Çalışma Yaşamının Denetimi

Yanıt Açıklaması: Çalıştırma eylemi iş kanunlarının ve ilgili diğer hukuki düzenlemelerin izin verdiği ölçekte gerçekleştirilmelidir. Bunun dışında yaptırılacak çalışmalar hukuk dışı kabul edilir. Mesela 4857 sayılı İş Kanunu haftalık çalışma süresini 45 saat olarak belirlemiştir. Bunun üzerinde bir haftalık çalışma süresini iş sözleşmesinin tarafları anlaşsalar dahi kabul edemezler.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunları dışında çalışma yaşamının denetimine ilişkin hükümler ihtiva eden kanunlar; Türk Borçlar Kanunu, Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve Ceza Kanunu’dur.

Yanıt Açıklaması: Sertifika programları düzenlemek iş müfettişlerinin görevleri arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Deniz İş Kanunu'nun 49. maddesine göre, "denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk bayrağını taşıyan yüz ve daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir iş sözleşmesi ile çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanan bu kanun hükümlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak üzere yapılacak takip, denetim ve teftişleri yürütmeye iş müfettişleri yetkili kılınmıştır".

Yanıt Açıklaması: Bir önceki teftişte işyerinde noksan bulunmaması halinde genel teftiş yapılabilir.

Yanıt Açıklaması: Koruyucu yasal önlemler kanun kouyucular tarafından oluşturulmakta ve devletin ilgili kurum ve kuruluşları tarafından uygulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Caydırıcı denetim sisteminde iş denetiminin işlevi; işgücünü koruyucu yasalara uymamanın maliyetini, uyma durumunda katlanacak maliyete oranla, önemli ölçüde arttırarak; uyumu daha az maliyetli ve rasyonel hâle getirmektir. Bunun öncelikli aracı ise cezalar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Genel teftiş yapılabilecek haller şunlardır; İşyerlerinde ilk defa yapılan teftişlerde, İşveren değişikliğinden sonra, İşyerinin başka bir yere taşınmasından sonra , İşyerinde büyük ölçüde yapılan bir üretim değişikliğinden sonra , İncelem teftişleri sırasında işyerinin teftiş görmemesi durumunda. Sorunun Doğru Cevabı D şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Bireysel çalışma ilişkileri, iş sözleşmesinin yapılması, uyuşmazlıklar ve sona ermesiyle ilgili düzenlemeleri içerir. Risk grupları olarak adlandırılan kadın, genç ve çocuk işçilerin uygun işlerde çalıştırılması, bu grupta yer alanlara özgü yasal düzenlemelere uygun çalışma ilişkilerinin sağlanması da bu kapsamdadır. 81 sayılı ILO Sözleşmesi, bireysel çalışma ilişkileri çerçevesinde iş sözleşmelerinin sona ermesinden sonra ortaya çıkan iş uyuşmazlıkları konusunda iş müfettişlerinin görevlerini sınırlı olarak kabul etmiştir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: ILO tarafından 185 Sözleşme ve 195 tavsiye kararı kabul edilmiştir. Türkiye bugüne kadar 56 ILO Sözleşmesi’ni imzalamıştır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamının denetimi ile ilgili sayılabilecek bir başka madde Anayasa’nın 18. maddesi ile düzenlenmiş olan “Zorla çalıştırma yasağı” dır. Söz konusu maddeye göre; “Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır. Şekil ve şartları kanunla düzenlenmek üzere hükümlülük veya tutukluluk süreleri içindeki çalıştırmalar; olağanüstü hâllerde vatandaşlardan istenecek hizmetler; ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı alanlarda öngörülen vatandaşlık ödevi niteliğindeki beden ve fikir çalışmaları, zorla çalıştırma sayılmaz”

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap: D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 155 sayılı Sözleşme ile geliştirilmeye çalışılan iş sağlığı ve güvenliği konusundaki ulusal politikalar, tespit edilen eylem alanlarını esas alacaklardır. Bu eylem alanları ise aşağıdaki şekilde belirlenmiştir (mad.5); • İşin maddi unsurlarının (işyerleri, çalışma ortamı, araçlar, makine ve teçhizat, kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddeler ve etkenler, çalışma yöntemlerinin) tasarımı, test edilmesi, seçimi, ikamesi, montajı, düzenlenmesi, kullanımı ve bakımı; • İşin maddi unsurları ile işi yapan veya nezaret eden kişiler arasındaki ilişkiler ve makine teçhizat, çalışma süresi, işin düzenlenmesi ve iş usullerinin işçilerin fiziksel ve zihinsel kapasitelerine uyarlanması; • Yeterli sağlık ve güvenlik düzeyine ulaşılması amacıyla bütün çalışanların ileri düzeyde eğitimini, kalifiyesini ve motivasyonunu kapsayan eğitimi; • Çalışma grubu ve işletme düzeylerinde ve ulusal düzeyi de kapsayan uygun diğer bütün düzeylerde haberleşme ve işbirliği; • Sözleşme’nin 4. maddesinde atıfta bulunulan politikaya uygun olan eylemlerinde, işçilerin ve temsilcilerinin disiplin cezalarına karşı korunması.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamında iş denetiminin öncelikli temel görev alanları olan çalışma ortamı ve çalışma koşularına ilaveten ikincil görev alanları da vardır. Bu alanlar ise şu şekilde sıralanabilir: çalışma ilişkileri, istihdam ve mesleki eğitimdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Çalışanların çaresizliğini, kimsesizliğini ve bağlılığını sömürmek suretiyle kişi veya kişileri ücretsiz olarak veya sağladığı hizmet ile açık bir şekilde orantısız düşük bir ücretle çalıştıran veya bu durumda bulunan kişiyi, insan onuru ile bağdaşmayacak çalışma ve konaklama koşullarına tâbi kılan kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis veya yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası verilir. Ayrıca yukarıdaki belirtilen durumlara düşürmek üzere bir kimseyi tedarik veya sevk veya bir yerden diğer bir yere nakleden kişiye de aynı ceza verilir.

Yanıt Açıklaması: ILO tarafından 11.7.1947 tarihinde kabul edilen 81 sayılı İş Teftişi Sözleşmesi, sanayi ve ticarette iş denetiminin uluslararası dayanağını oluşturmaktadır. Türkiye bu sözleşmeyi 13.12.1950 tarih ve 5690 sayılı Kanun’la onaylayarak yükümlülük altına girmiştir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Teşkilatı'na bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 1919 yılında kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanun ile Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Çalışma yaşamını denetleme görevinin, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesi ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun adı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanun şeklinde değiştirilmiştir. Yine 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanlığı adıyla tek bir bakanlık çatısı altında birleştirilmiştir. Yapılan bu yeni düzenlemeye uygun olarak 10.07.2018 tarihinde kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin (Kararname Numarası:1) ikinci bölümünde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görevlerini de devralan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının teşkilat yapısı düzenlenmiştir. Daha önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görevleri ve teşkilat yapısı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun ile düzenleme konusu yapılmaktayken, yeni yapılan düzenleme ile Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yapılmıştır. Yapılan bu düzenlemede de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı döneminde olduğu gibi, çalışma hayatını denetlemek Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının görev ve yetki alanında olduğu belirtilmiştir (mad.2).