Çalışma Yaşamının Denetimi

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamının denetimi ile ilgili en önemli ve başta gelen kurum, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığıdır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından devraldığı görev ve yetkileri bağlamında, çalışma yaşamının tüm yönlerini denetim altında tutmak, gelişmelere uygun düzenlemeler yapmak, sosyal güvenlik alanında çalışmalar yapmak, yurt dışında çalışanların çalışma yaşamından doğan hak ve menfaatlerinin geliştirilmesine çalışmak, işçi ve işveren ilişkilerinin başıboş değil, insan haysiyetine ve çağdaş gelişmelere uygun bir biçimde gelişmesini sağlamak yönünde çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Sorunun Doğru Cevabı B Şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Çalışma koşulları kavramıyla çalışanların korunmasını doğrudan ilgilendiren dört alan anlatılır. Bu dört alan şu şekilde sıralanabilir: - Çocukların ve gençlerin çalıştırılması, - Kadınların çalıştırılması, - Çalışma süreleri, - Ödeme sistemleri (Ücretler) dir. Çalışma yaşamında iş denetiminin öncelikli temel görev alanları olan çalışma ortamı ve çalışma koşularına ilaveten ikincil görev alanları da vardır. Bu alanlar ise şu şekilde sıralanabilir: - Çalışma ilişkileri, - İstihdam, - Mesleki eğitimdir. Ülkemizde çalışma yaşamını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı esas olarak çalışma ortamı, çalışma koşulları ve bireysel çalışma ilişkileri alanında, kısmen de toplu iş ilişkileri alanında denetlemek üzere görevlendirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu bağlamda doğrudan çalışma yaşamının denetimine ilişkin hükümler ihtiva eden 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi” başlığını taşıyan 91. maddesi dikkat çekicidir. Söz konusu madde hükmüne göre devlet, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izler, denetler ve teftiş eder. Bu ödev Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı ihtiyaca yetecek sayı ve özellikte teftiş ve denetlemeye yetkili iş müfettişlerince yapılır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Koruma tedbirleri ve güvenlik uygulamalarının artmasında en önemli faktör olarak bilinçlenme ve insan hayatının önem ve anlamını özümseme ve kavrama anlayışının gelişmesi yatmaktadır. Çalışma yaşamının denetlenmesi ve koruyucu standartların uygulama hayatına aktarılması sosyal politikaların vazgeçilmez sonucu olarak değerlendirilmelidir. Verilenlerin hepsi koruma tedbirleri ve güvenlik uygulamalarının artmasında etkili gelişmelerdir.

Yanıt Açıklaması: 129 sayılı tarında İş Denetimi Sözleşmesi, tarımda çalışma yaşamının denetimi ile ilgilidir. Türkiye bu Sözleşmeyi kabul etmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Türk Ceza Kanunu Çeşitli diğer kanunların yanı sıra Türk Ceza Kanunu da çalışma yaşamının denetimi ile ilgili bazı düzenlemeler getirmektedir. Bu düzenlemeler çalışma hürriyetini ihlal amaçlı yapılacak teşebbüslere karşı getirilmiştir. Kabul edilen cezai yaptırımlar yoluyla çalışma yaşamının denetlenmesi ve kötü niyetli tasarruflara karşı işçilerin korunması amaçlanmaktadır. Buna göre cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla, çalışma hürriyetini ihlal eden kişiye, mağdurun şikâyeti hâlinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir. Çalışanların çaresizliğini, kimsesizliğini ve bağlılığını sömürmek suretiyle kişi veya kişileri ücretsiz olarak veya sağladığı hizmet ile açık bir şekilde orantısız düşük bir ücretle çalıştıran veya bu durumda bulunan kişiyi, insan onuru ile bağdaşmayacak çalışma ve konaklama koşullarına tâbi kılan kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis veya yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası verilir. Ayrıca yukarıdaki belirtilen durumlara düşürmek üzere bir kimseyi tedarik veya sevk veya bir yerden diğer bir yere nakleden kişiye de aynı ceza verilir. Yine cebir veya tehdit kullanarak, işçiyi veya işverenlerini ücretleri azaltıp çoğaltmaya veya evvelce kabul edilenlerden başka koşullar altında anlaşmalar kabulüne zorlayan ya da bir işin durmasına, sona ermesine veya durmanın devamına neden olan kişiye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir (TCK mad.117).

