Toplu İş Hukuku

Yanıt Açıklaması: A şıkkı doğrudur. Toplu iş uyuşmazlığının zorunlu tahkime götürülebilmesi için öncelikle barışçı çözüm yollarının tüketilmesi gerekir. Bu nedenle, zorunlu tahkime gidilebilmesi için toplu görüşmelerde anlaşma sağlanamaması üzerine arabuluculuk aşamasının işletilmesi, buradan da bir anlaşma elde edilememesi gerekir. Bundan başka, zorunlu tahkim sürecinin işletilebilmesi için tarafların özel (gönüllü) tahkim yoluna da gitmemiş olmaları gerekir. Bu esaslara bağlı kalınarak,  Grev ve lokavtın yasak olduğu uyuşmazlıklarda, arabulucu tarafından düzenlenen Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 50. maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen tutanağın tebliğinden itibaren taraflardan biri altı işgünü içinde Yüksek Hakem Kuruluna başvurabilir (m.51). Grev ve lokavtın erteleme süresinin uyuşmazlıkla sonuçlanması halinde sürenin bitiminden itibaren taraflardan biri altı işgünü içinde Yüksek Hakem Kuruluna başvurabilir (m.51, m.63/3). Grev oylaması sonucunda grev yapılmaması yönündeki kararın kesinleşmesinden itibaren altı işgünü içinde işçi sendikası Yüksek Hakem Kuruluna başvurabilir (m.51, m.61/3). Yüksek Hakem Kurulu başvuru dilekçesinin alındığı günden başlayarak altı işgünü içinde başkan ve en az beş üyenin katılımı ile toplanır. Yüksek Hakem Kurulu, toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlar (m.56).

Yanıt Açıklaması: Üyenin isteğiyle üyelikten ayrılmasına çekilme (istifa) denir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu işçi sendikaları için toplu iş sözleşmesi yapma yetkisini iki temel koşula bağlamıştır. İlk koşul, kurulu bulunduğu işkolunda Türkiye çapında yüzde bir barajı aşma koşuludur. İkinci koşul ise toplu iş sözleşmesi yapılmak istenen işyeri veya işyerlerinde çalışan işçilerin yarıdan bir fazla çoğunluğuna sahip olunmasıdır. İşletme toplu iş sözleşmesinde ise işletme kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilerin toplamının yüzde kırkına sahip olmak gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özel tahkim, toplu çıkar uyuşmazlığının her aşamasında uyuşmazlığı ortadan kaldırmak amacıyla uyuşmazlık taraflarının aralarında anlaşarak başvurdukları veya toplu iş sözleşmesinde yer alan düzenlemelere dayanarak gittikleri barışçı bir çözüm yoludur. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: kuruluşların gelir ve giderlerine ilişkin mali denetimleri, en geç iki yılda bir 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre denetim yetkisine sahip yeminli mali müşavirlerce yapılır

Yanıt Açıklaması: Arabuluculuğun olağan arabuluculuk ve olağanüstü arabuluculuk olmak üzere iki türü vardır. Arabuluculuk faaliyetiyle, mücadeleci çözüm yollarına veya zorunlu tahkime başvurulmaksızın, mevcut uyuşmazlığın anlaşarak çözümlenmesinde, uyuşmazlık taraflarına yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Özel (Gönüllü) Tahkim : Taraflar anlaşarak toplu hak veya çıkar uyuşmazlıklarının her safhasında özel hakeme başvurabilirler. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sarı Sendika: Güçlü işverenler karşısında sendika özgürlüğünün korunamadığı, işveren güdümündeki sendikalardır. Cevap: C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Evrensellik işlevi toplu iş sözleşmesinin işlevlerinden biri değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre işçi sendikaları için toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin koşulları şunlardır: • Kurulu bulunduğu işkolunda Türkiye çapında yüzde üç barajını aşmış olmak, • Toplu iş sözleşmesi yapılmak istenen işyeri ve işyerlerinde yarıdan bir fazla çoğunluğa, işletmelerde ise işletme kapsamındaki işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısının yüzde kırkına sahip olmaktır.

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmesinin ard etkisi, her ne sebeple olursa olsun sona eren top­lu iş sözleşmesinin bireysel iş sözleşmesine ilişkin (normatif) hükümlerinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam etmesidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Verilenlerin tamamı toplu iş sözleşmesinden yararlanabilir.

Yanıt Açıklaması: 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu işçi sendikaları için toplu iş sözleşmesi yapma yetkisini iki temel koşula bağlamıştır. İlk koşul, kurulu bulunduğu işkolunda Türkiye çapında yüzde bir barajı aşma koşuludur.

Yanıt Açıklaması: Arabuluculuk süresinin sonunda anlaşma sağlanamamışsa, arabulucu, üç iş günü içerisinde uyuşmazlığı belirleyen bir tutanak düzenlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına üye olmayanlar sayılan yollarla toplu iş sözleşmesinden yararlanabilirler: - Dayanışma aidatı ödeyerek veya - Cumhurbaşkanının teşmil kararnamesiyle veya - Toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasının yazılı izniyle.

Yanıt Açıklaması: Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Cumhurbaşkanı tarafından ertenebilir.

Yanıt Açıklaması: 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa gelince, bu Kanunda “çerçeve sözleşme” adı altında, Ekonomik ve Sosyal Konseyde temsil edilen işçi ve işveren konfederasyonlarına üye işçi ve işveren sendikaları arasında işkolu düzeyinde yapılacak yeni bir sözleşme türüne yer verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Taraflardan biri, yetki belgesinin alındığı tarihten itibaren on beş gün içinde karşı tarafı toplu görüşmeye çağırır. Çağrı tarihi çağrıyı yapan tarafça derhal görevli makama bildirilir. Süresi içerisinde çağrı yapılmazsa, yetki belgesi hüküm­süz kalır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kanunun 62. maddesinde aşağıda belirtilen işler ve yerlerde grev yapılamayacağı öngörülmüştür; 1. Can ve mal kurtarma işlerinde, 2. Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda, 3. Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde, 4. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde, 5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye hizmetlerinde, 6. Hastanelerde.

Yanıt Açıklaması: Kaynaktan kesme yöntemine check-off sistemi de denilmektedir. Anılan aidatı kesmeyen veya kesse de vaktinde ödemeyen işveren, ayrıca bildirim(sanırım ihtar denmek istenmiş)ilgili sendikaya gecikilen süre için bankalarca uygulanan en yüksek işletme kredisi faizi üzerinden gecikme faizi de ödemek zorunda kalır (m.18/3).

Yanıt Açıklaması: İş Kanununun 2. maddesinin birinci fıkrasında işçi, iş sözleşmesine dayalı çalışan gerçek kişi olarak tanımlanmıştır. İş Kanununun 8. maddesine göre ise iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. Bu düzenlemede iş sözleşmesi üç unsur belirtilerek tanımlanmıştır. Söz konusu unsurları “iş görme”, “ücret” ve “bağımlılık ilişkisi” oluşturmaktadır.