Çalışma Yaşamının Denetimi

Yanıt Açıklaması: Sosyal devlet, çalışma yaşamına hem koyduğu yasalarla düzenleyici olarak hem de koyduğu yasalara uyulup uyulmadığını kontrol amaçlı denetleyici olarak müdahale ettiği gibi, çalışma yaşamında karşılaşılan uyuşmazlıkların çözümünde de aktif olarak rol üstlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Milli Savunma Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı dışında özel olarak kanunla belirlendiği üzere sadece bazı işyerlerini denetlemek yetkisine sahip kamu kuruluşlarından biridir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 91. maddesinin 3. fıkrasına göre “Askerî işyerleriyle yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerlerinin denetim ve teftişi konusu ve sonuçlarına ait işlemler Milli Savunma Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca birlikte hazırlanacak yönetmeliğe göre yürütülür.” Askeri işyerleriyle yurt güvenliği için gerekli maddeleri üretilen işyerlerinin denetim ve teftişi konusu ve sonuçlarına ait işlemler Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının görev alanı içerisinde yer almamaktadır. Dolayısıyla Doğru cevabımız E Şıkkdır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma Genel Müdürlüğünün doğrudan ve dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile ilgili görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.74): a. Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatı uygulamak, b. İşçi, işveren ilişkilerini düzenlemek, çalışma barışını sağlayıcı tedbirleri almak, c. Çalışma mevzuatı ve istihdam politikası ile ilgili taslakları ve kalkınma planları ve yıllık programlarda yer alan genel politika içinde mahalli ve sektörel bazda istihdam programlarını hazırlamak, ç. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunlarında öngörülen işleri yapmak, d. İstihdamdaki gelişmeleri izlemek ve istihdamı sağlayıcı tedbirleri almak, üretimde emek verimliliğini yükselten politikaları geliştirmek amacıyla çalışmalar yapmak, e. Yüksek Hakem Kurulu ile Bakanlık arasındaki ilişkileri yürütmek, f. Resmi Arabuluculuk Teşkilatı ile ilgili işlemleri yapmak, g. Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerine göre, kamu kurum ve kuruluşlarının personel kadroları ile ilgili işlemlerini yapmak, uygulamalarını takip etmek ve denetlemek, ğ. Kamu personeli ile ilgili hususlarda her çeşit istatistiki bilgileri toplamak, personel kayıtlarını merkezi olarak tutmak, kurumlar arası veri değişimi için gerekli teknik koordinasyonu sağlamak, h. Personel ve teşkilata ilişkin mevzuat tasarılarının hazırlanmasına katkı sağlamak, bu konularda kurumlarca hazırlanan mevzuat tasarılarını incelemek ve görüş bildirmek, ı. Kamu görevlileri sendikalarına ilişkin mevzuatın uygulanmasında personel konularında uygulama birliğini sağlayacak tedbirleri almak, kamu işverenini temsilen yetkili kurullar ile kamu görevlileri sendikaları ve üst kuruluşları arasında yürütülen çalışmalarda danışma, destek ve koordinasyon hizmetlerini yürütmek, i. Kamu personel alım sınavları ve yerleştirme işlemlerine ilişkin esasları belirlemek, engellilerin istihdamına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, j. Kamu personelinin eğitim ve yetiştirilmeleri ile ilgili her türlü çalışmaları yapmak, uygulamaları takip etmek, değerlendirmek ve denetlemek, k. Özelleştirme ve yeniden yapılandırma uygulamalarına ilişkin mevzuat hükümleri gereğince istihdam fazlası personelin diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil işlemlerini yürütmek, l. Kamu iktisadî teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların personeli ile kadro ve pozisyonlarına ilişkin işlemleri yürütmek, m. İç ve dış seyahat yevmiyeleriyle sürekli görevle yabancı memleketlerde bulunan kamu görevlilerinin aylıklarına uygulanacak ödeme misillerini tespit etmek, n. Görev alanına giren konularda araştırma ve incelemeler yapmak ve bunların sonuçlarını değerlendirmek, ortaya çıkabilecek sorun ve tereddütleri giderecek tedbirleri almak ve uygulamaya esas olmak üzere görüş bildirmek, o. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Doğru cevap D'dir. Diğer şıklardaki maddeler ise, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının çalışma yaşamının denetimine ilişkin temel görevleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: I ve II Çalışma yaşamını denetleyen merkezî yönetim kuruluşlardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar Kanunu’na göre işyeri sendika temsilcilerinin işyerindeki çalışma disiplinini bozmayacak biçimde ve işleri aksatmadan, yerine getirmeleri gereken görevler; İşçilerin dileklerini dinlemek ve şika^yetlerini çözümlemek, İşçi ve işveren arasındaki işbirliği ve çalışmaahengi ile çalışma barışını devam ettirmek, İşçilerin hak ve menfaatlerini gözetmek, İş Kanunları ve toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmaktır.

