Anayasa Hukuku

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası’nın Kurucu Meclis’te görüşülmesi sırasında “milliyetçilik” deyimi uzun tartışmalara yol açmış sonunda, ortalama bir formül olarak 2. maddede “millî devlet” deyiminin kullanılması, buna karşılık Başlangıç bölümünde Türk Milliyetçiliği’nin uzun ve ayrıntılı bir tanımının verilmesi kabul edilmiştir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: ilk Osmanlı-Türk Anayasası da 1876 yılında kabul edilmiş olan “Kânûn-i Esâsî” dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Kânûn-i Esâsî’si ve 1928 değişikliğine kadar Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, “devletin dini, din-i İslamdır.” yolunda bir hüküm taşıdığı hâlde, 1924 Anayasası’nın 1928’deki değişikliği ile bu hüküm çıkarılmış, 1937 değişikliği ile de laiklik ilkesi açıkça kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Saf Millî İrade: Halk tarafından seçilen yasama organının ve onun içinden çıkan hükümetin, genel oyla seçilmeyen bazı kurum ve kuruluşlarca sınırlandırılamaması kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: 1876 yılında ilk Osmanlı Anayasası (Kânûn-u Esâsî) ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yumuşak anayasa, yapılması ve değiştirilmesi, adi kanunlarla aynı yöntemlere tabi olan anayasadır. Günümüzde, bu tür anayasaların hemen hiçbir örneği yoktur. Çağdaş devletlerin hemen hepsinin benimsediği katı anayasa ise yapılması ve değiştirilmesi olağan kanunlardan farklı ve daha güçleştirici yöntemlere tabi kılınan anayasa demektir. Bir anayasayı tümden yeniden yapma iktidarına “asli kurucu iktidar” o anayasayı kendi koyduğu değiştirilme kurallarına uygun olarak değiştirme iktidarına da “tali kurucu iktidar” adı verilir. Asli kurucu iktidar ya bu amaçla özel olarak kurulmuş bir kurucu meclis veya olağan yöntemlerle seçilmiş bir yasama meclisi tarafından kullanılabilir ve çoğu zaman buna bir halk oylaması aşaması da eklenir. Tali kurucu iktidarın anayasayı değiştirmesi konusunda ise ülkeler, katılığın derecesi yönünden farklı yöntemler kabul etmişlerdir. Yasama meclisinde , 3/5, 2/3, 3/4 gibi nitelikli çoğunluklar aranması; bir kereden fazla görüşme şartı; zorunlu veya seçimlik halk oylaması; birbirini izleyen iki yasama meclisi tarafından kabul şartı; anayasanın bazı bölümlerinin değiştirilmesinin daha da güçleştirici şartlara bağlanması; nihayet anayasanın bazı hükümlerinin değiştirilemez kılınması gibi yöntemler bunlar arasında sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasasını hazırlayan Temsilciler Meclisi'nin temsil kabiliyeti 1982 Anayasasını hazırlayan Danışma Meclisi'ne göre daha yüksektir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa kavramı ve anayasacılık akımı, 18. yüzyılın sonlarında siyasal düşüncenin laikleşmesi ve burjuva sınıfının yükselişi ile birlikte ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Birey hürriyetlerini güvence altına almak anayasacılık akımının temelindeki amaçlardan değildir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E seçeneklerinde yer alan tüm önermeler yanış bilgi içermektedir. Ancak D seçeneğinde belirtildiği üzere 1961 Anayasasında Türkiye Cumhuriyeti’nin niteliklerini belirten 2. maddede, devletin nitelikleri aras›nda “insan haklarına.... dayanan....devlet” olma niteliği de sayılmıştır Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası’nın getirdiği en önemli yeniliklerden biri de laiklik ilkesidir. Gerçi bu ilke, 1924 Anayasası’nda baştan beri yer almış değildir. Anayasanın ilk şeklinde, “Türkiye Devletinin dini, Din-i İslamdır” ifadesi yer aldığı (m.2) gibi, Meclisin yetkileri arasında “ahkâm-ı şer’iyenin tenfizi” (şeriat hükümlerinin uygulanması) hususu da sayılmıştır (m.26). Bu hükümler, 1928 yılındaki anayasa değişikliği ile çıkarılmış, 1937 değişikliği ile de laiklik ilkesi resmen kabul olunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır.  1876 yılında ilk Osmanlı Anayasası (Kânûn-i Esâsî) ilan edilmiştir. 1876 Anayasası, Meclis-i Umumî adını alan bir parlamento kurmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. 1924 Anayasası'nın getirdiği en önemli yeniliklerden biri laiklik ilkesidir.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü anlamında ilk anayasalar ise, 1787 ABD ve 1791 Fransa anayasalarıdır. 19. ve 20. yüzyıllarda anayasacılık akımı hız kazanmış ve pek çok devlet birer anayasa kabul etmiştir. Bilindiği gibi, ilk Osmanlı-Türk Anayasası da 1876 yılında kabul edilmiş olan “Kânûn-i Esâsî” dir

Yanıt Açıklaması: Hukuk devleti ilkesi devletin işlemlerinin hukuk kurallarına bağlılığını ifade eder. Hukuk kurallarına bağlılığı sağlayacak mekanizma ise, devletin eylem ve işlemlerinin yargı denetimi altında bulunmasıdır. Hukuk devleti denilince, ilk olarak yürütmenin hukuka bağlılığı ve yürütme işlemlerinin yargı denetimi altında bulunması akla gelmektedir. Yürütme işlemlerinin yargısal denetimi, hukuk devletinin temel ilkelerinden biri olmakla birlikte, tek başına hukukun üstünlüğünü ve vatandaşların hukuki güvenliğini sağlamaya yeterli değildir. Çünkü bu denetim, nihayet, yürütme işlemlerinin kanunlara uygunluğunu sağlayabilecektir. Hukuk devletinin tam anlamıyla gerçekleşmiş sayılabilmesi için, sadece yürütme organının işlemlerinin kanunlara uygunluğunun değil, yasama işlemlerinin de anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi gereklidir. Hukuk devletinin en önemli unsurlarından biri de yargı bağımsızlığıdır. Yargı bağımsızlığının güvence altına alınmamış olduğu sistemlerde, gerçek anlamda bir hukuk devletinden söz etmeye imkân yoktur.

Yanıt Açıklaması: Değiştirilmesi, olağan kanunlardan farklı ve daha güçleştirici yöntemlere tabi kılınan anayasaya sert anayasa denir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası döneminde 1925’te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve 1930’da Serbest Fırka ile çok partili hayata geçiş denmesi olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kooptasyon: Kuruluşların kendi temsilcilerini kendilerinin belirlemesi yoludur.

Yanıt Açıklaması: Bugün yazılı bir anayasaya sahip olmayan devletler çok istisnaidir. İngiltere, yazılı bir anayasaya sahip olmamakla birlikte, çok güçlü anayasal gelenekleri, yaygın ve güçlü demokrasi kültürü ve etkin sivil toplum kuruluşları sayesinde bir anayasal devlettir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası olağan dönemde hazırlanıp uygulanmıştır.