Gelir Dağılımı ve Yoksulluk

Yanıt Açıklaması: Bir toplumda elde edilen toplam gelirin toplum bireylerince ne şekilde paylaşıldığı büyük öneme sahiptir. Gelirin paylaşılma şekli değiştikçe; ekonominin yapısı, ülkenin ekonomik büyüme performansı, toplumun yapısı, sağlık düzeyi, toplumdaki ortalama yaşam süresi, yoksulluk düzeyi de bu durumdan doğrudan etkilenmektedir. Bundan dolayı, bir toplumda gelir dağılımı düzeldikçe toplum birçok açıdan düzelme eğiliminde olmaktadır. Öte yandan, üretim araçlarının mülkiyet yapısı, kamu hizmetlerinin hangi düzeyde olduğu, toplumsal ve geleneksel ilişkiler, işgücünün örgütlenme düzeyi ve dikey-yatay hareketliliği, devletin uyguladığı maliye politikası ve sosyal politikalar, toplumun demokratikleşme düzeyi ve tüm bunların zaman içindeki evrimi gelir dağılımını belirleyen temel etmenler arasındadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sayfa 105 ve 106'yı inceleyiniz.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar yoksulluk olgusunu bütün yönleriyle açıklamanın ne kadar zor olduğu ortada ise de birbiriyle ilişkili olan üç ayrı yoksulluk tanımının varlığından söz etmek mümkün görünmektedir. İlk olarak, Dünya Bankası’nın temel aldığı günlük 1 dolarlık gelirden yoksun olmak biçiminde anlaşılan tanımında olduğu gibi, “mutlak yoksulluk” (absolute poverty), temel yiyecek gereksinimlerini -genellikle minimum kalori gereksinimi olarak belirlenmektedir- karşılamak için gerekli gelirden yoksun olmak biçiminde tanımlanabilirken “göreli yoksulluk” (relative poverty), yiyecek dışındaki gereksinimleri-giyim, barınak ve enerji gibi -karşılayacak gelirden yoksun olmak biçiminde anlaşılmaktadır. Son yıllarda, bu iki tanımı içerse de ondan daha geniş kapsamlı olan “insani yoksulluk” (human poverty) kavramı, okur-yazarlık, yetersiz beslenme, kısa yaşam süresi, ana-çocuk sağlığının yetersizliği, önlenebilir hastalıklara yakalanmak gibi temel insani yeteneklerden (capabilities) yoksun olmak biçiminde tanımlanabilir. Buna göre temel insan yeteneklerini sürdürebilecek olan mal, hizmet ve altyapıya -enerji, hijyen, eğitim, iletişim, içme suyu- erişimin yokluğu ya da kısıtlanması, yoksulluğun “insani” boyutu olarak nitelendirilmektedir (DPT, 2007: 1).  Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kavram 1: Ülkeler arası gelir dağılımını ülkelerin nüfus büyüklüğünü dikkate almaksızın tanımlamaktadır. Kavram 1’e göre ülke nüfuslarının büyük veya küçük olmasından kaynaklanan farklılıklar dikkate alınmaksızın her ülke kişi başına geliri ile temsil edilen birim olarak kabul edilir. Şekil 5.1’de en düşük gelirli A ülkesinden başlayarak sırasıyla B ve en yüksek gelirli C ülkesine kadar üç ülke arasında Kavram 1’e göre tanımlanmış temsili gelir dağılımı görülmektedir. Kavram 2: Ülkeler arası gelir dağılımını ülkelerin nüfusu ile ağırlıklandırılmış olarak tanımlamaktadır. Şekil 5.1’de A, B ve C olarak tanımlanmış 3 ülke arasında nüfus büyüklüğü ile ağırlıklandırılmış temsilî gelir dağılımı görülmektedir. En düşük gelirliden başlayarak ülkelerin nüfusuna göre ağırlıklarının A ülkesi için 5, B ülkesi için 2 ve C ülkesi için 3 olduğu görülmektedir. Kavram 3: Dünyada gelir dağılımını herkesi sahip olduğu gelirinin büyüklüğü ile değerlendirerek tanımlamaktadır. Böylece kavram 3 ile ülke sınırlarını görmeksizin tüm dünya insanlarını analizin bir birimi olarak gören bir gelir dağılımı tanımlanmış olmaktadır. Şekil 5.1’de A, B ve C olarak tanımladığımız üç ülkeden nüfusu ile ağırlıklı sayıda gözlemin, en düşük gelirliden en yüksek gelirliye doğru sıralanması ile oluşan temsilî gelir dağılımı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Simon Kuznets’in gözlemlerine dayalı olarak geliştirdiği bu hipotez, gelir dağılımındaki eşitsizliğin düşey eksende, büyümenin de kişi başına GSYİH olarak yatay eksende tanımlandığı çizim alanına ters-U eğrisi şeklinde yansıtılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde Türkiye ekonomisi kişi başına gelir düzeyinin artışına paralel olarak “yüksek eşitsizlik” aralığından “orta eşitsizlik” aralığına geçmiştir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: 2010 yılı Dünya Bankası gelir dağılımı verilerilerine göre ülke içi gelir eşitsizlikleri açısından en düşük ülke içi gelir eşitsizliği olan ülkeler Danimarka ve İsveç tir.