Sendikacılık

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de taban örgütlenme modeli işkolu sendikalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Zorunlu bağımlı model demokratik bir siyasi rejimin olmadığı tek partili sivil diktatörlüğün, askerî cunta yönetiminin veya sosyalist rejimin olduğu ülkelerde görülmektedir. Zorunlu bağımlı modele örnek olarak eski SSCB, eski Yugoslavya, Küba, Çin, Kuzey Afrika ve Mısır, Tunus, Cezayir, Suriye, Irak gibi Orta Doğu ülkeleri gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Türk-İş’ten ilk büyük kopma  1967 yılında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) kurulması ile yaşanmıştır. DİSK, Türk-İş’in mesleki fonksiyonları ağır basan pragmatik sendikacılık anlayışına ve partiler üstü politikasına bir tepki olarak kurulmuştur. Cevap: C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Demokrasi sendikaları geliştirirken sendikalar da demokrasiyi besler.

Yanıt Açıklaması: Bu tür yönetimlerde sendikalar sistemin bir uzantısı ve onun direktifleri doğrultusunda faaliyet gösteren bir örgüt durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Sendikal çoğulculuk ilkesi, fark gözetmeksizin sendikal işleyişlerin tümünde üyelerin her türlü fikir ve önerilerini ifade edebilmelerini, kendi örgütlerinde belirleyici olmalarını, ayrım gözetmeksizin sendikal süreçlere üyelerin katılımlarının sağlanmasını, çoğunluğun görüşlerinin olduğu gibi azınlığın görüşlerinin de dikkate alınmasını, bütün üyelere her türlü sendikal faaliyete ve işleyişe katılma imkânının tanınmasını gerekli kılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Konseyini kuran anlaşma 1949 yılında imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: ABD’de işverenlerle toplu iş sözleşmesi faaliyetini yürüten sendikalar yerel sendikalardır.

Yanıt Açıklaması: Kamu Görevlileri (Memur) Sendikacılığındaki Gelişmeler 1971 yılında Anayasa’da yapılan değişiklikten itibaren 1995 yılına kadar Türkiye’de kamu görevlilerinin sendikal hakları bulunmamaktaydı. 1995 yılında Anayasa’nın 53. maddesine bir fıkra eklenerek kamu görevlilerine örgütlenme ve toplu görüşme hakkı tanınmıştır. Ancak bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usulleri içeren Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu 2001 yılında çıkartılmıştır. Dolayısıyla 1995 yılından 2001 yılına kadar kurulan kamu görevlileri sendikaları, yasal bir düzenlemeden yoksun olarak faaliyet göstermiştir. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu ile kamu görevlilerinin hizmet kolu esasına göre, Türkiye çapında faaliyette bulunmak üzere serbestçe sendika kurabilecekleri, kurulmuş sendikalara üye olabilecekleri ve idareyle amaçları doğrultusunda toplu görüşme yapabilecekleri hükme bağlanmıştır. 12 Eylül 2010 tarihinde referandum sonucunda gerçekleşen Anayasa değişikliğine kadar kamu görevlileri idareyle amaçları doğrultusunda yalnızca toplu görüşme yapma hakkına sahipken referandumla birlikte toplu pazarlık hakkına kavuşmuşlardır. Anayasa’daki bu değişikliğe paralel bir şekilde 4688 sayılı Kanun’da 04.04.2012 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 6289 sayılı Kanun’la değişiklik yapılmış, kanunun adı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu olarak değiştirilmiş ve kamu görevlilerine toplu pazarlık hakkı verilmiştir. Türkiye’de kamu görevlilerinin örgütlenme ve toplu pazarlık düzenini Şekil 7.1. yardımı ile açıklamak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de ilk örgütlü işçi hareketi, 1792 yılında kurulan ve zanaatkârlar, küçük dükkân sahipleri ve hatta orta sınıf üzerinde büyük etki uyandıran Londra Yazışma Derneği'dir. Bu dönemde siyasi derneklerin ülke çapında örgütlenmeleri yasak olduğundan bu dernek üyeleri, aralarındaki iletişimi yazışarak sağladıkları için derneğin adı Yazışma Derneği olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Zanaat, sermayeden çok nitelikli emeğe dayalı; öğrenimin yanı sıra el becerisi ve ustalık gerektiren işleri içerir. Dolayısıyla, terzilik, tornacılık, marangozluk, çömlekçilik vs. birer zanaat, öğretmenlik, hastabakıcılık vs. birer meslektir.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar ile siyasi partiler arasında organik bir ilişki yoktur.  Siyasetten tamamen uzak değildirler. Genellikle pragmatik sendikacılık anlayışı hakimdir.  Siyasetle olan ilişkileri sürekli ve düzenli değildir. Tüm partilere eşit mesafede kalırlar.

Yanıt Açıklaması: a

Yanıt Açıklaması: İngiltere'de TUC sendikal hareketin tümünü temsil eden şemsiye örgüttür. İngiltere'de sendikalar farklı üst örgütlerin çatısı altında parçalanmadan tek bir üst örgütte (TUC) birleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel olarak ilk ortaya çıkan sendika tipidir. Aynı zanaate veya mesleğe sahip işçilerden oluşan, emek arzını sınırlayabilen ve bu nedenle başta sendika güvenliği önlemleri olmak üzere çalışma koşullarını işverene tek taraflı kabul ettirebilecek güce sahip olan bir örgüt türüdür.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de 1837-1848 yılları arasında tüm vatandaşlara genel oy hakkının verilmesi, seçim bölgeleri arasında eşitlik sağlanması, milletvekili adaylığı için ödenen vergilerin kaldırılması, seçimlerde oylamaların gizli olarak yapılması için işçiler arasında yaygınlık kazanan,  zamanla sendikaların bünyesinde varlığını sürdürecek olan örgütlü işçi hareketinin ilk ve önemli bir örneğini oluşturan hareketin adı Chartist harekettir.

Yanıt Açıklaması: a

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de ilk örgütlü işçi hareketi, 1792 yılında kurulan ve zanaatkârlar, küçük dükkân sahipleri ve hatta orta sınıf üzerinde büyük etki uyandıran Londra Yazışma Derneği’dir.

Yanıt Açıklaması: Genel Merkezi Brüksel’de olan ETUC 1973 yılında, Avrupa ekonomik entegrasyonu sürecinde Avrupa’daki işçilerin sosyal, ekonomik ve kültürel çıkarlarını temsil etmek ve geliştirmek amacıyla kurulan bölgesel düzeyde faaliyet gösteren uluslararası bir sendikal örgüttür.

Yanıt Açıklaması: Cemiyetler Kanunu’na 1919 yılında yapılan düzenlere ek olarak 1923 yılında örgütlenmeyi kısıtlayan yeni hükümler eklenmiştir. 1938 yılında kabul edilen yeni Cemiyetler Kanunu ise, “sınıf esasına veya adına dayanan” cemiyet kurma yasağı getirerek, tek parti döneminde fiilen zaten mevcut olmayan örgütlenme özgürlüğünü hukuken de ortadan kaldırmıştır. Doğru cevap B'dir.