İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Rasyonellik ilkesi, insanların kendilerine en az maliyet yükleyecek ve en fazla fayda veya kazanç sağlayacak seçenekleri tercih etmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Kurumcu iktisatçılara göre tüm iktisadi davranışlar, üretim ve tüketim alışkanlıkları, bireysel zevkler bile bir şekilde o toplumdaki kurumlar tarafından biçimlendirilmektedir. Kurumcu iktisatçıların analizleri bu ön kabule dayanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğal faiz oranı, Wicksell'e göre, parasal değişkenlerden etkilenmeyen sermayenin reel getirisini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Yeni klasik yaklaşım, uyumcu beklentiler hipotezine karşı geliştirdiği rasyonel beklentiler hipotezi ve merkez bankalarının ekonomiye müdahalesine karşı geliştirdiği politika etkisizliği hipotezi ile makroiktisadi düşüncede devrim yaratmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Augustin Cournot.

Yanıt Açıklaması: Keynes'e göre, piyasaların tam istihdama yönlenmesini engelleyen en önemli nedenlerden birisi fiyat ve ücret katılığıdır. Fiyatların ve ücretlerin aşağı doğru yapışkan olması nedeniyle fiyat mekanizması düzgün bir şekilde çalışamamaktadır. Dolayısıyla, Klasik ve Neo Klasik iktisatçıların öngördüğünün aksine, piyasalar sürtünmesiz değildir; fiyatlar ve ücretler esnek değil, katıdır. Mal piyasasında fiyatlar, faktör piyasasında ise ücretler aşağı doğru gitmekte isteksizdir. Ekonominin genişlemekte olduğu dönemlerde ücret ve fiyatların yükselebilmesine rağmen, durgunluk dönemlerinde kolay kolay düşemezler. Fiyatlar esnek olmadığı için de mal piyasasında arz veya talep fazlalıkları kendiliğinden ortadan kalkmaz. Emek piyasasında da ücretler düşemediği için emek arz ve talebi eşitlenemez. Kısaca piyasaların kendi kendini temizleyeceği görüşü geçerli değildir, işsizlik kendi kendine ortadan kalkmaz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İşverenlerin zımni bir sigortalama sağlayarak işçilerinin risklerini yüklenmeleri durumudur. Resmi ve aleni sözleşmeye girmeyen bazı zımni güvenceleri ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Marshall’ın, Walras / Pareto / Menger’in geliştirdiği öneriler temelinde sentezlediği “Neo-klasik” iktisat 20. yüzyılın başlarında iktisadın “bağımsız” bir disiplin olarak doğmasına yol açtı. Bu dönemde sosyoloji, toplumlarda üretim, değişim ve bölüşüm ilişkilerini inceleyen iktisadi analiz dışında bağımsız yeni bir disiplin haline geldi.

Yanıt Açıklaması: Fisher de Walras ve Pareto gibi ekonomi biliminin geleceğinin matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin kullanılmasında olduğunu düşünüyordu. Fisher Amerika’nın ilk matematiksel iktisatçısı da sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Milton Friedman, Sabit Oranlı Parasal Büyüme Kuralı dışında parasal istikrar için aşağıdaki önerilerin de önemli olduğunu belirtmektedir: Açık piyasa işlemlerinin yönetimi parasal büyüme kuralına uygun olarak yürütülmelidir. Merkez bankası, ticari bankaların kendi kasasında bulunan mevduatlarına piyasa faiz oranları kadar (örneğin, kısa vadeli devlet tahvillerine ödenen faiz kadar) faiz ödemelidir. Merkez bankasının zorunlu rezerv oranlarını değiştirme olanağı ortadan kaldırılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Keynes’e göre, ekonomi her zaman büyüme ve daralmalara gebedir; çünkü planlanan yatırım harcamaları sürekli değişir. Planlanan yatırımlarda meydana gelen değişim, ulusal gelir ve çıktı düzeyinde daha büyük miktarda bir değişime yol açar. Yatırım harcamaları; faiz oranı ve sermayenin marjinal verimliliği tarafından birlikte belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Veblen Aylak Sınıfın Teorisi isimli eserinde, israfçı tüketim üzerinde özellikle durmaktadır. Gösterişçi tüketimde bir mal veya hizmetin faydası, sahip olduğu niteliklerden değil, kişinin alım gücünün yüksekliğini yansıtarak başkalarına gösteriş yapmanın verdiği hazdan kaynaklanmaktadır. Bir mülkün, onu sahip olana kazandırdığı statüsüne bağlı olarak talep edilmesi buna güzel bir örnektir. Bu tüketim türünde, malın niteliklerinin değil, onun pahalı olması, yani bir güç gösterisini sergilediği için pahalı olmanın bizzat kendisi bir değer ifade etmektedir. Tüketim üzerindeki bu etkiye literatürde Veblen etkisi denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kısmi denge analizinde denge üzerinde etkisi olabilecek ilgili diğer tüm değişkenler sabit kabul edilip bir değişkenin değerlerindeki değişikliğin olası sonuçları incelenir. Bu analizi geliştiren iktisatçı Alfred Marshall'dır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mikro iktisat, bireysel karar vericilerin davranışlarını incelerken makro iktisat ise ekonomik birimlerin toplu davranışlarını inceler.

Yanıt Açıklaması: Jevons ile aynı yıl, yani 1871’de, Viyana’da Karl Menger İktisadın İlkeleri isimli bir eser yayımlar. Bu kitabıyla Menger’in neoklasik okulun Avusturya versiyonunu kurduğu kabul edilir

Yanıt Açıklaması: Klasik yaklaşım uyumcu beklentiler hipotezine karşı, rasyonel beklentiler hipotezi ve merkez bankalarının ekonomiye müdahalelerine karşı geliştirdiği politika etkisizliği hipotezi ile makroiktasadi düşüncede devrim yaratmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fiyatların genel düzeyinin sürekli olarak düşmesine deflasyon denir. Deflasyon sadece aşırı ciddi ekonomik bulanım dönemlerinde ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisadın bugünkü ders kitaplarına girecek biçimde formüle edilmesinde en büyük katkısı olan kişi şüphesiz Marshall’dır. Ekonomi’nin İlkeleri, kendisi hayattayken bile tam sekiz baskı yapmış, daha sonra da defalarca basılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisat temelde bir denge iktisadıdır. Walras, Pareto ve Edgeworth genel denge modeli üzerine çalışmışlardır. Ama, hem daha kolay anlaşılabilir hem de daha yaygın uygulama alanı olan Marshall’ın geliştirdiği kısmi denge modelidir. Birinci ve ikinci kuşağın geliştirdiği hem genel hem de kısmi denge modelleri, zaman unsurunu dikkate almayan, ekonomiyi belirli bir anda fotoğraflamayı amaçlayan statik denge modelleridir.

Yanıt Açıklaması: İşlem maliyetleri, iktisadi değerlerin sahiplenebilme hakkının bireyler arasında değiştirilmesi ve bireylere özgü bu hakların uygulanabilmesi sırasında ortaya çıkan maliyetlere denmektedir. Bu kavram 1991 yılında iktisatta Nobel ödülünü alan Ronald Coase'un, 1937 yılında kaleme aldığı Firmanın Doğası isimli makalesine dayanmaktadır. Doğru cevap B'dir.