İstihdam ve İşsizlik

Yanıt Açıklaması: 1963-1967 yılları arasında uygulanan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (BBYKP) işsizlik sorununun köyden kente göç ile büyüdüğü ve özel önlemler alınmadığı takdirde çözülemeyeceğini belirtmektedir. Planda köyden kente göçü yavaşlatacak ve tarımsal nüfusu köylerde tutacak politikalarla işsizlik sorununun çözülebileceği belirtilmektedir. Plana ayrıca işgücü fazlasının iş­gücü kıtlığı çeken Batı Avrupa ülkelerine ihracı ve nüfus planlamasının yapılması gibi önlemlere de yer verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluk; asgari yaşam standartlarına erişememe ya da asgari yaşam standartlarını sürdürebilecek gelirden yoksun olma durumudur. Sadece bu tanımdan bile işsizlikle yoksulluk arasında önemli bir bağ olduğu anlaşılabilir. Sanayi toplumu, büyük insan kitlelerinin, hayatlarını ücret vb. gelirle sürdürmesi üzerine kurgulanmıştır. Bu nedenle işsizlik durumunda ortaya çıkan gelir kesintisi insanları hızla yoksulluğa sürükleyebilmektedir. Yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planından itibaren genç işsizliği konusuna dikkat çekilmeye başlanmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan kamu istihdamı ve danışmanlık hizmetleri aktif istihdam politikalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Emek piyasası politikaları pasif ve aktif politikalar olarak ikiye ayrılır. OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü), işsizlere sadece gelir desteği yapılmasına yönelik politikaları pasif politikalar olarak kabul ederken emek piyasasındaki işleyiş bozukluklarını iyileştiren, mesleki becerileri geliştiren ve işgücü piyasasının etkinliğini arttıran politikaları da aktif istihdam politikaları olarak nitelendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994) Bu ortamda yürürlüğe giren Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994) işsizlikle mücadele konusunda büyük ölçüde önceki planlara benzemektedir. Örneğin önceki planlarda yer alan hizmetler sektörünün istihdam kapasitesinden yararlanılması, küçük ve orta ölçekli işletmelerin genişletilmesi, kendi işini kuranlara yardım edilmesi gibi hususlara bu planda da yer verilmiştir. Bu plan döneminde İstihdam ve Eğitim Projesinin (İEP) uygulanması öngörülmüştür. Maliyetinin % 62’sini Dünya Bankası geri kalanını Türk Hükümetinin karşılaması öngörülen bu proje o zamanki adıyla İş ve İşçi Bulma Kurumunun güçlendirilmesi, 73.200 kişiye meslek kazandırılarak işe yerleştirilmesi, işgücü piyasası bilgi sisteminin geliştirilmesi, kadın istihdamının arttırılması gibi hedefleri içermekteydi. Ancak bu projenin uygulanmasına planın son yılı olan 1994 senesinde başlanabilmiştir (Biçerli, 2004).

