Bireysel İş Hukuku

Yanıt Açıklaması: Sadakat borcu; işçinin, işverenin korunmaya değer menfaatlerini, MK m.2’de temelini bulan doğruluk ve güven ilkesinin gerektirdiği şekilde ve kendisinden beklenebilecek makul ölçülerde koruması ve bu menfaatlere zarar verecek davranışlardan kaçınması şeklinde tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: İşçinin, iş sözleşmesi devam ederken kendi işvereni ile rekabete gi­rişmesi sadakat borcuna aykırılık oluşturur. Bu nedenle doğru şık “b”dir.

Yanıt Açıklaması: İşçinin Korunması, Sözleşme Serbestinin Sınırlanması, Yararlılık veya İşçi Lehine Şart, Kendi Kendine Yardım.

Yanıt Açıklaması: Bir birimin bağlı yer olarak nitelendirilebilmesi için üç şart gereklidir. Hukuki bağlılık, amaçta birlik, yönetimde birlik:

Yanıt Açıklaması: Geçici işçi sağlama sözleşmesi, İş Kanunu’nun 13. maddesinin 5. fıkrası ile İş Kanunu’nun 74. maddesinde öngörülen analık sebebiyle kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışma hâllerinde bu durumun devamı müddetince, mevsimlik tarım işleri ile ev hizmetlerinde süre sınırı olmaksızın, diğer durumlarda ise en fazla dört ay süreyle kurulabilir. Yapılan bu sözleşme, mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları hâli dışında toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilir.

Yanıt Açıklaması: Belirli bir olgunun ortaya çıkması kapsamında, işyerinin normal faaliyeti dışında geçici bir işgücü gereksiniminin ortaya çıkması söz konusudur. Örneğin, normal işgücüyle yerine getirilemeyecek bir sipariş alınması veya geçici olarak iş yoğunluğunun artması durumlarında, işveren bu işin yerine getirilmesi için belirli süreli iş sözleşmesiyle işçi istihdam edebilir.

Yanıt Açıklaması: Asıl işin teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmeksizin farklı alt işverenlere bölünmesi hâlinde Kanun özel bir yaptırım öngörmüştür. Teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmeksizin bir işin alt işverenlere verilmesi hâlinde bu işte çalıştırılan alt işveren işçileri baştan itibaren asıl işverenin işçisi sayılır. Asıl işin alt işverene verilmesine ilişkin bu sınırlama sadece özel sektör işverenleri için geçerli olup, 01.07.2006 tarih ve 5538 sayılı kanunla 2. maddeye eklenen bir düzenleme ile kanuna veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kamu kurum ve kuruluşları ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin en az yüzde ellisine sahip oldukları ortaklıklarda asıl işin herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın alt işverenlere verilebileceği kabul edilmiştir (İK m.2, f.8,9). IV ve V numaralı ifadeler yanlış, diğer ifadeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: İK'nın 73. maddesine göre sanayiye ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaklanmıştır. İlgili madde kadınların sanayide çalıştırılmasını yasaklayıcı bir hüküm içermemektedir.

Yanıt Açıklaması: İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlarla işçinin sürekli biçimde örgütlendiği birime işyeri denir. Bina, arazi, hammadde, makine, alet ve edavat gibi unsurlar işyerinin maddi unsurunu oluştururken; fikri ve sınai mülkiyet hakları, deneyim, müşteri çevresi gibi unsurlar bir işyerini oluşturan maddi olmayan unsurlardır. Bir üretim biriminin işyeri olarak nitelendirilebilmesi için o birimde mutlaka işçi çalışması gerekir. İşçinin çalışmadığı bir birim İş Kanunu çerçevesinde işyeri olarak nitelendirilemez. İşyerinin bulunması için maddi olan ve maddi olmayan unsurlarla işgücünün işveren tarafından sürekli bir amaç çerçevesinde örgütlenmesi gerekir. İşyeri teknik bir amaç çerçevesinde örgütlenen bir birim olup bu amaç mal veya hizmet üretilmesidir. İş Kanunu çerçevesinde işyerinden bahsedebilmek için bu birimin kâr amacı gütmesi önemli değildir. İşyeri salt üretimin yapıldığı bir birim değildir. Bir işverenin birden fazla üretim biriminin bulunması hâlinde bu farklı birimlerin bağımsız işyeri oluşturup oluşturmadıklarının belirlenmesi gereklidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayiye ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır (İşK m.73). Düzenleme çocuklara yöneliktir. Kadın işçiler 18 yaşından büyük olmak şartıyla sanayiye ait işlerde gece çalıştırılabilir.

Yanıt Açıklaması: • Toplu İş Sözleşmesi • İş Sözleşmesi • İç Yönetmelikler • İşyeri Uygulaması • Yönetim Hakkı

Yanıt Açıklaması: I. İşin Belirli Süreli Olması II.Belirli Bir İşin Tamamlanması III.Belirli Bir Olgunun Ortaya Çıkması nedenleridir.

Yanıt Açıklaması: Eşit davranma borcu işverenin üstlendiği yan borçlardan biridir.Diğer seçenekler ise işçinin üstlendiği yan borçlardır.Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’na göre dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler de işyerinden sayılır (İK m.2, f.2). Eklentiler kanunda sayılanlarla sınırlı olmayıp örneğin garaj ve otopark yerleri de eklentilerden sayılır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimatla birlikte yasal düzenlemelerin sayısı artmıştır. 1865 tarihli Dilaver Paşa Nizamnamesi, 1869 tarihli Maadin Nizamnamesi, 1877 tarihli Mecelle’nin çalışma ilişkilerine ilişkin ilgili hükümleri, 1909 tarihli Tatil-i Eşgal Kanunu ve Cemiyetler Kanunu bu dönem kabul edilen yasal düzenlemelerin başında gelir.

Yanıt Açıklaması: Nitelikleri bakımından en çok otuz işgünü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir. Kanunda sürekli-süreksiz iş ayrımı tarafların iradesine değil, işin niteliğine bağlanmıştır. Otuz işgününden fazla bir sürede tamamlanacak bir işte çok sayıda işçinin vardiyalar hâlinde çalıştırılmasıyla işin onbeş günde tamamlanacak olması, işe süreksiz iş niteliği kazandırmaz.

Yanıt Açıklaması: İşçi veya işverenlerin kurmuş oldukları sendikaları aracılığıyla girdikleri hukuki ilişkilerin incelendiği hukuk dalı toplu iş hukuku olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunda işçinin her çağrıda çalıştırması gerekli süre de belirtilmiştir. Buna göre; “Sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste çalıştırmak zorundadır” (İK m.14, f.3).

Yanıt Açıklaması: Ücret iş sözleşmesinin temel bir unsuru olmasına rağmen, bir sözleşmenin çıraklık sözleşmesi olarak nitelendirilebilmesi için iş sahibinin çırağa ücret ödeme yükümlülüğü bulunması gerekmez. Ancak Mesleki Eğitim Kanunu 25. maddesinde yirmi ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde çırağa asgari ücretin % 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde % 15’inden aşağı olmamak üzere bir ücret ödeneceğini hükme bağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’na göre dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler de işyerinden sayılır (İK m.2, f.2). Eklentiler kanunda sayılanlarla sınırlı olmayıp örneğin garaj ve otopark yerleri de eklentilerden sayılır.