Çalışma Yaşamının Denetimi

Yanıt Açıklaması: T.C. Anayasası’na ilaveten çalışma yaşamının denetimine ilişkin resmî iç hukuk kaynaklarını, doğrudan çalışma yaşamının denetimine yönelik hükümler ihtiva eden İş Kanunları İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu , Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanun ve Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası:1) ile dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimine yönelik hükümler ihtiva eden Türk Borçlar Kanunu, Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve Türk Ceza Kanunu kanunu şeklinde sıralamak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamında iş denetiminin öncelikli alanları çalışma ortamı ve çalışma koşullarıdır. Çalışma ortamı; çalışanların sağlığını, güvenliğini ve iyilik halini etkileyen geniş bir alanı anlatır. Fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, psiko-sosyal etmenler çalışma ortamında oluşan ve gerekli önlemler alınmadığında çalışanların iyilik durumunu etkileyen etmenlerdir. Çalışma koşulları kavramıyla da çalışanların korumasını doğrudan ilgilendiren 4 alan anlatılır. Bu 4 alanı şu şekilde sıralayabiliriz. Çocukların ve gençlerin çalıştırılması, kadınların çalıştırılması, çalışma süreleri, ödeme sistemleri ( ücretleri ) dir. Çalışma koşulları kapsamında olan bu 4 başlık, çalışanların bedensel, akılsal, toplumsal iyilik halinin korunup geliştirilmesini etkilediği oranda, iş denetiminin görev alanına girer. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Müfettiş, “işyerlerinde işin yürütümü, işçi sağlığı ve iş güvenliğiyle ilgili teftiş yapan baş iş müfettişleri, iş müfettişleri ve teftiş yetkisi verilmiş iş müfettişi yardımcıları” anlamına gelir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Basın İş Kanunu’nun 24. maddesi, iş teftişi konusunda İş Kanunu’nun ilgili hükümlerine atıfta bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çerçeve Yönergeye göre işçilerin yükümlülükleri şunlardır: - Makineleri, araç ve gereçleri, tehlikeli maddeleri, donanım taşınmasını ve diğer üretim yöntemlerini doğru kullanacaklardır, - Kendilerine verilen kişisel koruyucuları doğru kullanacaklar ve kullandıktan sonra yerine koyacaklardır, - Makinelerdeki, aygıtlardaki, aletlerdeki, işyerlerindeki ve binalardaki güvenlik aygıtlarını keyfi olarak yerinden çıkarmayacaklar, değiştirmeyecekler veya söküp atmayacaklar ve doğru bir biçimde kullanacaklardır, - Korunma tedbirlerinde ciddi bir tehlike gördüklerinde hemen işvereni ve iş sağılığı ve güvenliği sorumlusunu haberdar edeceklerdir, - Yasalara göre işveren ve iş sağlığı ve güvenliği sorumlusu ile tedbirlerin alınması konusunda sürekli işbirliği içersinde olacaklar ve verilecek işleri yapacaklardır, - İşverene ve iş sağlığı ve güvenliği temsilcisine, yasalar çerçevesinde gerektiğinde çalışma ortamının ve çalışma şartlarının güvenli olması için yardımcı olacaklar, kendileri tehlikeye sebep olmayacak ve bu hususta sürekli işbirliği içersinde çalışacaklardır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de, Sağlık ve Güvenlik Yönetimi’nin temel fonksiyonu, iş sağlığı ve güvenliği denetimlerinin gerçekleştirilmesidir. İngiltere’de Sağlık ve Güvenlik Kurulu (Health and Safety Comission)’na bağlı müfettişler iş mevzuatının diğer alanlarında denetim uygulayan müfettişlerden bağımsız olarak iş sağlığı ve güvenliği denetimini yürütmektedir. Ancak bu denetim, işyerlerinin özellik ve sorunlarına göre seçilmiş, farklı uzmanlardan oluşmuş ekiplerce yürütülmektedir. Ülkenin ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyinin etkisiyle, çocuk ve kadınların çalışma koşulları dışında, çalışma koşulları, çalışma ilişkileri vd., iş denetiminin öncelikli görevleri dışındadır. İş denetimi bu alanlarda örgütlenmemiştir