Yanıt Açıklaması: AB'nin 89/391 sayılı Yönergesi 12 Haziran 1989 tarihinde kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Çok tehlikeli sınıfında kabul edilen iş yerlerinde çalışanların işe girişlerinde en az 16 saat eğitim almaları gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal devlet, çalışma yaşamına hem koyduğu yasalarla düzenleyici olarak hem de koyduğu yasalara uyulup uyulmadığını kontrol amaçlı denetleyici olarak müdahale ettiği gibi, çalışma yaşamında karşılaşılan uyuşmazlıkların çözümünde de aktif olarak rol üstlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Post-fordist esnek uzmanlaşma sistemi , üretimin farklı mekanlara dağıtılarak parçalanmasını gündeme getirmekte; örneğin, üretimin bir bölümü bir işyerinde, diğer bir bölümünün başka bir işyerinde yapıldığı bir yapı ortaya çıkartmaktadır. Yahut iş parçalanarak aynı işyerinde birden fazla taşeronluk ile işyerlerinde bir taşeronluk zinciri oluşmasına yol açmaktadır. Bu durum, çalışanlar açısından aynı işyerinde yan yana ancak farklı işverenlere bağımlı olarak çalışmayı getirmekte, iş denetimi açısından ise alt işveren çalışanları ayrıca ele alınması gerekli bir risk grubu olarak oraya çıkmaktadır. Doğru cevap B’dir .

Yanıt Açıklaması: İş güvenliği denetimi konusundaki yetkisi, direkt olarak tanınmayıp çevre sağlığı ile ilişkilendirilerek sınırlı ve dolaylı şekilde tanınan idari birim Sağlık Bakanlığıdır

Yanıt Açıklaması: Kuruluş amaçları çalışma yaşamını denetlemek olmamakla birlikte, yukarıda bahsi geçen merkezi^ yönetim kuruluşlarından bazı bakanlıkların ayrıca çalışma yaşamının denetimi ile ilgili görevler üstlendikleri görülmektedir. Bu bakanlıklar; Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı ve C¸evre ve S¸ehircilik Bakanlığı’dır.

Yanıt Açıklaması: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı dışında, çalışma yaşamı dışarıdan bir kurum olarak yukarıda değinilen devlet birimlerine ilaveten sendikalar tarafından da denetlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kuruluş amaçları çalışma yaşamını denetlemek olmamakla birlikte, yukarıda bahsi geçen yerel yönetim kuruluşlarından bazılarının ayrıca çalışma yaşamının denetimi ile ilgili görevler üstlendikleri görülmektedir. Söz konusu yerel yönetim kuruluşları; belediyeler ve il özel idareleridir.

Yanıt Açıklaması: 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda  sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri ile ilgili her türlü düzenlemenin ancak bu Kanun ile yapılabileceği belirtilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C, D şıklarının hepsi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile   görevli ve yetkili kılındığı maddelerden biridir.

Yanıt Açıklaması: İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesine göre iş sağlığı ve güvenliği kurulları aşağıda belirtilen kişilerden oluşur: • İşveren veya işveren vekili, • İş güvenliği uzmanı, • İşyeri hekimi, • İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, • Bulunması halinde sivil savunma uzmanı, • Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta, • Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mesleki eğitim, çalışma yaşamında iş denetiminin ikincil görev alanları arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: sorunun çözümüne ilişkin bilgi kitapta yer almamaktadır

Yanıt Açıklaması: 6331 sayılı kanunun 8/3. maddesi uyarınca hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludurlar

Yanıt Açıklaması: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununu "İşçinin Kişiliğinin Korunması” başlığını taşıyan 417. maddesine göre" işveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacizeuğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür. İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir".