Çalışma İlişkileri Tarihi

Yanıt Açıklaması: İK’nun kapsama ilişkin üç temel sınırlaması vardır. Bunlardan birincisi “işçi niteliği” açısından yapılan sınırlamadır. Bir diğer sınırlama, “işçi sayısı”na ilişkindir. İK’nun bir diğer sınırlaması ise “faaliyet alanları”na ilişkindir.

Yanıt Açıklaması: 1908 yılındaki işçi hareketleri sonucunda çıkarılan otoriter karakterli Tatil-i Eşgal Kanunu ise toplu çalışma ilişkilerinin sendikal örgütlenme, iş uyuşmazlıklarının çözümü ve grev boyutlarına ilişkin önemli düzenlemeler getirmektedir. 3512 sayılı Cemiyetler Kanunu, 1938 yılında çıkarılmıştır. Yasanın çalışma ilişkileri alanına yönelik en önemli düzenlemesi, derneklere getirdiği diğer sınırlamalar yanında, “sınıf esasına veya adına dayanan” cemiyetleri yasaklamasıydı. 1946 yılında Cemiyetler Kanunu’nda değişiklik yapılarak, “sınıf esasına veya adına dayanan cemiyet” kurma yasağı kaldırılmakta, 1947’de de Sendikalar Kanunu çıkartılmaktadır. Yasayla, Türkiye’de ilk defa sendikaların kurulması ve faaliyetleri düzenlenmiştir. Cumhuriyet döneminin en önemli yasalarından biri olan, sağlık alanı yanında çalışma ilişkileri alanına yönelik olarak da düzenlemeler yapan 1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanunudur.Borçlar Kanunu 1926 yılında çıkarılan Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen hukuk reformunun en önemli yasalarından biridir. Kanun, çalışma ilişkilerini dolaysız bir biçimde düzenlememesine karşılık, bu alana ilişkin önemli hükümler içermektedir.

Yanıt Açıklaması: 1930

Yanıt Açıklaması: Dönemin şartları değerlendirildiğinde küreselleşmenin 1936 İş Kanununun çıkarılması üzerinde etkisi yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: II, IV, V, VI

Yanıt Açıklaması: Gelir ve öğretim düzeylerinin son derece düşük olduğu, sağlık personelinin yetersiz olduğu, üstelik uzun yıllar savaşlarla sarılmış bir ülkede, ciddi sağlık sorunları bulunmaktaydı. Bu koşullar altında 1920’de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kurulmuş ve çeşitli önlemlerle sorunun çözümü çabalarına girilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu yasayla, hafta tatili 35 saat olarak kabul edilmekte ve daha önce cuma günleri uygulanmakta olan tatil pazar gününe kaydırılmaktadır. Hafta tatilinin, belirli sınırlamalarla cumartesi günü saat 13’ten itibaren uygulanması öngörülmektedir. Ulusal bayram olarak sadece 29 Ekim günü kabul edilmekte, ayrıca 30 Ağustos, 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, şeker bayramı (3 gün), kurban bayramı (4 gün) genel tatil günleri olarak belirlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tatil-i Eşgal Kanunu

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nda da 19. yüzyıldan başlayarak, kadın işçilerin sayısı artmıştır. Bunun nedenlerinden birisi, sürekli yaşanan savaşlar dolayısıyla erkek işgücünde ortaya çıkan kayıplardır. “Savaş ilerledikçe erkek nüfusun cepheye sevki nedeniyle emek arzı sınırlı kaldı; kentlerde ve kırsal alanlarda erkek işgücü bulunamaması sonucu Osmanlı kadını çalışma yaşamına çekildi.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nda işçilerin çalışma koşullarını ücret gelirleri ve çalışma süreleri açısından değerlendirildiğinde, Osmanlı İmparatorluğu’nda işçilerin ücret gelirlerinin işgücü içerisindeki diğer çalışan kategorilerinden daha düşük olduğunu ortaya koymaktadır. Eldeki verilere göre, hemen tüm faaliyet kesimlerinde kadın ve çocuk işçi ücretleri de erkek işçi ücretlerinden çok daha düşük düzeydedir. Çalışma süreleri açısından bakıldığında ise, İmparatorlukta tüm kategoriler itibariyle gündelik çalışma sürelerinin çok uzun olduğu, kimi zaman 10-12 saate kadar ulaştığı ve haftalık çalışma günlerinin de 6-6.5 gün olduğu görülmektedir. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu’nda, 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başları itibariyle işçi sendikalarının ücret düzeyleri üzerinde önemli bir etkisi de olmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkenin dış dünya ile olan iktisadi, siyasi, toplumsal vb. tüm ilişkileri, o ülke üzerinde etkide bulunması çalışma ilişkilerinde dışsal dinamiklerin etkisiyle ilgili bir durumdur.

Yanıt Açıklaması: 1908 yılında yoğun biçimde gerçekleşen işçi hareketleri, bu hareketleri engellemek üzere toplu iş ilişkileri alanının temel kurumlarına ilişkin düzenlemeler yapan yasaların çıkarılmasına yol açtı. Bu bağlamda 1909 yılında da Tatil-i Eşgal kanunu yürürlüğe girdi.

Yanıt Açıklaması: İş mücadelesi kavramı, esas olarak işçiler açısından grev, işverenler açısından ise lokavt silahlarını kapsamak üzere kullanılmaktadır. Çalışma ilişkilerinin işçi tarafı grev, işveren tarafı ise lokavt aracılığıyla çalışma koşulları üzerindeki isteklerini karşı tarafa kabul ettirmeye çalışacaktır. Bu sürecin sonucunda da tarafların çalışma koşulları üzerinde tekrar anlaşmaları söz konusu olabilecek, süreç çalışma koşullarını içeren yazılı bir metin olan “toplu sözleşme” ile sonuçlanacaktır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1923 yılı itibariyle GSMH içinde tarımın payı %39,8 iken, sanayinin payı %13,2’dir

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nda sendikalar içerisindeki işçi örgütlenmeleri, değişik tarihlerde yapılan hukuksal düzenlemelerle yasaklanmış durumdaydı. 1845 Polis Nizâmı ve 1909 Tatil-i Eşgal Kanunu bu çerçevede düşünülmelidir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma sürelerinin ve ücretlerin taraflar arasında bireysel olarak belirlenmesi