Yanıt Açıklaması: Ücret ve istihdam sübvansiyonunun temel gerekçesi işgücü maliyetini ucuzlatmak ve istihdam artışını teşvik etmektir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: II ve IV kurumsal politikalara ilişkin bir özelliktir. İşsizlik, hem bireyler üzerinde hem de toplumda ekonomik ve sosyal yönden sorunlara neden olan bir olgudur. İşsizliğin gelir kaybına neden olması ekonomik anlamda olumsuzluk yaratırken bireyin aile içerisinde huzursuzluğuna ve kendisini işe yaramaz hissetmesine neden olarak da sosyal yönden olumsuzluk yaratmaktadır. Bu nedenle işsizliğin hem ekonomik hem de sosyal maliyeti dikkate alınarak soruna çözüm bulunması gerekmektedir (Korkmaz ve Mahiroğulları, 2007: 85). Bu anlamda işsizlerin ya da işini kaybetme riski ile karşı karşıya bulunanların istihdam edilmelerine ya da gelir güvencesi sağlanmasına yönelik emek piyasası politikaları önem kazanmaktadır. Emek piyasası politikalarını temelde pasif ve aktif politikalar olarak iki başlık altında ele almak mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Planda köyden kente göçü yavaşlatacak ve tarımsal nüfusu köylerde tutacak politikalarla işsizlik sorununun çözülebileceği, ayrıca işgücü kıtlığı çeken Batı Avrupa ülkelerine işgücü ihracı ve nüfus planlamasının yapılması gibi önlemlere yer verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Enformel kurallara uygun olmayan veya gayri resmi anlamını taşımaktadır. Bu anlamda enformel istihdam kayıt dışı istihdam olarak da adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İç esneklik olarak da ifade edilen fonksiyonel esneklik, çalışanların işyerlerinde değişik işleri yapabilmesi ve çeşitli görevleri üstlenebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Faiz teorisi, tasarrufların yatırıma sarf edileceğini iddia eder.  Klasik ekonomi teorisine göre faiz, tasarrufun, yani tüketimi kısmanın karşılığıdır. Bu nedenle, faiz haddi ile tasarruf miktarı arasında bir bağlantı, fonksiyonel bir ilişki vardır. Bu bağlantı ekonomi dilinde bazen tasar­ruf miktarının faiz haddi karşısında esnek olduğu biçiminde ifade edilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Dünya’da, ekonomik bunalımın yoğun olarak hissedilmeye başlandığı 1970 yılı ve sonrasındaki dönemde, yatırımlarda azalma ve bununla bağlantılı olarak işsizlikte artış yaşanmaya başlanmıştır. Böyle bir sosyo-ekonomik yapı içerisinde işsizlikle mücadelede "esneklik" mücadeleci bir yaklaşım olarak gündeme gelmiştir

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Zamana göre esneklikte çalışma süreleri çalışanların kendisi tarafından belirlenmekte; işe başlama ve işin bitiş süreleri geleneksel sürelerden farklı olmaktadır. Ayrıca işin başlama ve bitiş saatleri de belirli bir saat değil, belirli saatler arasında herhangi bir zaman dilimi olarak belirlenebilmektedir. Zamana göre esneklik uygulamalarına, kısmi süreli çalışma, vardiyalı çalışma, kısa süreli çalışma, paylaşımlı çalışma, kaydırılmış çalışma, sıkıştırılmış iş haftası, evde çalışma ve tele çalışma örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Geniş anlamda istihdam, tüm üretim faktörlerinin üretim sürecinde kullanılması anlamına gelirken dar anlamda istihdam; emek faktörünün üretim sürecinde kullanılması anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Emek piyasası içerinse, emek ve sermayenin farklı niteliklere sahip olmasının doğal sonucu eşitsizliktir. Emek insan hayatının içinde yer alan bir etkinliktir ve mal gibi piyasaya sunulmak için üretilmez. Yaşam boyunca, emeğin üretimi ve yeniden üretimi ancak ihtiyaçlarını mal piyasasından karşılamasıyla mümkündür. Emek piyasasında eşitsizliği vurgulayan bir başka özellik ise, emeğin biriktirilemez oluşudur. Mal piyasası içerisinde malların birikiminin mümkün iken, emeğin bir kısmının biriktirilip saklanması mümkün değildir. Eşitsizlikle ifade edilen bir başka özellik ise, emeğin akıcılığına ilişkin engellerdir. Akıcılıkla ifade edilmek istenen emeğin çalışma ve yaşam yerlerinin birbiriyle yakından ilgili olmasıdır. Emek, işyerine gitmek ve işyerinden ayrıldıktan sonra yaşamını sürdürdüğü çevreye dönmek zorundadır. Emek piyasasında, sermaye sahibi ile emek arasında kurulan ilişki “çalışma (hizmet) sözleşmesi”ne bağlıdır ve bu anlamda emeğin mal gibi mübadelesi mümkün değildir. Bağımlılık hem yönetsel hem de teknik bir nitelik taşımaktadır. Yönetsel anlamda emeğini arz eden, işveren tarafından belirlenmiş bir işi işverenin emir ve isteklerine uygun bir şekilde yapmakla yükümlüdür. Teknik bağımlılık ise, emeğin işini yaparken işletmenin sağladığı araç ve gereci kullanmak zorunda olmasıdır. Emek piyasaları düzenlenmiş piyasalardır. Emek piyasası düzenlemeleri, işletmelerde mal ve hizmetlerin üretimi için bir araya gelen emeğin, çalışmalarını denetim altına almak için gerekli kuralların belirlenmesinin ve bu kurallara uyulmasının sağlanmasıdır.