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamında iş denetiminin öncelikli görev alanları, çalışma ortamı ve çalışma koşulları iken ikincil görev alanları ise çalışma ilişkileri, istihdam ve mesleki eğitimdir.

Yanıt Açıklaması: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, çalışma yaşamını, işçi-işveren ilişkilerini, iş sağlığı ve güvenliğini düzenlemek, denetlemek ve sosyal güvenlik imkânını sağlamak, bu imkânı yaygınlaştırmak ve geliştirmek, yurt dışında çalışan işçilerimizin çalışma yaşamından doğan hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için kurulmuş olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bu alandaki tüm görev ve yetkilerini devralmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Sosyal devlet, sosyal barışı ve sosyal adaleti sağlama amacıyla sosyal ve ekonomik hayata aktif müdahale eden, bunu meşru ve gerekli gören bir anlayışa sahiptir. Sosyal devlet, millî dayanışma anlayışı çerçevesinde üç temel amaç gütmektedir. Bunlar; sosyal adaleti gerçekleştirmek, ferdin ve toplumun refahını sağlamak ve sosyal güvenliği temin etmektir. Soru kökünde verile durum, sosyal devletin vatandaşlar arasında adil bir hak ve sorumluluk yapmasına dayanan sosyal adalet amacı ile ilişkilidir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: C¸alışma yaşamının denetimine ilişkin önemli ikinci Sözleşme, Uluslararası C¸alışma O¨rgütü Genel Konferansı’nın 1985 yılında Cenevre’de yapılan 71. oturumunda kabul edilen “İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 Sayılı Sözleşme”dir. Doğru cevap: C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İŞ KANUNLARI DIŞINDAKİ DİĞER KANUNLAR İş Kanunları dışında çalışma yaşamının denetimine ilişkin hükümler ihtiva eden kanunlar; Borçlar Kanunu, Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’dur

Yanıt Açıklaması: Çalışma koşulları kavramıyla çalışanların korunmasını doğrudan ilgilendiren dört alan anlatılır. Bu dört alan şu şekilde sıralanabilir: - Çocukların ve gençlerin çalıştırılması, - Kadınların çalıştırılması, - Çalışma süreleri, - Ödeme sistemleri (Ücretler) dir. Çalışma yaşamında iş denetiminin öncelikli temel görev alanları olan çalışma ortamı ve çalışma koşularına ilaveten ikincil görev alanları da vardır. Bu alanlar ise şu şekilde sıralanabilir: - Çalışma ilişkileri, - İstihdam, - Mesleki eğitimdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Çalışma Örgütü  tarafından 11.7.1947 tarihinde kabul edilen 81 sayılı İş Teftişi Sözleşmesi, sanayi ve ticarette iş denetiminin uluslararası dayanağını oluşturmaktadır. Türkiye bu sözleşmeyi 13.12.1950 tarih ve 5690 sayılı Kanun’la onaylayarak yükümlülük altına girmiştir. Doğru cevap: D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: T.C. Anayasası’na ilaveten çalışma yaşamının denetimine ilişkin resmî iç hukuk kaynaklarını, doğrudan çalışma yaşamının denetimine yönelik hükümler ihtiva eden İş Kanunları, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu , Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanun ve Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası:1) ile dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimine yönelik hükümler ihtiva eden Türk Borçlar Kanunu, Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve Türk Ceza Kanunu kanunu şeklinde sıralamak mümkündür. Ayrıca bu kaynaklara, Askerî İşyerleriyle Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetim ve Teftişi Hakkında Yönetmelik”te eklenebilir.

