Gelir Dağılımı ve Yoksulluk

Yanıt Açıklaması: Savvides az gelişmiş ülkeler arasında dışa açıklık derecesi yüksek olan ülkelerin aynı zamanda gelir eşitsizliği yüksek ülkeler olduğunu saptamıştır. Yeldan (2000) emek yoğun sektörlerin dışa açılma sürecinin, artan emek verimliliğini ücret artışları olarak emeğin gelirine yansımayabileceğini ve finansal serbestleşme sürecinde artan rant gelirlerinin gelir eşitsizliğini ücretler aleyhine olmak üzere arttırabileceğini göstermiştir. Ravallion (2001) ticaret politikası reformlarının mevcut teorinin aksine, vasıflı işgücüne talep yaratarak gelir eşitsizliğini daha da arttırmakta olduğunu görmüştür. Cornia ve Kiinski (2001) küreselleşme sürecine gelir eşitsizliğini görülmemiş derecede arttıran farklı bir gelişme trendinin eşlik etmekte olduğunu açıklamıştır. Birchenall (2001) Kolombiya’da ticaretin serbestleştirilmesi ile birlikte ücret eşitsizliğinin ve işgücü hareketliliğinin artmış olduğunu açıklamaktadır.  Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Milanovic (2005), dünya genelinde gelir eşitsizliğini ölçmek amacıyla “ülkeler arası eşitsizlik” ve “ülke içi eşitsizlik” olmak üzere iki unsurdan oluşan bir Gini katsayısı tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ülkeler arasında düşük gelirli ülkeler daha çok orta ve yüksek eşitsizlik grubunda yer alırlarken alt-orta gelirli ve üst-orta gelirli ülkelerin yüksek ve orta eşitsizlik grubunda yoğunlaştıkları, yüksek gelirli ülkelerin ise orta ve düşük eşitsizlik grubunda toplanmış oldukları görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ülkeler arası eşitsizlikte Gini katsayısı hem nüfus ile ağırlıklandırılarak hem de nüfustan bağımsız olarak hesaplanmaktadır. Gini katsayısı içerisinde kullanılan GSYİH, kişi başına düşen GSYİH ve SGP kullanılmaktadır. Ekonomik büyüme hızı ülkeler arası eşitsizlik kavramı için hesaplanmasına gerek olmayan bir parametredir.

Yanıt Açıklaması: Fonksiyonel gelir dağılımı; daima üretim faktörleri ile ilgilidir. Bir yılda bir ulusal ekonomide elde edilmiş olan toplam gelirin üretim faktörleri arasındaki yani emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişimcilik arasında dağıtımını yapılmasıdır. Gelir dağılımı kişiler ve üretim faktörleri arasında olmak üzere iki biçimde yapılır ve üretim boyutu itibariyle bu konunun yapılması; başka bir ifadeyle üretim noktasında gerçekleştirilir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik kalkınma sürecine büyüme ve gelir eşitsizliği arasındaki ilişki 4. Ünitede çeşitli yönleriyle tartışılmıştı. Ekonomi literatürü büyümenin yoksulluğun azaltılmasında çok etkili bir faktör olduğu görüşünü desteklemektedir. Bu nedenle yoksullukla mücadele edecek toplumlara ekonomilerini hızla büyütecek politikalar izlemeleri önerilmektedir. Özellikle Asya ülkelerinin yoksulluğu azaltma konusundaki başarısının hızlı büyümelerine bağlı olduğu kabul edilmektedir. Büyümenin yoksulluk ile ilişkisi özellikle büyümenin gelir dağılımı üzerindeki etkisiyle açıklanmaktadır. Büyümenin sağladığı kazanımların toplumu oluşturanlar arasında nasıl bölüşüldüğü, yoksul gruplara ulaşıp ulaşmadığı gibi sorular büyüme ve yoksulluk ilişkisinde gelir dağılımının önemini göstermektedir. Doğru Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çözüm: Tablo 7.2

