Çalışma Ekonomisi 1

Yanıt Açıklaması: Tam rekabetçi bir emek piyasası için aşağıdaki varsayımlar kabul edilmektedir. • Firmalar karlarını, işçiler ise faydalarını maksimize etme peşindedirler. • Piyasa şeffaftır. Firmalar ve işçiler piyasadaki işler ve ücretler hakkında tam bilgiye sahiptirler. • Piyasada homojenite vardır. İşçiler beceri ve verimlilik bakımından, işler ise ücret dışı gelirler ve çalışma şartları bakımından homojendirler (birbirinin aynı özelliklere sahip). • İş piyasasında çok sayıda işçi ve işveren vardır, sendikalar yoktur. • Piyasadaki bütün işler işçilerin rekabetine açıktır. İşçinin bir işten diğerine geçişini engelleyen kıdem şartı veya firma içinden elemanların işe alınması gibi kurumsal engeller yoktur. Mobilite (emek hareketliliği) maliyetsizdir

Yanıt Açıklaması: A şıkkı ve C şıkkı Kurumcu İktisat: Katmanlı İşgücü Piyasaları (SLM) D şıkkı feminist teori, E şıkkı Radikal Marksist eleştiriler ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik modele göre, genelde tüm bireyler benzer eğitim talebine sahip olmalıdır. Bireylerin eğitim talebini farklılaştırmasına, üç faktör etki eder: bireysel yetenek, bilişim kapasitesi ve ailenin refah düzeyidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kârını maksimize etme amacında olan hiçbir firma, işgücüne denge ücretinin üstünde bir ücret teklif etmeyecektir. Çünkü firma, denge ücretinde zaten dilediği kadar işgücünü bulabilmektedir. İşgücü emininde zorluk olmadığı hâlde işçiye daha yüksek ücret verilmesi firmaların amaçlarının kârlarını maksimize etmek olduğu varsayımına ters düşecektir.

Yanıt Açıklaması: Tam rekabet piyasasında denge ücretinde emek arz ve talebi birbirine eşit olduğu için bu ücrete aynı zamanda piyasayı temizleyen ücret de denilir.

Yanıt Açıklaması: Emeği tam rekabetçi bir piyasadan istihdam eden firma piyasada bu tür emeği istihdam eden çok sayıda firmadan birisi konumunda olacaktır. Emeğin fiyatı  piyasa emek arz ve talep eğrilerinin kesiştiği noktada belirlenecektir. Tam rekabet piyasasında yer alan tek bir firmanın fiyatı değiştirme gücü olmadığı, yani fiyat alıcısı olduğu hatırlanırsa, firma bu ücreti veri olarak alacak ve bu ücret düzeyinden dilediği kadar işçi çalıştırabilecektir. Emek arz eğrisinin sonsuz esneklikte olması veri ücret düzeyinde firmanın ücreti değiştirmeksizin dilediği kadar işçi çalıştırabileceğini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: İş aramanın dolaylı (fırsat) maliyeti iş arama esnasında piyasada çalışamamak nedeniyle kaybedilen gelirdir. Bu maliyet işsizler için daha düşükken çalıştığı halde daha iyi iş arayanlarda daha yüksektir.

Yanıt Açıklaması: Tarım ürünleri, Deri ve Tekstil sektörlerinde emeğin toplam maliyet içindeki payları oldukça yüksektir. Marshall-Hicks Türetilmiş Talep Kanunlarına göre bu sektörlerde emek talebinin esnek olması beklenir. Yani bu sektörlerde emeğin ücretine yapılacak artışlar toplam maliyetleri önemli ölçüde arttıracağından istihdam kayıpları oransal olarak daha fazla olacaktır.

Yanıt Açıklaması: "Ücret Katılığı", parasal ücretlerin; sendikalar, toplu sözleşme düzeni veya işverenlerden kaynaklanan sebeplerle azalmaması halinde ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Oligopolcünün emek arz eğrisinin pozitif eğimli kısmı, firmanın piyasadaki işsizlerin tümünü istihdam ettikten sonra diğer firmalardan eleman transfer etmek durumunda kaldığı istihdam düzeylerini gösterir. Oligopolcü rakip firmalardan transfer yapmak istediğinde rakipleri de elemanlarını kaptırmamak için ücretleri yükseltirlerse emek arz eğrisinin pozitif eğimli kısmı dik olacaktır. Öte yandan rakip firmalar oligopolcünün bu çabalarına karşılık vermezlerse emek arz eğrisinin pozitif eğimli kısmı yatık olacak, oligopolcü ücreti fazla yükseltmeden rakip firmalardan personel transfer edebilecektir.

Yanıt Açıklaması: Emek piyasalarında işleri birbirinden farklı hale getirerek ücret farklılıklarının ortaya çıkmasına neden olan unsurlardan biri de ayrımcılıktır. Uygulamada ayrımı istihdam ayrımı, ücret ayrımı ve meslek ayrımı olarak üç şekilde görmek mümkündür. Bir işveren belirli demografik gruba mensup işçilerden hoşlanmıyorsa kârlı da olsa onları istihdam etmeyebilecektir (istihdam ayrımı). Ayrımın bir başka türü de ‘ücret ayrımı’ dır. Örneğin ayrımcı bir işveren aynı işi yapmak üzere hem kadınları hem de erkekleri istihdam ettiği halde –yasal olmamakla birlikte- kadınlara daha düşük ücret verebilir. Mesleki ayrımda ise ayrıma tabi tutulan grupların belirli mesleklere girmeleri engellenerek onların istenmeyen mesleklerde yoğunlaşmaları sağlanır.

