Sosyal Politika 2

Yanıt Açıklaması: Türkiye göç ülkesi olmasının yanında aynı zamanda göç veren bir ülkedir. Türkiye’den Avrupa’ya göçler ilk olarak F.Almanya ile 30.10.1961 tarihinde imzalanan İşgücü Alımı Anlaşması ile başlamış, 1963 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu Ortaklık Anlaşması’nın imzalanmasıyla hızlanmıştır. Bu anlaşmaya benzer anlaşmalar daha sonra Avusturya, Belçika, Hollanda, Fransa, İsveç gibi diğer Avrupa ülkeleri ile de yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Çocuk işçiliğe yol açan nedenler çok çeşitlidir. Bu nedenlerin her biri diğerinin hem nedeni hem de sonucu olduğundan çocuk işçiliği konusunda kısır bir döngü ortaya çıkmaktadır. Araştırmalara göre çocuk işçiliğinin ana nedeni yoksulluktur. Yoksulluk; adaletsiz gelir dağılımı, hızlı ve çarpık kentleşme, işsizlik, kaynakların verimli kullanılmaması, hızlınüfus artışı, göç ve kayıt dışı ekonomi gibi birçok soruna bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sözleşmeler; en az çalıştırma yaşı, çalışma koşulları, sağlık muayeneleri, sağlık ve güvenlik, gece ve yer altı çalışması ile mesleki eğitim konularında çocukları koruyucu düzenlemeler içermektedir. Buna göre doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yaptığı bir ayırımda kronolojik yaşı dikkate alarak, 45-59 yaş arasını orta yaş, 60-74 yaş arasını yaşlılık, 75-89 yaş arasını ileri yaşlılık, 90 ve üstünü ihtiyarlık şeklinde sınıflandırmıştır.

Yanıt Açıklaması: 4857 sayılı İş Kanunu’nun çalıştırma yaşı ve çocukları çalıştırma yasağını düzenleyen 71. maddesi ile 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılmaları yasaklanmış, ancak 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocukların, bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitimlerine devam edenlerin okullarına devamını engellemeyecek hafif işlerde çalıştırılmalarına izin verilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: 5-14 yaş aralığındaki çocukları

Yanıt Açıklaması: Bir başka ifade ile geniş anlamda sosyal güvenlik, sosyal politikanın bütün araçları ile gerçekleştirmeye çalıştığı nihai amacı hayata geçirmeye yönelik bütün politika uygulamalarını kapsar hale gelmiştir. Geniş anlamda sosyal güvenlik, sebebi ne olursa olsun gelir kesilmesi ve/veya gelir yetersizliğine bağlı olarak ortaya çıkan yoksullukla mücadele için kullanılan bütün araçları kapsamaktadır. Tedavi edici sağlık hizmetlerinin yanı sıra koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinin temini; işsizliği önlemeye yönelik istihdamı teşvik ve aktif istihdam politikaları (prim teşvikleri, kısa çalışma ödenekleri, mesleki eğitim vb); barınma, konut ve yerleşme sorunlarını çözmeye yönelik uygulamalar; göç politikaları; bütün dezavantajlı gruplara yönelik özel bakım, eğitim ve destek hizmetleri; ulaşım hizmetleri; her türlü eğitim desteği; eve yönelik evde bakım hizmetleri ve nihayet gıda ve giyim yardımları da geniş anlamda sosyal güvenlik içinde değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigortalarda kişiler kapsama alınırken risk farklılaştırılması yapılmaz. Yaşı, cinsiyeti, işi, sağlık durumu, gelir seviyesi ve muhtaçlık seviyesi ne olursa olsun, kanunda belirtilen şartları yerine getiren herkes zorunlu olarak kapsama alınır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politika (siyaset), esas olarak insanlığın iki temel problem (üretim-bölüşüm) alanından biri olan bölüşümle ilgili olup, toplumu oluşturan fertler ve sosyal gruplar arasında bölüşümden kaynaklanacak çatışmaları ortadan kaldırarak toplum hayatının refah ve huzur içinde sürekliliğini sağlamaya yönelik politikalar ve tedbirler ve bütünüdür (Alper, 2014: 5).

Yanıt Açıklaması: Tele çalışma işyeri merkezinin dışında, işyerindeki işçilerden ayrı yapılan ve yeni teknolojilerin bu ayrılmayı iletişim olanakları sağlayarak temin ettiği çalışma şeklidir.