Yanıt Açıklaması: Mutlak yoksulluk yaklaşımına uygun ilk yoksulluk tanımı 19. yüzyıl sonlarında İngiltere’de S. Rowntree tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Büyümeyi gelir dağılımındaki eşitsizliğe bağlı olarak açıklayan dördüncü teorikmodel gelir gruplarının tasarruf eğilimlerindeki farklılık üzerine kurulmaktadır. Keynes’in Genel Teori’ sinden etkilenmiş olan iktisatçılar bireysel tasarruf oranlarının gelir düzeyiyle birlikte yükselmekte olduğunu kabul etmektedirler. Buna göre yüksek gelirli grupların tasarruf eğilimi düşük gelirli grupların tasarruf eğiliminden büyüktür.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluğun nedenleri, yoksulluğu kişinin yetenekleri, sorumluluk ve disiplin anlayışı, tutum­luluk derecesi ve gösterdikleri çaba gibi kendi kişisel özellikleriyle ilişkilendiren ve yoksulları, yoksulluğun hem kurbanı hem de nedeni olarak gören yaklaşımla; yoksulluğu, yoksulların dışında, başta ekonomi politikaları olmak üzere düşük ücretler, yetersiz eğitim, istihdam olanakları ve ayrımcılık gibi yoksulların kendi denetimleri dışındaki yapısal etmenlerle ve bütünüyle sosyoekonomik sistemle ilişkilendiren yaklaşım olarak iki başlık altında değerlendirilebilir.  Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1990 ve 2000 yıllarını kapsayan süreçte doğu Avrupa ülkelerindeki ekonomik gelişme nedeniyle yoksulluk oranı %0 olarak belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dünya’da gelir dağılımını tanımlamak amacıyla Milanovic (2005) tarafından kullanılan üç kavram öne çıkmaktadır. Kavram 1, kavram 2 ve kavram 3. Kavram 1'e göre aynı zamanda ülkeler arası gelir dağılımında ülkelerin nüfus büyüklüğü dikkate alınmaz

Yanıt Açıklaması: Gini katsayısının 0 değeri alması dünyada ülkeler arası gelir eşitliğinin tam olduğu durumu gösterirken 1 değerini alması dünya gelirinin bir ülkede toplandığı ve diğer ülkelerin gelirinin olmadığı mutlak eşitsizlik durumunu göstermektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Stolper-Samuelson teoremi ticaretin serbestleştirilmesi ile vasıfsız işgücünün ücretlerindeki değişim beklentisini Hecksher-Ohlin modelinin mal fiyatlarının eşitlenme yönündeki değişim öngörüsüne dayandırmaktadır. Hecksher-Ohlin dış ticaret modeline göre gelişmekte olan ülkelerin vasıfsız işgücü yoğun sektörlerde uzmanlaşmaları beklenmektedir. Bu gruptaki ülkelerin ithal ikamesini hedefleyen korumacı politikaları terk edip ihracata yönelmeleri durumunda vasıflı işgücünün bulunduğu sektörlerde ithalatı artmakta ve artan ithalata bağlı olarak bu sektörlerde üretilen mallar göreli olarak ucuz hale gelmektedir. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik anlayışta sübjektif değer teorisi çerçevesinde her işçinin aldığı ücretin, kendisinin marjinal verimliliğine bağlı olduğu savunulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 5 yaşın altında olan ve yeterli beslenemeyen nüfus

Yanıt Açıklaması: Sorunun Çözümü: Yoksulluğun evrenselliği ve satın alma paritelerinin farklılıkları da düşünülerek ortalama bir hesaplama yöntemiyle mutlak yoksulluk sınırı az gelişmiş ülkeler için kişi başına günlük 1 dolar olarak kabul edilirken, Latin Amerika ve Karayipler için bu sınır 2 dolar, Türkiye’nin de dahil olduğu Doğu Avrupa ülkelerinin de içinde bulundugu grup için 4 dolar, gelişmiş sanayi ülkeleri için 14.40 dolar olarak belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gelir dağılımının adaletsiz olması yani toplumun en zengin kesimi ile en fakir kesimi arasındaki farkın oldukça büyük olması; toplumda yanlış giden oldukça fazla sayıdaki konunun bir sonucudur. Gelir dağılımının adaletli olması yani emeğe, çalışmaya ve yeterliliğe bağlı olarak insanların gelirlerinin belli olması ve dağılımda da buna dikkat edilmesi; bir toplumda ve ekonomide beklenen olumlu durumdur.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluk konusundaki tüm analizlerin ortak noktası olan yoksulluk sınırı ya da çizgisi, bir toplumda yoksul olanlarla olmayanları birbirinden ayırmakta kullanılan en temel ölçüttür. Bu sınırın belirlenmesi hem toplam yoksul sayısının hesaplanmasında hem de kamu tarafından yapılacak transferlerde önemli bir referans oluşturmaktadır. Ayrıca uluslararası karşılaştırmalarda da ülkelerin yoksulluk düzeylerinin kıyaslanmasında önemli bir yer tutmaktadırlar. Yoksulluk sınırı belirlenmesinde temel belirleyici unsurlar gelir ve tüketim miktarlarıdır.