Çalışma Ekonomisi 2

Yanıt Açıklaması: Rasyonel Beklentiler Hipotezine göre, para ve maliye politikalarındaki işsizliği azaltmaya yönelik sistematik ve tahmin edilebilir genişlemeler hiçbir fayda sağlamadığı gibi daha yüksek bir enflasyonu da beraberinde getireceği için ekonomiye büyük oranda zarar verir. Dolayısıyla ekonomi kendi hâline bırakılır ve aktif iktisat politikalarıyla müdahale edilmezse piyasalar her konuda en iyi çözümü getirir.

Yanıt Açıklaması: İşe alınma, terfi, işyerinde eğitim, doğum, annelik izni vb. işyeri pratikleri, kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna gelmesinin önündeki en önemli engeller olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin, alt/orta düzey yönetici kadınların çoğunluğunun, halkla ilişkiler, pazarlama gibi üretim dışı ya da şirket açısından stratejik olmayan alanlarda yönetici olduğu saptanmıştır (mesleki yatay katmanlaşma).  Kadın yöneticilerin işyerinde ilerlemelerini sınırlandıran en önemli engel olarak gördükleri davranış kalıbı, iki arada bir derede kaldıkları (çifte açmaz/double-bind) durumlardır. Çifte açmaz hâli, davranış, konuşma biçimi ve kılık kıyafete kadar uzanan geniş bir yelpazede kadınları bıçak sırtında bırakır. Yönetici konumdaki kadınlar ciddiye alınmak için bir erkek gibi sert ve otoriter davranmak zorundadır ama fazla sert davranırlarsa ‘cadaloz’ olarak damgalanırlar.

Yanıt Açıklaması: Okun Yasası: İşsizlik oranındaki her %1’lik artış GSMH’nın yaklaşık olarak %2.5 oranında düşmesine yol açmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İş yaratma programları iş bulmaları çok güç olan işsizlere yönelik olarak geliştirilmiş programlardır. Dolayısıyla katılımcılarının büyük bir kısmını uzun dönemli işsizler oluşturmaktadır. Özellikle 1980’li yıllarda, uzun dönemli işsizlerin toplam işsizler içerisindeki oranında meydana gelen hızlı artış, iş yaratma programlarının da önemini arttırmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Ayrımcılık, aynı iş için farklı ödeme şeklinde görülebileceği gibi eşit verimliliğe sahip bireylerin farklı ücret düzeyine karşı gelen farklı işlere sahip olmaları şeklinde de ortaya çıkabilir. Rekabetçi emek piyasasında, işçilere marjinal verimliliklerine eşit ücret ödenmesi ayrımcılığın olmadığını gösterir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kümülatif Nedensellik Teorisine göre her göç kendisinden sonraki göçleri kümülatif olarak etkiler. Buna göre her göç, onu izleyen göç etme kararının verileceği toplumsal çevreyi değiştirmektedir. Örneğin, Bir iş kolunda çok sayıda göçmen işçinin çalıştırılması, o işin “göçmen işi” olarak nitelendirilmesine neden olur. Teoriye göre “göçmen” etiketi kazanmış bir iş kolunun itibarı da düşük olur ve yerli işçiler bu iş kolunda çalışmayı istemezler. Dolayısıyla bu işler için bir emek arzı eksikliği ortaya çıkar ve zorunlu olarak yeniden göçmen emeğine başvurmak gerekir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hemen hemen tüm ekonomilerde hemşirelik, ilkokul öğretmenliği, sekreterlik ve hosteslik kadın mesleği olarak bilinir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kadınların emek piyasasındaki konumlarının toplumsal cinsiyetçi açıdan analizi, bu anlamda kadınların eş ve anne olarak toplumsal olarak belirlenmiş rollerine ilişkin beklentilerin, kadınların emek piyasasındaki konum ve deneyimlerini nasıl etkilediğine bakar. Feministler ayrımcılığı; hem iş yerinde hem de ailede ekonomik, toplumsal, siyasi ve kültürel faktörlerin çok boyutlu etkileşimi sonucu, ücret düzeyi, istihdam ve mesleki konum açısından ortaya çıkan farklılaşmalar/ eşitsizlikler şeklinde tanımlamaktadırlar. Ancak Feminist araştırmaların ayırt edici özelliği, toplumsal cinsiyetçi bakış açısıdır. Feminist teoriler ya da toplumsal cinsiyet teorisi, yerleşik iktisadın veri kabul ettiği emek piyasasına ait olmayan değişkenleri analizinin merkezine koyar. Toplumsal cinsiyet ile cinsiyet arasındaki ayrım, feminist teorinin özünü oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Kurumcular, Beşeri Sermaye teoremini eleştirerek zorunlu eğitim ve işyerinde eğitimin, Neo-klasik İktisadın iddia ettiği gibi kazanç ve mesleki konum üzerinde çok etkili olmadığını savunurlar. Benzer şekilde, eğitimle verimlilik arasındaki pozitif ilişkiyi sorgulayarak, beşerî sermaye birikiminin, bireysel değil, toplumsal bir süreç olduğunu söylerler. Zira Kurumculara göre insanlar bilgi edinme, öğrenme süreçlerinde her zaman belirli bir kültürün lenslerinden bakarak bu bilgiyi alırlar; ancak bu öğrenme sürecinde kültürler arası ortaklıklar/benzerlikler vardır. Kurumcular, eğitim ile kazanç arasındaki pozitif ilişkiyi açıklayan, eğitimin “sinyal” fonksiyonunu analiz ederler. Bu görüşe göre işverenler, işçinin verimliliği ile ilgili eksik enformasyona sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Kamu sektörü emek talebinin hesaplanma şekli nüfusun bir yüzdesi olarak kamu çalışanlarıdır.