Yanıt Açıklaması: AB’nin 2000/78 sayılı direktifine göre; taciz, “ırk veya etnik köken, din veya inanç, yaş, engellilik ve cinsel yönelim gibi nedenlerden birine bağlı olarak bir kişinin onuruna zarar verme ve onu yıldırma, ona karşı düşmanca, aşağılayıcı, küçük düşürücü veya saldırgan bir çevre yaratma amacı taşıyan veya etkisi olan istenmeyen bir davranıştır”.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik nedenlerden bağımsız olarak, toplumsal ve kültürel yaşama katılmama durumu kültürel dışlanmayı ifade etmektedir. Farklı din/mezhep veya etnik kökenden geldiği, farklı cinsel yönelime sahip olduğu için kişinin toplumsal yaşamdaki etkinliklere alınmaması, farklı davranışlarla veya sürekli engellerle karşılaşması kültürel dışlanmaya örnek oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Güvenceli asgari gelir kavramının Fransız hukukunda somutlanmış şekli asgari tutunma geliri’dir. Karşılıksız olan asgari tutunma geliri 1988 yılında yürürlüğe giren bir kanunla düzenlenmiş, daha sonra kanunda farklı tarihlerde değişiklikler yapılmıştır. Asgari tutunma geliri’nden kanuna göre 25 yaşın üzerinde olan, kanunda öngörülen süre boyunca Fransa’da yaşayan ve belirli bir yoksulluk sınırının altında geliri bulunan kişiler yararlarlanabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan ayrımcılık farklı şekillerde tanımlanabilmektedir. Bu tanımlardan birine göre: “Bir kişi veya grubun, ayrımcılığın yasaklandığı nedenlerden (dil, etnik köken, cinsel yönelim, engellilik gibi) birine dayalı olarak insan hak ve özgürlüklerinden, aynı veya benzer konumda olduğu diğer kişilerle eşit bir şekilde yararlanmasını ve bunları kullanmasını engelleme veya zorlaştırma niyet ve etkisine sahip her türlü fark, dışlanma, sınırlama veya tercihtir” (Gül ve Karan, 2011: 14).

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık farklı sosyal bilim dallarında farklı yaşlar üzerinden tanımlanmakla birlikte, çalışma ekonomisi açısından genel kabul gören alt sınır 65 yaştır. Ayrıca gelişmiş ülkelerin büyük bölümünün sosyal güvenlik sistemlerinde de kronolojik yaş olarak 65 yaş (bazı ülkelerde emeklilik yaşı 60 veya 65 yaş üstü olabilmektedir) yaşlılığın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Buna ek olarak, gerontologlar tarafından da 65 yaş ve üzeri yaşlı olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma hayatı ile ilgili temel norm ve standartları belirleyen Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre sosyal güvenlik; çalışanlar, aileleri ve bir bütün olarak bütün toplumun refah ve huzurunun sağlanması bakımından son derecede önemlidir. Bir temel insan hakkı olmasının ötesinde, toplumsal hayatta sosyal dayanışma ve yardımlaşmayı geliştirerek sosyal barışı ve sosyal içermeyi sağlamanın temel aracı olarak fonksiyon göstermektedir. ILO’ya göre sosyal güvenlik yoksulluğu önlemeye yönelik sosyal politikaların vazgeçilmez aracıdır ve eşitlik ve sosyal adaletin gelişmesine sağladığı katkı oranında politik istikrarın sağlanması; demokrasinin güçlendirilmesi ve gelişmesine de katkıda bulunmaktadır (ILO, 2001: 1-2).

Yanıt Açıklaması: Sanayi devrimi öncesi dönemde, teşkilatlı, kurumsallaşmış sosyal güvenlik uygulamaları da vardır. Bunlardan en bilineni, esnaf ve sanatkârların meslek kuruluşlarının kendi meslek mensuplarının sosyal güvenlik ihtiyacını karşılamak için oluşturdukları orta sandıklarıdır. Meslek teşkilatı olarak loncalar, kendi organizasyonları içinde, üyelerinin ödediği düzenli aidat-prim benzeri gelirlerle oluşturdukları fonlardan ödünç para verilmesi, hastalık halinde muayene ve tedavi giderlerinin karşılanması, ölüm halinde cenaze masraflarının karşılanması ve barınma ihtiyacını karşılamak üzere ev temini veya kira giderlerinin karşılanması gibi yardımlarda bulunmuşlardır. İslam dünyasında kardeşlik anlamına gelen Ahi birlikleri lonca örgütlenmesinin en gelişmiş şeklini oluşturmuştur. Ahiler, cömertlik, muhtaçlara yardım ve zulüm görenleri koruma gibi yönleriyle tanınmışlardır. Orta sandıkları sanayi devriminden sonra gelişen sosyal sigortaların ilk örnekleri olarak kabul edilebilir.

Yanıt Açıklaması: 1990’lı yıllardan itibaren geniş anlamda sosyal güvenlikle kastedilen bütün uygulamaları kapsamak üzere sosyal koruma terimi kullanılmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: UNESCO Anayasası’nın 1.maddesi 16.11.1945 tarihinde kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigortalar, kendi giderlerini karşılayacak gelire sahip olan, mali bakımdan özerk kurumlardır.