Yanıt Açıklaması: ILO 1919 yılında Versailles Barış Anlaşması ile kurulmuştur

Yanıt Açıklaması: Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünün doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.77): a. Yabancı istihdamı ve işgücü göçü ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunmak, çalışma izni ve çalışma izni muafiyetine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, b. Uluslararası işgücüne ilişkin politika belirlenmesi amacıyla gerekli çalışmaları yapmak ve belirlenen politikanın uygulanmasına ilişkin ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunmak, c. Yabancı ülkelerle imzalanacak işgücü anlaşmaları ve sosyal güvenlik sözleşmelerinin müzakerelerine, hazırlanmasına ve tadiline katkı sağlamak, ç. Uluslararası işgücü göçüne ilişkin iş ve işlemleri yapmak, d. Uluslararası işgücüne ilişkin konularda ulusal ve uluslararası projeler hazırlamak ve uygulamak, e. Yabancı Başvuru, Değerlendirme ve İzleme Sistemini kullanarak yabancı çalışanlara ve yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının niteliklerine ilişkin veri toplamak, bunları analiz etmek ve raporlamak, f. Ulusal göç politikasının oluşturulmasında görev alanıyla ilgili konularda çalışmalar yapmak, g. Görev alanıyla ilgili faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlarla yazışmalar yapmak ve bu kuruluşlarla çalışmalar yürütmek, ğ. Ülkemize rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla uluslararası eğilimleri, işgücü potansiyelini ve hareketliliğini izlemek ve politikalar geliştirmesi için gerekli çalışmaları yapmak, h. Yüksek nitelikli işgücünün ülkemize kazandırılmasına yönelik yurt dışında tanıtım faaliyetleri yapmak, ulusal ve uluslararası fuar ve organizasyonlara katılmak, gerektiğinde tanıtım ofisleri açmak, ı. Kültürel, sanatsal, ekonomik ve sportif alanlarda uluslararası gelişmeleri izleyerek ilgili kurum, kuruluş ve ülkelerle işbirliğini geliştirmek, gerektiğinde ortak projeler yürütmek, i. Eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ile stratejik önemi haiz herhangi bir alanda öne çıkmış yurt dışında yaşayan nitelikli insan gücünün ülkemize kazandırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak, j. Bilim, teknoloji, Ar-Ge ve yenilikçilik alanlarında yetişmiş yabancı beyin göçünü ülkemize kazandırmak amacıyla faaliyetlerde bulunmak, k. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında çalışmalar yapmak ise, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevlerindendir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: ILO’nun dört temel stratejik hedefi vardır. Bu hedefler; C¸alışma yaşamında standartlar, temel ilke ve haklar geliştirmek ve gerçekleştirmek, Kadın ve erkeklerin insana yakışır işlere sahip olabilmeleri için daha fazla fırsat yaratmak, Sosyal koruma programlarının kapsamını ve etkinliğini artırmak, U¨çlü yapıyı ve sosyal diyaloğu güçlendirmektir. Doğru cevap: E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 81 sayılı ILO Sözleşmesi'ne göre; toplu uyuşmazlıkların önlenmesi, taraflar arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi, toplu pazarlık hakkının desteklenmesi, sendika temsilcilerinin haklarının korunması, toplu çalışma ilişkilerinin konuları arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Belirleyici Unsurlar ve Bileşenleri aşağıdaki gibidir; • Politik erk/çalışma yasaları: - Görev alanları, yetki ve sorumluluklar • Kamu yönetimi yapısı: - Örgütlenme yapısı (yerel, bölgesel ya da ulusal düzeyde örgütlenmeler) - Müfettişlerin atanması ve sayısı • Örgütsel/yönetsel kararlar: - Öncelikli görevler - Girişim yöntemleri - Eğitim politikaları

Yanıt Açıklaması: The International Labor Organization ( ILO ), Uluslararası Çalışma Örgütüdür. Çalışma yaşamının denetimine ilişkin bir çok uluslararası düzenleme bulunmaktadır. Çalışma yaşamının doğrudan idari eylem ve işlemlerle denetlenmesinden sorumlu olan kurumlar, denetimi uluslararası ilke ve standartları düzenleyen ILO'nun 81 sayılı Sanayi ve Ticaretle İş Teftişi hakkındaki Uluslararası Çalışma Sözleşmesi ile 129 sayılı Tarımda İş Denetimi Sözleşmesine uygun olarak yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal devlet, millî dayanışma anlayışı çerçevesinde üç temel amaç gütmektedir. Bunlar; sosyal adaleti gerçekleştirmek, ferdin ve toplumun refahını sağlamak ve sosyal güvenliği temin etmektir. Sosyal devlet anlayışı sosyalist devlet anlayışının dışında bir devlettir. Sosyalist devlet doktriner iken, sosyal devlet gelişmeleri pragmatik (faydacı) olarak takip edip gelişmeler karşısında tedbirleri alan devlettir.