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluğun evrenselliği ve satın alma paritelerinin farklılıkları da düşünülerek ortalama bir hesaplama yöntemiyle mutlak yoksulluk sınırı az gelişmiş ülkeler için kişi başına günlük 1 dolar olarak kabul edilirken, Latin Amerika ve Karayipler için bu sınır 2 dolar, Türkiye’nin de dahil olduğu Doğu Avrupa ülkelerinin de içinde bulundugu grup için 4 dolar, gelişmiş sanayi ülkeleri için 14.40 dolar olarak belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Eksik istihdam, ekonomik nedenlerle haftada 40 saatten az çalışıyor olup da daha fazla çalışmak isteyenler ile mevcut işinden elde ettiği gelirin azlığı ya da kendi mesleğinde istihdam edilmediği gerekçesiyle iş arayanları tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Neoliberal görüş: Piyasa güçlerinin etkisinde büyümeyi hedefleyen bu görüş piyasalara geliri yeniden dağıtmak amacıyla yapılacak bir müdahaleyi kabul etmemekle birlikte, teknolojik değişime ve ihracata dayalı bir büyümenin sağlayacağı gelir artışının toplumun en düşük gelirli gruplarına da yayılacağını savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yoksulluk ölçümünde en yaygın olarak kullanılan indeks, hesaplanmasının basit ve kolay olması nedeniyle, yoksulluk sınırı altında kalan kişi sayısının toplam nüfusa oranını gösteren kafa sayısı indeksidir. H = Q/N H: Kafa sayısı indeksi Q: Yoksulluk sınırı altındaki nüfus N: Toplam nüfus Yoksulluk ölçümünde kabaca bilgi veren kafa sayısı indeksi, yoksulluğun derecesi ve dağılımı hakkında bilgi vermez. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmenin iş piyasası koşulları üzerindeki etkisi literatürde iki farklı hipotez çerçevesinde ele alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1980’li yıllar ve 1990’lı yılların başı arasında artan gelir eşitsizliğinin nedenlerini tartışan Wade (2001: 37), dünyada ülkeler arası gelir eşitsizliğinin artış nedenlerini şöyle sıralamaktadır: • Dünyanın en yoksul ve en zengin ülkeleri arasında nüfus artış hızlarının birbirinden farklı olması, • Dünya petrol dışı emtia fiyatlarının özellikle çok yoksul ülkeleri etkileyecek derecede 1980 ve 1990 arasında düşmesi, •Orta gelir düzeyindeki gelişmekte olan ülkelerin dışarıdan borçlanma eğilimlerinin bu ülkeler için borç tuzağı yaratmış olması, • Teknolojideki değişimin yüksek katma değerli üretim alanlarında kümelenmiş gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelerden çok daha güçlü bir biçimde ortaya çıkması.

Yanıt Açıklaması: Belirli bir millî gelir düzeyinde, bir ülkenin gelir dağılımı yapısı, o ülkedeki yoksulluk düzeyini doğrudan belirlemektedir. Örneğin, Brezilya’da olduğu gibi, göreceli olarak yüksek bir kişi başı millî gelire sahip olan ülkelerdeki adaletsiz gelir dağılımı, bu toplumlarda yoksulluğun önemli boyutlarda olmasına neden olmaktadır. Öte yandan, Kosta Rika, Brezilya ile aynı düzeyde kişi başı millî gelire sahip olmasına rağmen gelir dağılımının daha düzgün olması sebebiyle bu ülkede yoksulluk Brezilya’ya oranla daha azdır. Yine, bir ülkede sağlanan ekonomik büyümenin yoksulluğu azaltma derecesi de ülkedeki gelir dağılımı yapısına bağlıdır. Buna göre, ekonomik büyümedeki 1 puanlık artış, gelir dağılımında adaletsizlik olan Zambiya’da yoksulluk düzeyini sadece %0.21 oranında azaltırken, gelir dağılımı göreceli olarak daha adaletli olan Malezya’daki yoksulluk düzeyini tam %3.4 oranında azaltmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Dünya Bankası gruplandırmasına göre 10.540,6 dolar kişi başına geliri ile dünya ekonomileri sıralamasında üst-orta gelir grubunda yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İş piyasası standartları ücret ile iş sağlığı ve güvenliği, çalışma saatleri, iş güvencesi, temsil edilme ve özel faydalar gibi ücret dışı çalışma koşullarını tanımlamaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 2010 yılı Dünya Bankası gelir dağılımıl verilerine göre, ülke içi gelir eşitsizlikleri yelpazesinde 0,74 Gini katsayısı ile Namibya en yüksek eşitsizliğe sahip ülke olarak yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme gelişmekte olan ülkelerde (1) işsizliğin artışına neden olarak, (2) gelir eşitsizliğini arttırak, (3) küresel rekabetin getirdiği dibe doğru yarışta iş piyasası standartlarını düşürüp çalışma koşullarında genel bir gerilemeye neden olarak ve (4) çocuk işçiliğini arttırarak yoksulluğu etkilemekle sorumlu tutulmaktadır. Ancak İthal İkameci Politika : İthal edilmekte olan malların yurt  içinde üretimini teşvik ederek dışa bağımlılığı azaltmayı ve  ulusal sanayiyi büyütmeyi  amaçlayan korumacı politikalardır. D seçeneği diğerleriyle ilgili olmadığından cevap D dir.