Yanıt Açıklaması: İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin Danıştay tarafından iptaliyle birlikte başlatılan genel bir İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkarılması yönündeki çalışmalar, Haziran 2012 tarihinde sonuçlanmış (R.G., T.30.06.2012, S.28339) ve TBMM tarafından kademeli bir geçiş dönemi öngören, 20.06.2012 tarihli 6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” (İSGK) kabul edilmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.76): a. İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlamak, programlamak ve uygulanmasını sağlamak, b. Üretilen ve ithal edilen kişisel koruyucu donanımların piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, bu hususlarda usul ve esasları belirlemek, c. İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilecek işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları ve diğer görevlilerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim ve belgelendirme usul ve esaslarını belirlemek, ç. Meslekî eğitim görenler, rehabilite edilenler, özel risk grupları ve kamu hizmetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları yaparak tedbirlerin alınmasını sağlamak, d. İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Bölge Laboratuvar Müdürlüklerinin çalışmalarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek, e. İş sağlığı ve güvenliği alanında ölçüm, analiz, teknik kontrol, risk analizi ve değerlendirmesi, eğitim, danışmanlık, uzmanlık hizmetlerini yapmak ve bu tür hizmetleri verecek özel ve tüzel kişi ve kuruluşların niteliklerini belirlemek, yetki vermek, yetkilerini iptal etmek, kontrol ve denetimini sağlamak, f. İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer teknik ve sağlık personel ile işçilere eğitim vermek için kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketler ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerini yetkilendirmek, gerektiğinde yetkilerini iptal etmek, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin kontrol ve denetimini sağlamak, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının eğitimleri sonundaki sınavları yapmak veya yaptırmak, belgelerini vermek, g. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ğ. Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek, h. Faaliyet konuları ile ilgili yayın ve dokümantasyon çalışmaları yapmak ve istatistikleri düzenlemek, ı. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Sorunun Doğru Cevabı C Şıkkıdır

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.76): a. İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlamak, programlamak ve uygulanmasını sağlamak, b. Üretilen ve ithal edilen kişisel koruyucu donanımların piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, bu hususlarda usul ve esasları belirlemek, c. İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilecek işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları ve diğer görevlilerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim ve belgelendirme usul ve esaslarını belirlemek, ç. Meslekî eğitim görenler, rehabilite edilenler, özel risk grupları ve kamu hizmetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları yaparak tedbirlerin alınmasını sağlamak, d. İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Bölge Laboratuvar Müdürlüklerinin çalışmalarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek, e. İş sağlığı ve güvenliği alanında ölçüm, analiz, teknik kontrol, risk analizi ve değerlendirmesi, eğitim, danışmanlık, uzmanlık hizmetlerini yapmak ve bu tür hizmetleri verecek özel ve tüzel kişi ve kuruluşların niteliklerini belirlemek, yetki vermek, yetkilerini iptal etmek, kontrol ve denetimini sağlamak, f. İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer teknik ve sağlık personel ile işçilere eğitim vermek için kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketler ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerini yetkilendirmek, gerektiğinde yetkilerini iptal etmek, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin kontrol ve denetimini sağlamak, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının eğitimleri sonundaki sınavları yapmak veya yaptırmak, belgelerini vermek, g. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ğ. Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek, h. Faaliyet konuları ile ilgili yayın ve dokümantasyon çalışmaları yapmak ve istatistikleri düzenlemek, ı. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. İstihdamdaki gelişmeleri izlemek ve istihdamı sağlayıcı tedbirleri almak,üretimde emek verimliliğini yükselten politikaları geliştirmek amacıyla çalışmalar yapmak, Çalışma Genel Müdürlüğünün doğrudan ve dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile ilgili görev ve yetkileri arasında yer almaktadır. Sorunun Doğru Cevabı D Şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu’nun 41. maddesinde; Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarının dışında kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda yapılan çırak ve kalfaların eğitimi ile işletmelerde yapılan mesleki eğitimin Milli Eğitim Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca denetleneceği öngörülmüştür (mad.41). Denetim Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesi denetim alanını belirlemektedir. 3308 sayılı Kanun hükümlerine göre Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarının dışında kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında yapılan aday çırak, çırak ve kalfaların eğitimi ile işletmelerde yapılan mesleki eğitim, öğrencilerin bu eğitiminden sorumlu işletmelerin bağlı olduğu oda veya birliklerin temsilcilerinin katılımı ile Milli Eğitim Bakanlığınca yapılır. Doğru yanıt A'dır.