Yanıt Açıklaması: Tam rekabetçi piyasalarda varolan Tek Ücret Kanunu'na göre, piyasanın geneli için geçerli olan sonuçlar alt piyasalar için de geçerlidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Telafi edici ücret farklılığı (TEÜF) uygulamasının çeşitli nedenleri vardır. Ölüm ve yaralanma riski bu nedenlerin başında gelir. TEÜF uygulamasını gerektiren nedenlerden biri de ‘gelir düzenliliği’ dir. Son olarak ‘ücret artış ihtimali’ ile ‘yan ödemeler’in de TEÜF nedeni olabileceğini belirtmek gerekir.

Yanıt Açıklaması: Marjinal verim teorisi işverenlerin ve yöneticilerin karmaşık marjinal hesaplamaları yapamamaları, kâr maksimizasyonu varsayımına dayanması, tam rekabet piyasasının geçerli olduğunu varsaymasıve ücret artışının verimliliği yükselttiği tezini göz ardı etmesi nedeniyle eleştirilirken uzun dönemde ücret oluşumunu açıklamakta yetersiz kalma durumu pazarlık gücü teorisinin eleştirildiği bir alandır.

Yanıt Açıklaması: Tam rekabet piyasasında denge kararlı bir dengedir. Piyasa ücreti yükselirse denge bozulacak, yüksek ücret işçiler için cazip olduğundan  işgücünün belirli bir kısmı bu ücrette çalışmak isteyecektir. Ancak işverenler böyle bir yüksek ücret düzeyinde sadece belirli sayıda işçi çalıştırmak isteyeceklerinden, işgücünün bir kısmı ücrete razı oldukları hâlde iş bulamayacaklardır. Piyasada  bu şekilde işsizliğin olması, sayıları açık işlere göre fazla olan işçilerin istihdam imkânı bulabilmek için  birbirleriyle rekabete girmelerine neden olacaktır. İşgücü arasındaki rekabet artacaktır. Emek arz fazlasının neden olduğu bu rekabet ücretlerin kademeli olarak tekrar inmesini sağlayacaktır. Bu ücret düzeyinde ücrete razı olup çalışmak isteyen herkes iş imkânı bulduğundan, piyasa tekrar dengesine kavuşacaktır. Ücret düzeyi denge düzeyinin altına inerse, bu durumda yukarıdaki durumun tersi söz konusu olacaktır. Ücret düşük olduğu için işverenler için cazip, işçiler için arzulanmayan bir durum oluşacaktır. Bu ücret düzeyinde işverenler belirli bir düzeyde işçi çalıştırmak isteyecekler, ancak işgücünün yalnızca bir kısmı bu ücrete razı olarak piyasada çalışmak isteyecektir. Bu da  talep fazlasına yol açacak, işverenler çalıştırmak için işçi bulamayacaklardır. Bu durum, işverenlerin az sayıda işgücünü çalıştırmak için rekabete girmelerine neden olacaktır. Ücretler kademeli olarak yükselecektir ve piyasa yeniden denge seviyesine dönecektir. Görüldüğü üzere ücret denge düzeyinin üzerine çıktığında işgücü arasındaki rekabet azalmayacak aksine artacaktır. Bu nedenle B seçeneği yanlıştır. C ve D seçeneklerinde verilen işverenlerin çalıştırmak için işçi bulamaması ve işverenler arasındaki rekabetin artması durumu ise ücretin denge düzeyinin altına düşmesi durumunda gerçekleşecektir. Ancak her iki durumda da -ücretin denge seviyesinin üzerine çıkması veya altına inmesi- piyasa denge düzeyine geri dönecektir. Bu nedenle C, D ve E seçenekleri de doğru değildir. Ancak, ücret denge düzeyinin üzerine çıktığında işgücünün bir kısmı ücrete razı oldukları hâlde iş bulamayacaklardır. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Telafi edici ücret farklılığı (TEÜF) uygulamasının çeşitli nedenleri vardır. Ölüm ve yaralanma riski bu nedenlerin başında gelir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Beşeri sermayenin dayanıklılığı bir kişinin sahip olduğu yaşam süresi kadardır. Doğru cevap D'dır.

Yanıt Açıklaması: Bireyler arası tercih farklılıkları ücret farklılıklarının nedenlerinden biridir. Bu farklılıklar iki şekilde ortaya çıkabilir. Birincisi işlerin ücret dışı yönlerine ilişkin tercihlerin farklılığı, ikincisi ise zaman tercihlerindeki farklılıklardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dışsallık: Bir piyasa başarısızlığı olarak, bir firma ya da bireyin faaliyetinin, karşılıksız olarak bir başka firma ya da kişiye sağladığı yarar ya da zarara verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Gendarme’ye göre eğitim, “(1) kalkınma için gerekli eğilimleri yaratarak ve toplumu kalkınma havasına sokarak, (2) nitelikli emek gücü yetiştirerek ve (3) dinamik bir elit ve girişimci sınıf yaratarak” kalkınma sürecini etkilemektedir. Bu üç amaca karşılık gelen eğitim düzeyleri ise sırasıyla ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap B'dir.