Çalışma Yaşamının Denetimi

Yanıt Açıklaması: Belediyeler iş sağlığı ve güvenliği açısından işyerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek yetkisine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri, iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır . Buna göre gelişmekte olan bir ülke için 1/20.000 oranındadır. Doğru cevap D’dir .

Yanıt Açıklaması: İş müfettişleri işlevlerini yerine getirirken; polisle, yargıyla, şehir plancıları veya çevre kurumları gibi diğer kurumlarla etkin ve yapıcı ilişkiler kurmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Yine İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre işyerlerinde Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) kurulmasına yönelik düzenlemelere de yer verilmiştir. Yönetmeliğin 12. maddesine göre, OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir; işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı,  diğer sağlık personeli.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmek zorundadır. Bu kurumlar ayrıca kendi mevzuatları gereğince yaptıkları inceleme ve tespitler sırasında bu Kanun’a göre sigortalı sayılanların prime esas kazançlarının veya sigortalı gün sayılarının eksik bildirilmesi sonucunu doğuran tespitlerini de en geç bir ay içinde Kuruma bildirirler

Yanıt Açıklaması: Askerî İşyerleriyle Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetim ve Teftişi Hakkında Yönetmelik Askerî işyerleri ile yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerlerinin çalışma yaşamına ilişkin denetim ve teftişi ile sonuçlarına dair usul ve esaslar, Askerî İşyerleriyle Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetim ve Teftişi Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Söz konusu yönetmeliğin kapsamına; Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı (Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı) ve İçişleri Bakanlığı (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı) tarafından doğrudan doğruya işletilen askerî işyerleri ile 29/6/2004 tarihli ve 5201 sayılı Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun kapsamında maddeleri üreten ve Milli Savunma Bakanlığı tarafından her yıl Ocak ayında yayımlanan listeye dahil olan işyerlerinden (a) bendi kapsamı dışında kalan ve isim, adres, unvanları ile işyeri bilgileri Milli Savunma Bakanlığı tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilen yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerleri girmektedir (mad.1, 2 ve 4). Söz konusu askerî işyerlerinin denetim ve teftiş yetkisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişlerine verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: I, II ve III İş Mahkemeleri Kanunu’na göre iş mahkemelerinin baktığı konulardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Belediyeler iş sağlığı ve güvenliği açısından işyerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek yetkisine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Yaklaşık 20-30 yıldır tartışılan ve nihayetinde T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur’un tüzel kişiliklerine son verilerek bu kurumların hizmetlerini tek çatı altında toplayan 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu(SGKK) 16.05.2006 tarihinde kabul edilip 20.05.2006 da Resmi^ Gazete’de yayınla- narak yürürlüğe girmiştir. Bu dönemde ayrıca TBMM’de yasalaştıktan sonra Cumhurbaşkanınca veto edilen ancak daha sonra 31.05.2006 tarihinde TBMM’nde tekrar kabul edilen ve 16.06.2006 tarihinde Resmi^ Gazete’de yayımlanan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SSGSSK) kabul edildi.

Yanıt Açıklaması: Ayrıca en az elli işçi çalıştıran iş yerlerinde hekim bulundurulması ve işçilerin tedavilerinin yapılması zorunlu tutulmuştur.

Yanıt Açıklaması: ILO’nun dört temel stratejik hedefi vardır. Bu hedefler; • Çalışma yaşamında standartlar, temel ilke ve haklar geliştirmek ve gerçekleştirmek, • Kadın ve erkeklerin insana yakışır işlere sahip olabilmeleri için daha fazla fırsat yaratmak, • Sosyal koruma programlarının kapsamını ve etkinliğini artırmak, • Üçlü yapıyı ve sosyal diyaloğu güçlendirmektir.

Yanıt Açıklaması: Denetim sonuçlarına ilişkin istatistikleri tutmak, değerlendirmek ve yo rumlamak; Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile görev ve yetkilerinden birisidir. Doğru cevap D seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Devletin çalışma yaşamının denetimi konusundaki yetkisi “çalışma hayatıyla ilgili mevzuatın uygulanmasını devlet izler, denetler ve teftiş eder” şeklinde ifade edilmiştir. Devletin bu konudaki görevini nasıl yürüteceği ise yine aynı maddede “Bu ödev Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı ihtiyaca yetecek sayı ve özellikle teftiş ve denetlemeye yetkili iş müfettişlerince yapılır” şeklinde ifade edilmiştir. Söz konusu madde hükmünden de anlaşılabileceği üzere, çalışma yaşamının denetimi konusunda esas itibarıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Yanıt Açıklaması: 5502 sayılı SGKK, Sosyal Güvenlik Kurumunun kuruluş, teşkilat, görev ve yetkile- rine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Bu Kanun ile Kuruma görev ve yetki veren diğer kanunların hükümlerini uygulamak üzere; kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali açıdan özerk, bu Kanun’da hüküm bulunmayan durumlarda özel hukuk hükümlerine tabi Sosyal Güvenlik Kurumu kurulmuştur. Kurum, Sayıştayın denetimine tabidir.

Yanıt Açıklaması: Kuruluş amaçları çalışma yaşamını denetlemek olmamakla birlikte, yukarıda bahsi geçen merkezî yönetim kuruluşlarından bazı bakanlıkların ayrıca çalışma yaşamının denetimi ile ilgili görevler üstlendikleri görülmektedir. Bu bakanlıklar; Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır.

Yanıt Açıklaması: İşverenlerle idare organları arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde idari yargıya başvurmak gerekir.Sorunun Doğru Cevabı E şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: 1980’lerde belirginleşen küreselleşmeyle birlikte üretim süreçlerinde değişim başlamış ve fordist üretim süreci yerini “üretim süreçlerinin parçalandığı, ulus devletlerin sınırlarını aşacak şekilde küresel bir örgütlenmenin geliştiği” post-fordist olarak ifade edilen üretim yapısının egemen olduğu bir üretim sürecine bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kurul kendisine incelenmek üzere gönderilen dosya ve evrakları en geç 60 gün içerisinde sonuçlandırmalıdır (Yön. mad.16). Ancak bu süre içerisinde değil de daha sonra sonuçlandırılmış olan Kurul kararları yine aynı değerdedir. Yönetmelik, işlemlerin zaman geçirilmeksizin yapılabilmesi için bu düzenlemeyi getirmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Merkezî yönetim, temel olarak bakanlıklar ve bağlı kuruluşlardan oluşurken; yerel yönetimler ise il özel idareleri, belediyeler ve köylerden meydana gelir. Bununla birlikte büyükşehir belediyeleri ve mahalli idare birlikleri de yerel yönetimler kapsamında değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İş sağlığı ve güvenliği konusunun önemi karşısında, yerel yönetim birimi olarak belediyelerin de konuyla ilgili olarak görev ve yetki sahibi olmaları doğaldır. Nitekim 5393 sayılı Belediye Kanunu’na  göre, “Gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek” belediyelerin yetkileri ve imtiyazları alanında gösterilmiştir” (mad.15/l). Söz konusu hükümden de anlaşılabileceği üzere, belediyeler iş sağlığı ve güvenliği açısından işyerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek yetkisine sahiptir.