Sosyal Politika 2

Yanıt Açıklaması: ABD’de Çalıştırma (Workfare) olarak adlandırılan uygulamada işsiz, yoksul veya dışlanmış bir kişinin yardıma veya gelire hak kazanabilmesi için ilgili kamu kurumunun göstereceği bir işte çalışması zorunludur. Kişinin çalışmaması halinde kendisine yapılan yardım veya gelir kesilmektedir. Örneğin ABD’de 1996 yılında yasalaştırılan workfare programına göre çok düşük düzeyde olan bu yardımı alabilmek için, kişinin karşılıksız veya düşük bir ücretle, belediyenin veya bir derneğin talebi üzerine, toplumsal fayda sağlayacak nitelikte bir işte çalışması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: AB’nin 2002/73 sayılı Direktifi cinsel tacizi cinsiyet ayrımcılığının bir türü olarak tanımlamıştır.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlik, mesleki, fizyolojik veya sosyo-ekonomik bir riskle karşılaşan ve geliri veya kazancı geçici veya sürekli olarak kesilen ve/veya gider artışı ile karşılaşanların geçinme ve yaşama ihtiyaçlarını karşılayan bir sistemdir (Tuncay ve Ekmekçi, 2008: 1). Önce İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, sonra da ILO’nun 102 sayılı sözleşmesinde bu sosyal riskler; hastalık, iş kazaları ve meslek hastalıkları, analık, malullük, yaşlılık, ölüm, işsizlik ve aile gelirinin yetersizliği olarak sıralanmıştır. Dar anlamda sosyal güvenlik, sayılan bu riskler dolayısıyla çalışan kişinin gelirinde meydana gelen kesilmeyi veya azalmayı telafi edecek gelir garantisinin sağlanması ile tedavi hizmetlerinin temini anlamına gelmektedir (Alper, 2011: 162; Arıcı, 1999: 3).

Yanıt Açıklaması: Tehlikeler sonuçları ve zararları bakımından da sınıflandırılabilir: Buna göre zararlarının süresi bakımından tehlikeler; kısa vadeli-geçici (hastalık, doğum, işsizlik, iş kazaları vb.) ve uzun vadeli sürekli (malullük, yaşlılık ve ölüm) tehlikeler olarak sınıflandırılabilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de sakat, özürlü ve çürük kavramları 2013 yılında düzenlenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk sosyal sigortaların kurulması, 1880’li yıllarda Almanya’da gerçekleşmiştir. Bu çerçevede, ilk sosyal sigorta sanayi işçileri için hastalık sigortası olarak 1883 yılında kurulurken bunu 1884 yılında iş kazası sigortası ve 1889 yılında sakatlık ve yaşlılık sigortası takip etmiştir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Çocukların çalıştırılması geçmişten bu yana uluslararası örgütlerin gündeminde yer almaktadır. Bu örgütlerden BM’nin konu ile ilgili farklı tarihlerde kabul edilmiş önemli belgeleri bulunmaktadır. Bu belgeler arasında; 10.12.1948 tarihli İnsan Hakları Bildirgesi’nin 23, 24, 25/2. ve 26/1. maddeleri, 3.1.1976 tarihinde yürürlüğe giren Ekonomik Sosyal Kültürel Haklar Sözleşmesi’nin 10/3. maddesi, 26.9.1924 tarihinde Milletler Cemiyeti tarafından kabul edilen Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi’nin gözden geçirilip, genişletilmesi ile oluşturulan 20.11.1959 tarihli Çocuk Hakları Bildirisi’nin 7 ve 9. maddeleri ile 20.11.1989 tarihli Çocuk Hakları Sözleşmesi sayılabilir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Günümüz sosyal güvenlik sistemlerinin sosyal sigortalar ile karşıladığı zararlar: Hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalıkları, yaşlılık, malullük, ölüm, işsizlik, çocuk sahibi olmadır. Deprem ve su baskını gibi hallerde ortaya çıkan mal varlığı kaybının karşılanması sosyal sigortalar değil özel sigortaların konusudur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal dışlanmanın kişi ve toplum üzerinde olumsuz sonuçları bulunmaktadır. Kişi açısından konuya bakıldığında; kişinin gereksinimlerini sürekli olarak karşılayamaması toplumla olan bağlarının zayıflamasına, stres, kaygı, özsaygısını kaybetmesine, çevresine ve toplumsal kurumlara güveninin ortadan kalkmasına neden olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlik koruma garantisi sağladığı nüfus kesimlerinin büyüklüğü bakımından da önemlidir. Nitekim, gelişmiş ülkelerde çalışan nüfusun % 60-78’inin yaşlılık sigortası; % 60-82’sinin işsizlik sigortası, % 60-65’inin iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası; % 90-100’ünün sağlık ve analık sigortası kapsamına alınarak koruma sağlandığı görülmektedir

