkan fiyatların ve ücretlerin varlığını menü maliyetleri, mark-up fiyatlama gibi etkenlere bağlamaktadırlar. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İktisatta azalan marjinal fayda yasasını ilk formüle eden kişi F. Herman Gossen'dir. Bu ilkeye göre, bir malın tüketimi arttıkça, tüketimde kullanılan her ilave malın faydası bir öncekine göre daha düşük olmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Klasik teorinin “arz-talep-fiyat” üçlüsüne karşılık, Keynes, “tasarruf-yatırım-gelir” üçlüsünü ortaya atar. Keynes’in görüşlerinde Klasiklerin fiyat mekanizmasının yerini gelir mekanizması alır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa iktisadi düşüncesinde ve ulusal ekonomi politikasında 15.-18. yüzyıllar aralığını kapsayan dönem merkantilizm olarak adlandırılır. Merkantilizm’in kökeni merkant kelimesinden gelmekte olup Latince tüccar anlamına gelmektedir. Orta Çağ ile Fizyokrasi arasında özellikle Batı Avrupa’da yaşayan bir iktisadi düşünce akımı’dır. Bu düşünce akımına göre, devletin zenginleşmesini sağlamak ekonomi politikalarının hedefidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal bilim literatüründe ise kurum, genel olarak istikrar, düzenlilik ve süreklilik gösteren inanç, davranış veya faaliyet biçimine denmektedir. Kurumları  “formel kurumlar” ve “enformel kurumlar” olarak ikiye ayırabiliriz. Formel kurumlar, devletin yaptırım gücü ile desteklenen, enformel kurumlar ise devletin yaptırım gücüne ihtiyaç duymadan varlığını sürdüren kurumlardır. Mahkeme ve polis gücü ile hayata geçirilen hukuk sistemi, formel kurumlara, adab-ı muaşeret kuralları da enformel kurumlara örnek verilebilir. Bir toplumda enformel ve formel kurumların birbirini desteklemesi ve tamamlaması ekonomik faaliyetlerin işlem maliyetlerini düşürür.

Yanıt Açıklaması: I. St. Thomas dinî dogmaları esas almakla birlikte toplum hayatının maddi yönüne de ilgi göstermiştir. (Doğru) II. St. Thomas, sınırsız kazanç hırsının sonucu olarak ortaya çıkan ticari faaliyetleri de hoş görmektedir. (Yanlış, St. Thomas, ticari kazancı, köleliği ve özel mülkiyeti kabul etmekle birlikte sınırsız kazanç hırsının sonucu olarak ortaya çıkan ticari faaliyetleri de hoş görmemektedir) III. Oresme, tağşiş’in sonuçlarından biri olarak  kötü paranın, iyi parayı kovacağını ileri sürer. (Doğru) Cevap D şıkkıdır.