Çalışma İlişkileri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1926 tarihli Borçlar Kanunu’na “umumi mukavele” adıyla giren toplu 12 Temel Kavram ve Yöntem Sorunları sözleşme kurumu, dönem koşullarından dolayı, uygulanma olanağı bulamamış ve büyük ölçüde kâğıt üzerinde kalmıştı.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet sonrası dönem, kendi içinde 4 ayrı alt döneme ayrılarak incelenmektedir. Bunlar; i. 1920-1946 dönemi, ii. 1947-1960 dönemi, iii. 1960-1980 dönemi, iv. 1980 sonrası dönemdir. 1980 yılı da Türkiye tarihinin önemli dönüm noktalarından biridir. 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası, Türkiye’nin iktisadi ve siyasi yapısında önemli değişimler meydana gelmekte, ihracata yönelik iktisat politikalarına yöneliş, çalışma evreni üzerinde baskılar yaratmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sayım sonuçları, sanayi kuruluşlarının çok büyük bölümünün; gıda, toprak, deri, tahtacılık, tekstil ve kâğıt gibi tarımsal kaynaklı sanayiler olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun ise gelişmemiş bir sanayi yapısına tekabül ettiği söylenebilir. 1915 yılı itibariyle 282 kuruluşun 78’i gıda, 78’i de dokumacılık alanlarında faaliyet göstermektedir (%55.3). İşletme sayısı yanında, üretim değerleri itibariyle yapılacak bir çözümleme, sanayinin yapısına ilişkin daha sağlıklı sonuçlar verecektir. Toplam üretim değerinin %70.3’ü gıda sanayii tarafından üretilmektedir, %11.9’u ise dokuma sanayiine aittir. İki alt-sektörün toplam üretim içerisindeki payları %82.2’yi bulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 275 sayılı TİSGLK

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet sonrası dönem, kendi içinde 4 ayrı alt döneme ayrılarak incelenmektedir: i. 1920-1946 dönemi ii. 1947-1960 dönemi iii. 1960-1980 dönemi iv. 1980 sonrası dönem

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmesi kurumu Türk iş hukukuna ilk defa Borçlar Kanunu’nda düzenlenen “umumi mukavele” ile girmiştir. Yapılan düzenlemelerin içeriği itibariyle, kendisi gibi liberal ve bireyci bir yaklaşıma sahip olan Mecelle’den ayrıldığı görülmektedir. Mecelle’nin “icare-i adem”“insan kirası” kavramında somutlaşan köle-efendi mantığının yerini, işçi ve işverenlerin birbirine denk güçler olarak kabul edildiği hizmet sözleşmesi kavramı almaktadır. Medeni Kanun ile birlikte, iş yasalarında boşluk bulunan hallerde bireysel ve toplu iş ilişkilerine uygulanan genel bir yasa olma niteliğini taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ilişkileri dönemler arasında değişiklik göstermez, stabildir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet sonrası dönem, kendi içinde 4 ayrı alt döneme ayrılarak incelenmektedir: i. 1920-1946 dönemi , ii. 1947-1960 dönemi, iii. 1960-1980 dönemi, iv. 1980 sonrası dönem.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşı konusu Ereğli Kömür Havzası düzleminde değerlendirildiğinde, 151 sayılı yasanın 18 yaşından küçüklerin maden ocakları dâhilinde çalışmalarını yasaklamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ilişkilerini bütünsel olarak düzenleme amacına yönelmiş ve bunu sistematik bir yapı içerisinde gerçekleştirmiştir. Temel olarak bireysel çalışma ilişkileri alanına yönelik düzenlemeler yapmakla birlikte, toplu iş ilişkileri alanına yönelik önemli hükümler de içermiştir. Yasada, sendikalar dışında, çağdaş iş hukukunun bireysel ve kolektif tüm ilişkileri, kavram ve kurumları yer bulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de “tek parti dönemi” olarak nitelenen 1920-1946 dönemi, çalışma ilişkileri tarihinin önemli gelişmelere tanıklık eden ve gelecek üzerinde önemli etkileri olan bir dönemdir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma süreleri açısından, İK haftalık çalışma sürelerini istisnalar dışında 48 saat olarak belirlediği için, bu yasa sonrası dönem, önceki döneme göre farklılık taşımaktadır. Ancak, İK’nun yürürlüğe girmesinden sonraki dönemlere ilişkin olarak değişik yöreler ve işkolları itibariyle yapılan gözlemler, yasanın bu konudaki belirlemelerine sıklıkla uyulmadığını ortaya koymaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kimya işçileri

Yanıt Açıklaması: Kurumsal yaklaşım

Yanıt Açıklaması: Geleneksel olarak, büyük ölçüde el sanatlarına ve esnaf biçimi örgütlenmeye dayanan Osmanlı sanayii, dışa açılma sonucunda değişime uğramaya başlamış ve bu sürecin sonunda yıkımla karşılaşmıştı (Ekin, 1976: 224). Bu süreçte, Osmanlı pazarının kapitülasyonlar ve Avrupa devletleri ile imzalanan liberal nitelikli dış ticaret anlaşmaları ile bu ülkelerin sanayi mallarına açılması belirleyici oldu (Issawi, 1966: 42). “1820’lerden Birinci Dünya Savaşı’na kadar geçen yaklaşık yüz yıl boyunca Batı Avrupa ülkelerinden ithal edilen mamûl malların hacmi hızla genişledi. Sanayi Devriminin ürünlerinin rekabeti karşısında, zanaatlara dayalı üretim faaliyetleri kimi dallarda direnebilmiş, pek çok dalda gerilemiş, kimi dallarda da tümüyle yıkılıp gitmiştir”

Yanıt Açıklaması: “Çalışma ilişkileri tarihi”, iki sosyal disiplinin, yani “tarih” ve “çalışma ilişkileri”nin kesişim alanlarında yer alan bir bilgi alanı olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hak edilmiş ücret alacaklarının ödenmemesi

Yanıt Açıklaması: Çalışma İlişkileri işgücü içerisindeki farklı statü kategorileri arasındaki, üretim sürecinden kaynaklanan ilişkilerdir.

Yanıt Açıklaması: Mecelle kitabında çalışanın sadece emeğini değil kendini de kiraya verdiğinin üzerinde durmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ücretlilerin oranının artış göstermesi