Sosyal Politika 2

Yanıt Açıklaması: Dönüşümcülere göre ulus devletin-sosyal devletin ortadan kalkması değil, küreselleşme sürecinin dinamiklerine daha iyi cevap verecek ve sorunlarını çözebilecek yeni bir yapıya kavuşturulması gerekecektir. Aşırı küreselleşmecilerin ulus devlet ve temsil ettiği bütün kurumları bitti görüşüne karşı çıktıkları gibi, şüphecilerin Değişen bir şey yok, her şey eskisi gibi tezini de ret etmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukuktaki genel kabul uyarınca çocuk 18 yaşın altındaki birey olarak tanımlanmaktadır. Nitekim Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde; daha erken yaşta reşit olma durumu hariç 18 yaşına kadar her insan çocuk olarak kabul edilmiştir. Ancak sözleşme mutlak bir sınır getirmemiş, ulusal düzenlemelerdeki istisnalara izin veren esnek bir yaklaşım benimsemiştir.

Yanıt Açıklaması: Hemşire olmaya zorlanma, kadınların iş yaşamında meslek seçiminde ayrımcılık örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cam Tavan/ Şeffaf Tavan: Örgütsel önyargılar ve kalıplar tarafından yaratılan, kadınların üst düzey yönetim pozisyonlarına gelmelerini engelleyen görülmez, yapay engellerdir. Cam tavan ile anlatılmak istenen karşılaşılan sorunların belirsizliğidir.

Yanıt Açıklaması: Sakınma (İhtiyat) İlkesi: Kirlenmenin önceden tahmin edilip, kirliliğe yol açacak unsurların giderilmesi ve önceden tedbir alınması ilkesidir. Fabrikalara kurdurulan atık su tesisleri ile zararlı gazlara yönelik filtre uygulamaları bu kapsamda değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Çevre politikaları üretme ihtiyacı; Sanayileşme ve Dünya Savaşları, Kentleşme, Nüfus Artışı, İklim Değişiklikleri, Hava Kirliliği, Suyun ve Yaşanabilir Alanları Azalması ve Teknoloji gibi nedenlerden doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme sürecinin sosyal devlet anlayışına yönelik etkileri aşağıdaki alanlarda ortaya çıkmıştır. Ancak, hemen belirtmek gerekir ki bu etkiler doğrudan ve yalnızca küreselleşme sürecine bağlı olarak ortaya çıkan etkiler olarak da yorumlanmamalıdır. • Küreselleşmenin hâkim ekonomi politikasını oluşturan liberalizm, ulus devletin sosyal devlet anlayışı ile izlediği sosyal politika alanlarını daraltmış, bir kısmından vazgeçmesine yol açmıştır. • Kamu kesimini küçültmeye yönelik bütün politikalar (özelleştirme başta olmak üzere) kamunun uyguladığı cömert ücret politikaları, güçlü sendikacılık, geniş sosyal haklar ve iş güvencesi uygulamalarından oluşan sosyal politikaları zayıflatmıştır. • İktisadi şartların da zorlaması ile kamunun sosyal harcamalarındaki artış önce durmuş, daha sonra % 30’lar civarında sabitlenmiştir. Ancak, gelişmekte olan ülkelerde bu harcamalar gelişmiş ülkelerin seviyesine gelmeden sabitlenmiştir. • Sanayi toplumu çalışma hayatını düzenlemek için oluşan sosyal hukukun çok katı olduğu, küreselleşme sürecini engellediği iddiası ile esneklik taleplerine cevap verecek şekilde yeniden düzenlenmiş, belirsizlik ve güvencesizlik doğuran yeni bir çalışma hukuku oluşturulmaya başlanmıştır. • Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını çekmek ve çok uluslu şirketleri kalıcı kılmak için sosyal hukuk yeniden düzenlenmiştir. Birçok gelişmekte olan ülke için ücretler ve çalışma şartlarını düzenleyen kurallar, yabancı sermayeyi cazip kılma araçları olarak kullanılmıştır. • Kamu sosyal güvenlik programlarının sağladığı koruma garantisinin kapsamı daraltılmış, seviyesi düşürülmüş, ilave garanti isteyenler için özel sosyal güvenlik sistemleri önerilmiştir. • Çalışma hayatında pazarlık gücünü emek lehine değiştiren toplu ilişkiler ve sözleşmelerin yerini, bireysel ilişkiler ve sözleşmeler almaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kadınların çalışma yaşamındaki yerine tarihsel bir bakışla bakıldığında kadınlar XV ile XVIII. yüzyıllar arasında lonca düzeni içinde bazı sanat kollarında çok yaygın olmamakla birlikte kadınlar da yer almışlardır.

Yanıt Açıklaması: Merkezi yönetimin güçlenmesi, sanayileşme, kırdan kente göç ve hızlı nüfus artışı ile birlikte artan kentleşme sorunları kent yönetiminde yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirmiş; bu çerçevede 18. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa’da ilk belediyeler kurulmaya başlanmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Kadınların ücretli işçi statüsünde çalışmaları, 18. yüzyılın ikinci yarısında Sanayi Devrimi ile birlikte başlamıştır. Bu dönemde kadınların çalışma yaşamına girmelerinde; ailenin gelirinin yetersizliğinden kaynaklanan ekonomik nedenler, gelişen teknoloji, kadınların tüm ülkelerde sanayileşmenin ilk başladığı sektör olan dokuma sektöründe erkeklere göre daha başarılı, daha uysal ve daha az ücretle çalışmaya razı olmaları etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı’nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD=International Bank for Reconstruction and Development) adıyla kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’nin Ulusal C¸evre Stratejisi Eylem Planına da (1998) yansıyan bu temel hedef, stratejik hedefler başlığı altında aşağıdaki kapsamda oluşturulmuştur: Kirliliğin önlenmesi ve azaltılması, Altyapı ve hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması, Kaynakların sürdürülebilir kullanımını teşvik, C¸evre ile ilgili sürdürülebilir uygulamaların desteklenmesi, C¸evresel tehlikelerin asgari düzeye indirilmesi.

