Sendikacılık

Yanıt Açıklaması: Global sendika federasyonları çok uluslu şirketler arasında imzalanan ve taraf şirketin temel uluslararası çalışma normlarına uygun hareket etmesini sağlayan uluslararası anlaşmaküresel çerçeve anlaşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: 1945-1973 yılları arasında üretim sistemi olarak Fordizmin yönetim sistemi olarak Taylorizmin öne çıkması, uygulanan Keynesyen iktisat politikaları, SSCB sınırlarını aşarak sosyalizmin Avrupa’da yayılmaya başlaması ve o dönemde iktidarda ağırlıklı olarak emek yanlısı partilerin bulunması sendikaların güç kazanarak altın dönemi yaşamasına neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ulusal düzeyde farklı işkollarında faaliyet gösteren sendikaların bir araya gelmesiyle oluşan merkezi üst sendikal örgütlenme modelidir. Konfederasyon türü örgütlenme, üst örgütlenmenin doğası gereği merkezileşme eğilimli bir örgütlenme modelidir.

Yanıt Açıklaması: Ara bağımlı modelde sendikalar ve siyasi partiler bağımsızlıklarını koruyarak birbirlerini desteklemekte ve demokrasi, sosyal refah ve sosyal adalet gibi ortak bir amaca hizmet etmektedir. Bu modelde sendikalar, siyasi partiler karşısında tarafsız kalmamakta ve özellikle isçi, sosyalist veya sosyal demokrat parti gibi emek yanlışı partilerle organik bir ilişkiye girerek veya organik bir ilişkiye girmeden, aleni ya da dolaylı bir şekilde destekleyebilmektedir. Ara bağımlı modelde genellikle reformist sendikacılık anlayışı hakimdir.

Yanıt Açıklaması: Fransa’da demokratikleşme açısından önemli dönüm noktalarından birini oluşturan 1848 devriminde işçi hareketinin katkılarını çok açık bir biçimde gözlemlemek mümkündür. Ayrıca 1922-1945 yıllarında, işçilerin İtalya’daki faşist rejime karşı sendikaların direnmesi ve İspanya’daki Franco rejimine karşı sendikaların verdikleri mücadele de sendikaların demokrasinin yerleşmesinde ve korunmasında oynadıkları role örnek olarak verilebilir. Fakat İngiltere’de, 19. yy’ın son yarısında varlığını göstermiş olan Chartist hareket, bünyesinde küçük esnaf ve zanaatkarları da barındıran bir hareket olmakla birlikte, geniş kitle tabanı bakımından bir işçi hareketi niteliğiyle tarih sahnesindeki yerini almıştır. Chartistler, zamanla sendikaların bünyesinde varlığını sürdürecek olan örgütlü işçi hareketinin ilk ve önemli bir örneğini oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: Cevap :E Soru kitaptaki metni aynen sorduğu için hatırlatma düzeyindedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1960-1980 döneminde işçilere örgütlenme ve toplu pazarlık hakkının yanında grev hakkı da tanınarak, endüstri ilişkileri kurumsallaşmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu görüşler İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: İsveç siyasi ve ideolojik farklılıklar nedeniyle ortaya çıkan parçalanmış sendikal yapının (ideolojik sendika çokluğu) bir sonucu olarak birden fazla üst sendikal örgüt faaliyet gösteren ülkelerden değildir.

Yanıt Açıklaması: Çekirdek işgücü kalifiye olduğu için örgütlenmeye ihtiyaç duymamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel olarak ilk ortaya çıkan sendika tipidir. Aynı zanaate veya mesleğe sahip işçilerden oluşan, emek arzını sınırlayabilen ve bu nedenle başta sendika güvenliği önlemleri olmak üzere çalışma koşullarını işverene tek taraflı kabul ettirebilecek güce sahip olan bir örgüt türüdür.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1960-1980 döneminde işçilere örgütlenme ve toplu pazarlık hakkının yanında grev hakkı da tanınarak, endüstri ilişkileri kurumsallaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyıl liberalizmi bir bütün olarak toplumun iyiliğini sağlamanın yolunun bireylerin kendi çıkarları peşinden koşmalarına izin verilmesi fikrine dayalıdır. Liberallere göre, zenginliği arttırmanın yolunun kısıtlamalardan ve düzenlemelerden değil, kısıtsız veya serbest girişimden geçmekteydi. Liberallerin hükümetlere yaptıkları tavsiye, kısıtlamaları, düzenlemeleri kaldırmaları ve insanların piyasada serbestçe rekabet etmelerine izin vermeleriydi.

Yanıt Açıklaması: Cevap :A Soru kitaptaki metni aynen sorduğu için hatırlatma düzeyindedir.

Yanıt Açıklaması: Üst sendikal örgütlerin dört temel işlevi vardır. Bunlar; işçi sınıfı içinde dayanışmayı arttırmak, sendikaların bazı genel amaçlar ve ortak politikalar izlemesini sağlamak, sendikaların faaliyetlerini koordine etmek, ekonomik ve siyasal açıdan zayıf ve çoğu kez bölünmüş bir işçi hareketini toparlamak ve kısmen de olsa birliği sağlamaktır. Ancak sendikal üst örgütlerin toplu iş sözleşmesi imzalama yetki ve işlevleri yoktur.

Yanıt Açıklaması: Amerika’da sol görüşe dayanan marksist, devrimci, evrimci gibianlayışlara dayalı sendikacılığa yer verilmez.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de ilk örgütlü işçi hareketi, 1792 yılında kurulan ve zanaatkarlar, küçük dükkan sahipleri ve hatta orta sınıf üzerinde büyük etki uyandıran Londra Yazışma Derneği’dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel sendika özgürlüğü de olumlu (pozitif) sendika özgürlüğü veolumsuz (negatif) sendika özgürlüğü olmaküzere iki Şekilde değerlendirilmektedir. Olumlu sendika özgürlüğü, kişilerin serbestçe sendika kurma, kurulmuş sendikalara üye olma, dilediği sendikayı seçebilme,sendika içi faaliyetlere katılabilme özgürlüğünü ifade ederken; olumsuz sendika özgürlüğü, kişilerin sendikalara girmeme, sendikasız kalabilme, sendikadan çıkabilme özgürlüğünü ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Japon endüstri ilişkileri sisteminin temelinde işyeri sendikacılığı (enterprise unionism), ömür boyu istihdam sistemi (life time employment system) ile kıdem ve liyakata göre terfi ve ücret sistemi (seniority-plus-merit principle in pay and promotion) yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Nitekim Türkiye’deki işçi sendikaları konfederasyonlarından TÜRK-İŞ, DİSK ve HAK-İŞ ile memur sendikaları konfederasyonlarından KESK, ETUC’a üyedir.