Yanıt Açıklaması: Zorunlu göçmenlerle, siyasi göçmenler mülteci olarak adlandırılmaktadır. Birleşmiş Milletler Mültecilerin Hukuki Statüsü ile İlgili Cenevre Sözleşmesi’ne göre mülteci “ırkı, dini, milliyeti, belli bir sosyal gruba aidiyeti veya siyasi düşüncesi nedeniyle zulüm göreceği konusunda haklı bir korku taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen ve geri dönmeyen kişidir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafında 1980 yılında geliştirilen Uluslararası Sakatlık, Özürlülük ve Engellilik sınıflaması (International Classification of Impairments, Disability and Handicaps-ICIDH) kavramı üç ayrı kategoride ele almaktadır. Buna göre; • Dış ve iç organların zarar görmesi veya tahrip olması (Sakatlık/Impairment): Sağlık bakımından psikolojik, fizyolojik ve anatomik yapı veya fonksiyonlardaki eksikliği ve anormalliği, • Organların zarara uğraması nedeniyle ruhsal, psikolojik veya fiziki yönden fonksiyonel engellerin ortaya çıkması (Özürlülük, Disability): Bir aktiviteyi normal tarzda veya normal kabul edilen sınırlar içinde gerçekleştirmedeki kısıtlılık ve yetersizliği, • Sosyal engellerin belirlenmesi (Engellik, Handicap): Bir yetersizlik veya özür nedeniyle yaşa, cinsiyete, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak kişiden beklenen rollerin kısıtlanması veya yerine getirilememesini ifade etmektedir. (Murat, 2009: 27-28)

Yanıt Açıklaması: Geniş anlamda sosyal güvenlik, sosyal politikanın bütün araçları ile gerçekleştirmeye çalıştığı nihai amacı hayata geçirmeye yönelik bütün politika uygulamalarını kapsar hale gelmiştir. Geniş anlamda sosyal güvenlik, sebebi ne olursa olsun gelir kesilmesi ve/veya gelir yetersizliğine bağlı olarak ortaya çıkan yoksullukla mücadele için kullanılan bütün araçları kapsamaktadır. Tedavi edici sağlık hizmetlerinin yanı sıra koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinin temini; işsizliği önlemeye yönelik istihdamı teşvik ve aktif istihdam politikaları (prim teşvikleri, kısa çalışma ödenekleri, mesleki eğitim vb); barınma, konut ve yerleşme sorunlarını çözmeye yönelik uygulamalar; göç politikaları; bütün dezavantajlı gruplara yönelik özel bakım, eğitim ve destek hizmetleri; ulaşım hizmetleri; her türlü eğitim desteği; eve yönelik evde bakım hizmetleri ve nihayet gıda ve giyim yardımları da geniş anlamda sosyal güvenlik içinde değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Engellilere ilişkin özel eğitimle ilgili faaliyetleri yürüten örgüt UNESCO'dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sanayi toplumu, sosyal güvenlik sistemini oluşturan temel kurum sosyal sigortalardır. Sigortacılık ilkeleri üzerine oluşturulan sosyal sigortalar, özel sigortalardan farklı olarak Devlet tarafından kurulan, üyeliğin ve finansmana katılımın zorunlu olduğu geniş kapsamlı bir sosyal dayanışma müessesesidir. İlk sosyal sigortaların kurulması, 1880’li yıllarda Almanya’da, Otto Von Bismark’ın izlediği sosyal reformlar politikasının bir parçası olarak “zayıf ve zor durumda olanların sosyal korumalarının sağlanmasının bir devlet görevi” olarak tanımlanması ile gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tüm Göçmen İşçilerin ve Ailelerinin Haklarının Korunmasına Dair Sözleşme’ye göre; sınır işçisi kavramı komşu bir devlette mutad ika^metgahını muhafaza eden ve normal olarak her gün veya en az haftada bir defa normal ika^metgahına dönen bir göçmen işçiyi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa ülkeleri dışında işsizlik baskısıyla ilk defa Libya’dan gelen talep üzerine 1970’lerin ikinci yarısından itibaren Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine, 1990’lı yıllardan itibaren Rusya Federasyonu ve Eski Sovyet Cumhuriyetleri’ne işçi gönderilmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği (AB) direktiflerinde doğrudan ayrımcılık, dolaylı ayrımcılık, taciz, cinsel taciz, emirle ayrımcılığa özendirme, gebeliğe ve analık iznine bağlı ayrımcılık yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Meslek teşkilatı olarak loncalar, kendi organizasyonları içinde, üyelerinin ödediği düzenli aidat-prim benzeri gelirlerle oluşturdukları fonlardan ödünç para verilmesi, hastalık halinde muayene ve tedavi giderlerinin karşılanması, ölüm halinde cenaze masraflarının karşılanması ve barınma ihtiyacını karşılamak üzere ev temini veya kira giderlerinin karşılanması gibi yardımlarda bulunmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: “Belirli gruplara üye olan dezavantajlı kişilere karşı kurumsallaşmış yapılar, politikalar, uygulamalar ve gelenekler sistematik ayrımcılığı oluşturmaktadır”. Güney Afika’da Apartheid döneminde hükümet tarafından siyahlara karşı uygulanan ırk ayrımcılığı, Musevilere, eşcinsellere, Romanlara karşı II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından yapılan ayrımcılık sistematik ayrımcılığa örnek olarak verilebilir.