Yanıt Açıklaması: Çevresel olarak sürdürülebilir bir kalkınma sağlamak için bilim ve teknoloji politikalarında üretim yöntemlerini daha çevreci bir hale dönüştürme meselesi giderek önem kazanmakta ve projelerin çoğu bu çerçevede değerlendirilmektedir. İktisadi olarak olabilirlikleri temelinde değerlendirilen yeni misyonlar söz konusu olduğunda teknolojik değişmenin yönü birçok aktörün etkilemesiyle belirlenir. Buna ek olarak, merkez dışı kontrol söz konusudur, tamamlayıcı politikalar hayatidir ve sonuçların yayılması esas amaç olduğundan teşvik edilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Dönüşümcüler küreselleşmenin kaçınılmaz olarak yaşanacak bir süreç olduğunu kabul etmekle birlikte, sürecin nimetleri ile külfetlerinin fırsatları ile tehditlerinin, olumlu sonuçları ile olumsuz sonuçlarının birlikte değerlendirilmesi gerektiğini savunmaktadırlar. Bu yaklaşım, küreselleşmeyi nihai ve bütün sonuçları ile kabul edilecek bir safha olarak görmemekte, sürecin ortaya çıkaracağı sorunları ortadan kaldırma amacıyla sürecin dönüştürülebileceğine inanmaktadırlar. Bu dönüşüm, küreselleşmeyi ölçülebilir, karşılaştırılabilir istatistikî büyüklüklerle tanımlamaktan kaçınarak insani-insancıl bir boyut kazandırılarak sağlanacaktır. Bu görüş taraftarlarına göre ulus devletin-sosyal devletin ortadan kalkması değil, küreselleşme sürecinin dinamiklerine daha iyi cevap verecek ve sorunlarını çözebilecek yeni bir yapıya kavuşturulması gerekecektir. Aşırı küreselleşmecilerin ulus devlet ve temsil ettiği bütün kurumları bitti görüşüne karşı çıktıkları gibi, şüphecilerin Değişen bir şey yok, her şey eskisi gibi tezini de reddetmektedirler.

Yanıt Açıklaması: İkinci grupta Anglo-Sakson geleneğine sahip İngiltere, İrlanda, Kanada, Avustralya, ABD ve Yeni Zelanda yer almaktadır. Bu ülkelerde yerel yönetimler kanun ile kurulmuştur. Ancak merkezi yönetimin yerel yönetim üzerinde bir denetimi söz konusu değildir. Merkezi yönetim ve federal devlet sistemlerinde federal devlet veya eyalet (federe devlet) yerel yönetimlerden ayrı bir tüzel kişilik olarak kalmaya özen göstermektedir. Yerel yönetimler işlevlerini yerine getirirken geniş bir özerkliğe sahiptirler.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğunda ilk belediye idaresi 1855 yılında İstanbul Şehremaneti adı ile kurulmuştur. İstanbul Şehremaneti atama ile belirlenen Şehremini (belediye başkanı) ile 12 üyeli bir meclisten oluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: İl şeklinde örgütlenme Fransız sistemi model alınarak, 1864 tarihli Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile başlamış, bu nizamname ile eyalet yönetiminden vilayet (il) yönetimine geçilmiş, ülke vilayet, sancak, kaza ve köylere ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Geçmişten bu yana, Birlik politikalarında kadın- erkek eşitliğine yönelik yaklaşım ve buna bağlı olarak izlenen politikalar farklılık göstermektedir. Buna göre; Birlik politikalarında fırsat eşitliği, ilk dönemlerde ücret eşitliği ve çalışma yaşamında eşitlik olarak görülmüştür. Bu eşitliğin sağlanması amacıyla eşit muamele, olumlu eylem ve olumlu ayrımcılık politikaları izlenmiş, bu politikaların yetersiz kalması üzerine fırsat eşitliğini ana politikalara ve faaliyetlere dâhil etme politikası uygulanmaya başlanmıştır. Olumlu eylem yaklaşımının amacı; kadınların ve erkeklerin başlangıç noktalarını eşitleyerek, kadınların erkeklerle daha etkin bir biçimde rekabet etmelerini sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Kadınların ücretli işçi statüsünde çalışmaları, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Sanayi Devrimi ile birlikte başlamıştır. Bu dönemde kadınların çalışma yaşamına girmelerinde; ailenin gelirinin yetersizliğinden kaynaklanan ekonomik nedenler, gelişen teknoloji, kadınların tüm ülkelerde sanayileşmenin ilk başladığı sektör olan dokuma sektöründe erkeklere göre daha başarılı, daha uysal ve daha az ücretle çalışmaya razı olmaları etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kanunlarla kadın ve erkek arasında eşitlik sağlanmasına yönelik ilk düzenleme 1963 yılında ABD’de Eşit Ücret Kanunu ile yapılmış, bu düzenleme ile kadın- erkek arasında ücret ayrımcılığı yapılmaması hukuki teminat altına alınmıştır.