Yanıt Açıklaması: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.76): a. İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlamak, programlamak ve uygulanmasını sağlamak, b. Üretilen ve ithal edilen kişisel koruyucu donanımların piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, bu hususlarda usul ve esasları belirlemek, c. İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilecek işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları ve diğer görevlilerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim ve belgelendirme usul ve esaslarını belirlemek, ç. Meslekî eğitim görenler, rehabilite edilenler, özel risk grupları ve kamu hizmetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları yaparak tedbirlerin alınmasını sağlamak, d. İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Bölge Laboratuvar Müdürlüklerinin çalışmalarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek, e. İş sağlığı ve güvenliği alanında ölçüm, analiz, teknik kontrol, risk analizi ve değerlendirmesi, eğitim, danışmanlık, uzmanlık hizmetlerini yapmak ve bu tür hizmetleri verecek özel ve tüzel kişi ve kuruluşların niteliklerini belirlemek, yetki vermek, yetkilerini iptal etmek, kontrol ve denetimini sağlamak, f. İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer teknik ve sağlık personel ile işçilere eğitim vermek için kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketler ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerini yetkilendirmek, gerektiğinde yetkilerini iptal etmek, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin kontrol ve denetimini sağlamak, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının eğitimleri sonundaki sınavları yapmak veya yaptırmak, belgelerini vermek, g. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ğ. Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek, h. Faaliyet konuları ile ilgili yayın ve dokümantasyon çalışmaları yapmak ve istatistikleri düzenlemek, ı. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Uluslararası işgücü göçüne ilişkin iş ve işlemleri yapmak ise, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünün Çalışma Yaşamının denetimine ilişkin görevlerindendir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre Çalışma Genel Müdürlüğünün doğrudan ve dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile ilgili görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.74): a. Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatı uygulamak, b. İşçi, işveren ilişkilerini düzenlemek, çalışma barışını sağlayıcı tedbirleri almak, c. Çalışma mevzuatı ve istihdam politikası ile ilgili taslakları ve kalkınma planları ve yıllık programlarda yer alan genel politika içinde mahalli ve sektörel bazda istihdam programlarını hazırlamak, ç. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunlarında öngörülen işleri yapmak, d. İstihdamdaki gelişmeleri izlemek ve istihdamı sağlayıcı tedbirleri almak, üretimde emek verimliliğini yükselten politikaları geliştirmek amacıyla çalışmalar yapmak, e. Yüksek Hakem Kurulu ile Bakanlık arasındaki ilişkileri yürütmek, f. Resmi Arabuluculuk Teşkilatı ile ilgili işlemleri yapmak, g. Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerine göre, kamu kurum ve kuruluşlarının personel kadroları ile ilgili işlemlerini yapmak, uygulamalarını takip etmek ve denetlemek, ğ. Kamu personeli ile ilgili hususlarda her çeşit istatistiki bilgileri toplamak, personel kayıtlarını merkezi olarak tutmak, kurumlar arası veri değişimi için gerekli teknik koordinasyonu sağlamak, h. Personel ve teşkilata ilişkin mevzuat tasarılarının hazırlanmasına katkı sağlamak, bu konularda kurumlarca hazırlanan mevzuat tasarılarını incelemek ve görüş bildirmek, ı. Kamu görevlileri sendikalarına ilişkin mevzuatın uygulanmasında personel konularında uygulama birliğini sağlayacak tedbirleri almak, kamu işve4. Ünite - Çalışma Yaşamının Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Tarafından Denetimi 101 renini temsilen yetkili kurullar ile kamu görevlileri sendikaları ve üst kuruluşları arasında yürütülen çalışmalarda danışma, destek ve koordinasyon hizmetlerini yürütmek, i. Kamu personel alım sınavları ve yerleştirme işlemlerine ilişkin esasları belirlemek, engellilerin istihdamına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, j. Kamu personelinin eğitim ve yetiştirilmeleri ile ilgili her türlü çalışmaları yapmak, uygulamaları takip etmek, değerlendirmek ve denetlemek, k. Özelleştirme ve yeniden yapılandırma uygulamalarına ilişkin mevzuat hükümleri gereğince istihdam fazlası personelin diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil işlemlerini yürütmek, l. Kamu iktisadî teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların personeli ile kadro ve pozisyonlarına ilişkin işlemleri yürütmek, m. İç ve dış seyahat yevmiyeleriyle sürekli görevle yabancı memleketlerde bulunan kamu görevlilerinin aylıklarına uygulanacak ödeme misillerini tespit etmek, n. Görev alanına giren konularda araştırma ve incelemeler yapmak ve bunların sonuçlarını değerlendirmek, ortaya çıkabilecek sorun ve tereddütleri giderecek tedbirleri almak ve uygulamaya esas olmak üzere görüş bildirmek, o. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Sorunun Doğru Yanıtı A şıkkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İş Teftiş Kurulu Tüzüğünün 13. maddesi iş müfettişlerinin görevlerini sıralamıştır. Sorunun Cevabı A şıkkıdır

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini Bakanlığa yazılı olarak bildirmesi hâlinde, en geç yedi gün içinde işyerinde inceleme yapılarak işverenin talebi sonuçlandırılır.

Yanıt Açıklaması: 161 sayılı Sözleşme iş sağlığı hizmetleri esas alınarak dğzenlenmiş bir sözleşmedir.