Yanıt Açıklaması: • İş arıyor: Son üç ay içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış olmayı gerektirir. Bu kanallardan bazıları: İş kurumuna başvurmak, doğrudan işverenlere iş başvurusu yapmak, bu konuda akraba ve arkadaşlarının yardımına başvurmak ya da kendi iş yerini kurmaya yönelik girişimlerde bulunmayı kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Parasal ücretlerle işsizlik oranı arasındaki ilişki, 1958 yılında Avustralyalı iktisatçı A.W. Philips tarafından incelenmiştir. İngiltere’de 1861-1957 döneminde işsizlik ile parasal ücretlerdeki değişmeler arasındaki ilişkiyi araştıran Philips, bu iki değişken arasında ters yönlü bir ilişkinin bulunduğu, işsizlik oranı %5.5 olunca enflasyon oranının sıfır olduğu sonucuna ulaşmıştır. Philips eğrisi olarak ifade edilen negatif eğimli eğri, işsizlik oranı ile enflasyon oranı arasında bir değiş-tokuş olduğunu ve dolayısıyla da daha yüksek bir enflasyon oranı karşılığında işsizliği azaltmak ya da tam tersini yapmanın mümkün olduğunu ifade etmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: C seçeneğinde verilen seçenek İşsizlik sigortası yakın zamana kadar sadece gelişmiş ülkelerde varlığını sürdürmüştür olması gerekmektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de gerek aktif gerekse pasif emek piyasası politikalarını yürütmekle yükümlü kamu kuruluşu İS¸KUR’un başlıca görev alanları; işgücü piyasası verilerinin yerel ve ulusal ölçekte derlenip analiz edilmesi ve yayımlanması, işgücü arz ve talebinin belirlenmesi; iş ve meslek analizlerinin yapılması, iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri, işsizlerin ve istihdamdakilerin istihdam edilebilirliğini artırmak üzere işgücü yetiştirme, mesleki eğitim ve işgücü uyum programlarının uygulanması ve işe yerleştirme hizmetleridir. Seçeneklerde yer alan tüm bilgiler doğru olduğundan cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İnsan Hakları Evrensel Birdirgesi’nin Başlangıç kısmının 23. maddesinde, “Herkesin çalışma, işini özgürce seçme, adil ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır” denilmek suretiyle “çalışma hakkı”nın bir “insan hakkı” olduğu ifade edilmiştir. Buna göre doğru cevap 3 seçeneğin de yer aldığı E’dir.

Yanıt Açıklaması: Sahip oldukları nitelikler ve kazanımlarından bağımsız olarak kadınların ve etnik azınlıkların şirketin kariyer merdivenlerinin üstüne çıkmasına set çeken, görünmeyen, ancak aşılamayan engeller Cam Tavan olarak adlandırılır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İşsizlik sigortası genel olarak kamusal kurumlar tarafından yürütülen bir sistemdir ve zorunludur. Az sayıda ülkede sendikalar tarafından yürütülen ve katılımın isteğe bağlı olduğu uygulamalar vardır (örneğin Danimarka, Finlandiya ve İsveç).

Yanıt Açıklaması: İŞKUR, Türkiye’de gerek aktif gerekse pasif emek piyasası politikalarını yürütmekle yükümlü kamu kuruluşudur. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren İŞKUR, yönetsel ve mali bakımdan özerktir. 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Yasası’na göre İŞKUR, istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere kurulmuştur. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Monopol Gücü Modellerin temel önermesi emek piyasasında ayrımcılık yapılmaktadır çünkü ayrımcılık yapmak kârlıdır. Rekabetçi güçler emek piyasasında etkili olamaz, zira ayrımcılık, işgücünü ırk ve cinsiyete göre birbirleriyle rekabet edemeyen alt gruplara bölmek için kullanılır ve böylelikle bir tür işçilere has kast sistemi yaratılır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beş olumsuz-kadınsı nitelik ise şu şekilde sıralanabilir: Başkasının yönlendirmesine açık olma, yumuşak başlı olma, daha az fiziksel güce sahip olma, bilim ve matematikte daha az yetenekli olma, seyahat etmeye daha az istekli olma, fiziksel tehlikeye maruz kalma ve fiziksel güç kullanma konularında daha az gönüllü olma.  Doğru cevap D şıkkıdır.